Andrzej Walicki Livres

This history of Russian thought was first published in Polish in 1973 and subsequently appeared 2005 in a revised and expanded publication. The current volume begins with Enlightenment thought and Westernization in Russia in the 17th century and moves to the religious-philosophical renaissance of first decade of the 20th century. This book provides readers with an exhaustive account of relationships between various Russian thinkers with an examination of how those thinkers relate to a number of figures and trends in Western philosophy and in the broader history of ideas.

The volume contains Isaiah Berlin’s letters to his Polish friend, Andrzej Walicki, and Walicki’s detailed account of Berlin’s role in his life. Berlin actively promoted Walicki’s books on Russian intellectual history not only because of his own interest in the subject. Above all he wanted to promote Russian intellectual history as a separate, internationally recognized field of study and, therefore, warmly welcomed Walicki’s firm intention to study it in a systematic way, with the aim of providing a comprehensive synthesis of all important currents in pre-Revolutionary Russian thought. Already at their meeting Berlin discovered in Walicki a promising candidate to help him in laying foundations for Russian intellectual history as a legitimate part of the universal history of ideas; as a discipline rewarding in itself and particularly relevant for rediscovering the great traditions of the Russian intelligentsia and setting them against the stifling dogmas of Soviet totalitarianism.

Kniha Marxismus a skok do království svobody je jedinečným pokusem o analýzu marxismu jako filozofického a sociologického systému, založeného na utopickém myšlení směřování k individuální svobodě. Walicki tímto prizmatem zkoumá myšlenkové koncepty Marxe, Engelse, Kautského, Plechanova a Rosy Luxemburgové, jejich přerod v totalitární komunismus leninského a stalinského typu, včetně pokusů o jejich demontář v sovětském, polském a maďarském prostředí.

Omówione tematy : 'Stara' i 'nowa' Rosja w koncepcjach historyków - konserwatystów, Klasycy słowianofilstwa - Iwan Kiriejewski, Aleksy Chomiakow, Konstanty Aksakow, Słowianofilstwo a filozofia heglowska, Dezintegracja słowianofilstwa - kontynuacje i inspiracje.

Książka jest udokumentowaniem wszechstronnej relacji intelektualnej i przyjacielskiej zarazem, jaka łączyła mnie z Isaiahem Berlinem - wielkim brytyjskim liberałem, a jednocześnie miłośnikiem i znawcą intelektualnej historii Rosji. Głównym z jej celów było po prostu oddanie hołdu mojemu oksfordzkiemu przyjacielowi oraz częściowe chociażby spłacenie należnego Mu długu wdzięczności przez ukazanie, jak wiele zawdzięczałem Mu na różnych etapach mojego życia. Realizacja tego celu zaowocowała jednak pewnym produktem ubocznym, okazała się bowiem nie tylko dokumentem osobistym, lecz również przyczynkiem do dziejów intelektualnej historii Rosji jako wyodrębnionej dyscypliny akademickiej, cieszącej się międzynarodowych uznaniem i uwzględnianej w sylabusach niektórych przynajmniej uniwersytetów zachodnich. W moim stosunku do spuścizny Isaiaha Berlina przez cały czas przejawiało się dążenie do utrwalania i kontynuowania tego, co uznawałem w niej za najważniejsze: pluralizmu wartości łączenia bezkompromisowej obrony wolności jednostki z uznaniem prawomocności i niezbędności głębokich reform społecznych, a także umiejętności przełamywania antyrosyjskich stereotypów, tak silnie niestety zakorzenionych w Polsce. Zajmowałem się więc upowszechnianiem wiedzy o Berlinie, analizowaniem jego dorobku jako wpływowego historyka idei, a zarazem największego przedstawiciela brytyjskiej tradycji liberalnej w minionym stuleciu. Andrzej Walicki