Zwierzykowski Michał Livres

W 2020 r. ukazały się Akta sejmikowe województwa bełskiego. Lata 1572-16551. Wydawnictwo to było pierwszą z zaplanowanych trzech publikacji, których celem jest kompletna i nowoczesna edycja akt sejmiku bełskiego. We wstępie do tego tomu omówiono szczegółowo zarówno dzieje akt bełskich, jak i perturbacje związane z pierwszymi próbami ich edycji w zasłużonej serii Akta Grodzkie i Ziemskie. Dokonano tam również szczegółowej charakterystyki spuścizny zachowanej po niedoszłym wydawcy akt, Wojciechu Hejnoszu, która to spuścizna stała się pierwszą inspiracją do podjęcia na nowo próby edycji tego wielce interesującego i bardzo potrzebnego materiału źródłowego. W 2021 r. udało się wydać kolejny tom akt sejmikowych, noszący tytuł Akta sejmikowe województwa bełskiego. Lata 1696-1772 (1792) . We wstępie do niego Czytelnik znajdzie krótko omówione przyczyny, które sprawiły, że jako drugi ukazał się tom obejmujący czasy saskie i stanisławowskie. Niniejszy tom jest trzecim i jednocześnie ostatnim z serii akt sejmiku bełskiego obejmuje lata 1656-1695. Dzięki temu, że ukazuje się jako ostatni, jeszcze jesienią 2021 r. udało się wydawcom przeprowadzić uzupełniające kwerendy we Lwowie. Planowano wprawdzie dodatkowe kwerendy wiosną 2022 r., jednak na przeszkodzie stanęła bezprecedensowa i niczym nieuzasadniona napaść Rosji na Ukrainę. Dzięki pomocy i zaangażowaniu jednego z recenzentów wszystkich tomów, dr. Oleksija Winnyczenki, oraz pracowników Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego we Lwowie udało się jednak przygotować ostateczną wersję niniejszego zbioru do druku.

Kolejny tom akt sejmikowych województw poznańskiego jest kontynuacją wydawnictwa zapoczątkowanego jeszcze w połowie XX w. przez Włodzimierza Dworzaczka, a podjętego i realizowanego od 2002 r. przez Michała Zwierzykowskiego. Obejmuje 340 różnorodnych tekstów, pochodzących z lat 1676–1695, a więc z okresu panowania Jana III Sobieskiego, od koronacji do ostatniego sejmiku, jaki odbył się za jego życia. Wydane źródła to nie tylko bezcenne materiały do wielu aspektów dziejów Wielkopolski, ale w znacznej mierze do historii parlamentaryzmu całej Rzeczypospolitej; obejmują między innymi komplet uniwersałów królewskich zwołujących sejmy oraz instrukcje monarsze na sejmiki przedsejmowe. Po raz pierwszy w tak znacznym stopniu uwzględniono również obcojęzyczne źródła dyplomatyczne (z archiwów w Berlinie i Wiedniu), dotyczące funkcjonowania sejmików wielkopolskich. Projekt wydawniczy realizowany jest dzięki finansowaniu przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”. Dzięki pozyskaniu nowych grantów w ramach NPRH, w opracowaniu są kolejne tomy obejmujące wielkopolskie materiały sejmikowe z lat 1633–1668 oraz 1764–1793, a także trzy tomy akt sejmiku województwa bełskiego z lat 1572–1772, które ukazywać się będą w kolejnych latach.

Praca jest zbiorem podsumowującym dotychczasowy stan badań nad dziejami parlamentaryzmu Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI-XVIII w.). Owocem pracy setek autorów są ponad dwa tysiące publikacji – książek, artykułów, recenzji, polemik czy wydawnictw źródłowych. Ta ogromna... ... liczba powstałych dotychczas opracowań stanowić może dla kolejnych badaczy ogromną pomoc, ale i niemały problem. Dotarcie do wielu z nich, czy nawet samych informacji o ich istnieniu, sprawiać może wiele trudności i wymaga żmudnych poszukiwań. Bibliografia ma pomóc przy kwerendach bibliotecznych i ułatwić poszukiwanie informacji na interesujący temat. Jej wartość jest tym większa, że jest to pierwsze tak obszerne zestawienie w jednej publikacji ogromnego dorobku pokoleń historyków polskich i zagranicznych – obejmuje łącznie 2751 pozycji bibliograficznych: 195 wydawnictw źródłowych, 2145 książek i artykuły oraz 411 recenzji i polemik. Funkcjonujące dotychczas dwie bibliografie, obejmujące znacznie szersze ramy chronologiczne dziejów parlamentaryzmu, zostały zestawione albo bardzo pobieżnie, albo niestarannie, nie uwzględniają zatem bardzo wielu umieszczonych w niniejszej Bibliografii tekstów. W dotychczasowym dorobku historiografii brak również większej liczby opracowań podsumowujących i analizujących wcześniejszy dorobek badań nad parlamentaryzmem, a te które zostały opublikowane, są oparte na dość fragmentarycznej podstawie.