red. Szymon Maliborski Ordre des livres

Pierwsza monograficzna publikacja poświęcona artyście, który w ostatnim czasie stał się jednym z kluczowych twórców w polu sztuk wizualnych. Daniel Rycharski, pracujący od ponad dekady w kontekście rodzinnej wsi Kurówko, nieustannie poszukuje języka artystycznego, który byłby w stanie oddać kluczowe napięcia dzisiejszej rzeczywistości. Tekst Szymona Maliborskiego oraz jego rozmowa z artystą prezentują twórczość Rycharskiego jako konsekwentny projekt zapoznawania ze sobą nawzajem odmiennych społecznych światów: wsi kultury queer oraz wspólnoty wiary. Oscylując wokół peryferii jako przestrzeni alternatywnych doświadczeń społecznych, artysta traktuje je jako otwarty mikrokosmos, przestrzeń do przedyskutowania problemów inkluzywności religii oraz spotkania z odmiennością. Ponadto tekst kuratora prezentuje kluczowe momenty działalności Rycharskiego, również stawkę jego praktyki oraz głęboki projekt duchowej przemiany wspólnoty. Iwona Kurz w swoim eseju opisuje kilka kluczowych zagadnień przenikających twórczość Rycharskiego, który pracując z lokalną pamięcią, rozmywa granice pomiędzy historią a fikcją. W poszczególnych działaniach doprowadza również do spotkania ludzi i duchów, tego co, świadome z wypartym i relegowanym na margines. Tropi takie spotkania zarówno w projektach tworzonych w latach 20172018, jak i we wcześniejszych prawie o dekadę realizacjach. Rita Mller, analizując działania Rycharskiego, zastanawia się nad ich agonistycznym potencjałem przeformułowania linii społecznego podziału. Skupiając się na najnowszych realizacjach artysty, widzi w nich możliwość wyartykułowania alternatywy dla politycznej polaryzacji. Tomasz Rakowski oraz Ewa Majewska na różne sposoby podchodzą do analizy przestrzeni wsi oraz znaczenia działań artystycznych inicjowanych tam przez Rycharskiego. Zastanawiają się, na ile aktualne projekty wpisują się w tradycję sztuki działającej ze społecznością, jaki jest status powstających w tych procesach obiektów, jak przebiega doświadczenie współpracy. To analiza działań w kontekstach, dla których zostały zaprojektowane.

Zamysł poznawczy tej książki dotyczy wykorzystania i zespolenia autorskich badań w zakresie pedagogiki kultury, pedagogiki społecznej, pedagogiki religii, pedagogiki specjalnej, a także w obszarach religioznawstwa, katechetyki, filozofii wychowania itp., aby na tej podstawie stworzyć cykl wykładów i spotkań promujących idee krytycznych oraz inkluzyjnych analiz na gruncie edukacji współczesnej.

Zamysłem niniejszego tomu jest przedstawienie kilku możliwych perspektyw na uchwycenie zagadnienia związków, jakie - w bardzo szerokim sensie - łączą literaturę i rzeczywistość. Książka zbiera teksty doktorantów czterech uniwersytetów: Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dla których bazę stanowiły pomysły zaprezentowane i dyskutowane wspólnie na dwóch konferencjach literaturoznawczych - Rozrachunki, porachunki, obrachunki (w Krakowie w 2014 roku) i Wstyd za literaturę (w Katowicach w 2015 roku). Spotkania w takim formacie organizowane są rokrocznie od kilkunastu lat i wcześniej już owocowały publikacjami, z których ostatnią, jaka poprzedza tę książkę, był tom Mapy świata, mapy ciała. Geografia i cielesność w literaturze pod redakcją Aleksandry Jastrzębskiej z 2014 roku (z kolei będący pokłosiem spotkań w Warszawie i Poznaniu w latach 2012 i 2013). Tematem, który łączył ze sobą dwie przywołane powyżej konferencje - tj. krakowską i katowicką - były właśnie związki (choć odmiennego typu) literatury z rzeczywistością. Tak ukierunkowanym badaniom poświęcono zatem niniejszą książkę. (Fragment Wprowadenia)