Szuster Anna Livres

Gdzie znajdują się źródła ludzkiej podmiotowości? Co sprzyja osiąganiu samoświadomości i samokontroli? Autorka przybliża zagadnienia związane ze zdolnością człowieka do wglądu w siebie oraz do uwzględniania w myśleniu i działaniu racji moralnych. Ułatwia rozumienie przesłanek własnych zachowań, zwłaszcza w relacjach z innymi ludźmi. Pokazuje, że podmiotowość kształtuje się przez całe życie, osiągając mniejszy lub większy stopień dojrzałości. [...] monografia [...] stanowi dojrzałą syntezę wiedzy o intencjonalnej i automatycznej aktywności człowieka. [...] Oryginalność ujęcia wynika z połączenia perspektywy eksperymentalnej z refleksją antropologiczną. [...] Książka znajdzie wielu nabywców i wzbudzi duże zainteresowanie, gdyż dotyczy węzłowego problemu sięgającego ludzkiej natury – podmiotowości. Będzie zatem ważną lekturą nie tylko dla psychologów, ale również pedagogów, socjologów, lekarzy i wszystkich pragnących wiedzieć więcej na temat tajników naszej psyche. Z recenzji prof. Piotra Olesia

We współczesnym świecie jest wiele niepokojących zjawisk, które stanowią źródło uprzedzeń i wrogości. Niebagatelną rolę odgrywają w tym media i kształtowany przez nie obraz życia społecznego, który – często nieświadomie – uznajemy za prawdziwy. Większa świadomość i refleksyjne myślenie mogą nam ułatwić poruszanie się w tym świecie, unikać pułapek, oddzielać to, co jest, od tego, co się tylko wydaje. A to z kolei sprzyja otwartości i budowaniu harmonii społecznej, która – wbrew pozorom – ciągle jest możliwa. Ważnym drogowskazem może być tutaj psychologia i wiedza gromadzona przez nią od dziesięcioleci, nieustannie wzbogacana i weryfikowana. Dzięki tej wiedzy można bardziej przenikliwie patrzeć na to, co się dzieje wokół nas (a także w nas samych), przyglądać się temu, co nas dzieli, a co łączy, i czynić ten świat choć odrobinę lepszym. Dla wszystkich. Dla każdego z nas. Z recenzji wydawniczej: Dawno nie czytałam tak fascynującej książki psychologów, napisanej dla szerokiego grona czytelników, opartej na głębokiej wiedzy i przemyśleniach o życiu społecznym, połączonych z wrażliwością na to, co się dzieje. Autorki – z niewątpliwym darem popularyzacji – czynią psychologiczną wiedzę atrakcyjną, ale też doskonale pokazują, że jest ona społecznie użyteczna, wręcz niezbędna. To, co piszą, jest ciekawe, intelektualnie stymulujące, a zarazem rodzi wspaniałe przekonanie, że intelekt czemuś służy, że nie jest tylko wartością samą w sobie, hołubioną przez jednych, a pogardzaną przez innych. Pomysł autorek na książkę dotyczy dynamiki dobra i zła. Dynamika ta wydaje się prosta, lecz w istocie jakże jest skomplikowana! Autorki temu trudnemu zadaniu sprostały doskonale, odwołując się do relacji pomiędzy myśleniem refleksyjnym i automatycznym oraz do znaczenia emocji – zarówno pierwotnych, jak i wtórnych. Ich książka to prawdziwa éloge (pochwała) refleksji nad sobą, nad innymi ludźmi i nad tym, co się dzieje w świecie wokół nas. Ewa Drozda-Senkowska, professeure classe exceptionnelle Université de Paris Descartes

Intencją tej książki jest pokazanie złożoności zjawiska, a zarazem niezwykłości ludzkiego umysłu, który potrafi wykroczyć poza ramy osoby, gdzie jest zaimplementowany i kreować zarówno nieistniejące rzeczywistości, jak i przewidywać stany innych osób. Daje także możliwość zdystansowania się wobec siebie. To opowieść o różnych poziomach przyjmowania perspektywy: od tych podstawowych, automatycznych wyznaczonych cielesnością (jak mimikra i naśladowanie), poprzez te wymagające namysłu i refleksyjności. Tytuł Z drugiej strony góry… nawiązuje do jednego z najbardziej znaczących odkryć dotyczących rozwoju poznawczego – zjawiska decentracji opisanego przez Jeana Piageta. Bez niego ta opowieść nie byłaby możliwa. Anna Szuster, profesor psychologii, kierownik Katedry Psychologii Społecznej na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od wielu lat prowadzi badania nad uwarunkowaniami motywacji i zachowań prospołecznych. Jest autorką monografii W poszukiwaniu źródeł i uwarunkowań ludzkiego altruizmu (2005), współautorką zbioru O różnych obliczach altruizmu (2007), a także książki Rozmowy o rozwoju osobowym (wraz z M. Jarymowicz, 2014). W najnowszych pracach podjęła problematykę cyberprzemocy rówieśniczej i oddziaływań ukierunkowanych na jej ograniczanie. Część uzyskanych rezultatów opublikowała w monografii współautorskiej (wraz z J. Barlińską) Cyberprzemoc. O zagrożeniach i szansach na ograniczenie zjawiska wśród adolescentów (2014).

Rozmowy to rozważania, a zarazem sposób na podzielenie się myślami na temat właściwości psychiki człowieka, które wyznaczają to, kim jest, oraz to, kim i jakim stać się może w relacjach z innymi ludźmi. Autorki przedstawiają przemyślenia powiązane głównie z badaniami w dziedzinie psychologii osobowości i psychologii społecznej, prowadzonymi na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, począwszy od lat 70. ubiegłego wieku. Formułowane tezy bazują więc na studiach z określonego miejsca i czasu. Autorki mają jednak nadzieję, że odwołania do szerszej literatury zilustrują też po części ogólny stan wiedzy psychologicznej i dadzą więcej przesłanek do refleksji nad kwestiami, które podejmują. Rozważania dotyczą tego, jak rozwija się człowiek – jego umysł (o którym ma niewielką wiedzę i nad którym ma ograniczoną władzę) oraz on sam jako świadomy siebie i świata podmiot. Odwołują się do pojęcia rozwoju osobowego, by uwypuklić znaczenie aktywnego i zdolnego do refleksji podmiotu, mającego wpływ na przemiany samego siebie w różnych fazach życia.

Książka przedstawia zjawisko cyberprzemocy – nowego, technologicznego oblicza agresji rówieśniczej. Autorki prezentują rezultaty obszernego programu badawczego o charakterze eksperymentalnym, w którym rejestrowano realne zachowania adolescentów: wysyłanie bądź usuwanie kompromitującej rówieśnika wiadomości. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na znaczenie obecności świadków aktów cyberprzemocy, aktywizacji różnych form empatii: afektywnej i poznawczej, oraz osobistych doświadczeń z cyberprzemocą jako istotnych moderatorów w procesie elektronicznej agresji rówieśniczej online. Znacząca większość aktów tego typu dokonuje się w obecności audytorium, które wzmacnia lub ogranicza wiktymizację ofiary. Specyfika kontaktu zapośredniczonego przez komputer sprawia, że świadkowie łatwiej stają się sojusznikami agresorów niż w warunkach kontaktu bezpośredniego. To uzasadnia poszukiwanie efektywnych oddziaływań prewencyjnych ukierunkowanych na potencjalnych świadków agresji elektronicznej. Efektem programu są praktyczne wnioski dla działań profilaktycznych i interwencyjnych dotyczących agresji elektronicznej.