Le livre est actuellement en rupture de stock

Cybertekst. Perspektywy literatury ergodycznej

Auteurs

Espen J. Aarseth

Évaluation du livre

4,0(3)Évaluer

Paramètres

En savoir plus sur le livre

Książka Aarsetha, która powstała tuż przed wielką eksplozją mediów elektronicznych, jest jedną z lektur klasycznych i podstawowych dla kultury nowych mediów. Sam autor w zakończeniu skromnie przyznawał sobie rolę tego, kto zamyka pewien etap rozwoju cywilizacji pisma, stąd cele, jakie wyznaczył książce, to umożliwienie i wsparcie przejścia pomiędzy nowym a starym (w różnych wymiarach: teorii semiologii czy genologii, praktyki twórczej i przyzwyczajeń czytelniczych) i uwrażliwienie czytelników na problematykę cybertekstu. Skromność to jedynie deklaratywna. Książka obejmuje całe szerokie spektrum problemów od typologii znaków komputerowych po politykę cybermediów, których rozpoznania poczynione przez Aarsetha wciąż zdumiewają oryginalnością i użytecznością. Niełatwo odpowiedzieć na pytanie, jak podchodzić od strony teoretycznej do pola empirycznego wyznaczanego przez termin cybertekst. Wcześniej zasugerowałem, że cybertekst jest raczej pewną perspektywą postrzegania tekstualności niż jej kategorią; jednak, jak wszystkie perspektywy, siłą rzeczy podkreśla pewne typy tekstu, a marginalizuje inne. Każda odpowiedź sama staje się definicją tekstualności, uzupełniającą, a nie obalającą, wcześniejsze definicje filologiczne, fenomenologiczne, strukturalistyczne, semiotyczne i poststrukturalistyczne koncepcje tekstu. Czemu zatem nie skorzystać z jednego z tych podejść, a budować nowe (zapewne idiosynkratyczne)? Z prostej przyczyny ponieważ żadne z nich nie patrzało na tekst jako na materialną maszynę, urządzenie zdolne do manipulowania nie tylko odbiorcą, ale i sobą samym. Te tekstologiczne systemy pojęciowe niezbyt dobrze nadają się do opisu różnych efektów tworzonych przez maszyny cybertekstowe o ile efekty te w ogóle da się opisać. Być może mógłbym coś osiągnąć, próbując każdego z nich po kolei, ale jako że wszystkie w tak oczywisty sposób pojmują artefakty materialne, historyczne i tekstowe niemal wyłącznie jako syntagmatyczne łańcuchy elementów znaczących, takie podejście najprawdopodobniej okazałoby się jałowe i przypadkowe. Prawie na pewno nie rzuciłoby nowego światła na swoiste cechy tekstów ergodycznych. (fragm. rozdz. 2, przeł. P. Schreiber)