This book explores the diversity of restructuring instruments applied to financial institutions in EU countries during the Global Financial Crisis. The following chapters explore the financial environment in the EU before the crisis outbreak, the rescue actions and financial landscape after the events of the crisis.
Inspiracją dla przygotowania niniejszej publikacji była potrzeba kompleksowego spojrzenia na zarządzanie finansami banków w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu społeczno-gospodarczym, w którym cyklicznie występują kryzysy (m.in. globalny kryzys finansowy, GFC 2007+), a także mogą mieć miejsce zdarzenia ekstremalne, znacząco wpływające na procesy gospodarcze i społeczne. Praca składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale 1 przedstawiono rolę banków jako pośredników finansowych wraz z zarysowaniem zmian, jakie miały miejsce w sektorze bankowym i jego otoczeniu w ostatnich dziesięcioleciach, oraz związanych z tym konsekwencji. Zaprezentowano wybrane uwarunkowania zewnętrzne w działalności banków, w tym prawne aspekty funkcjonowania banków i sprawowania nadzoru nad ich działalnością oraz rolę nowych technologii i relacje z klientami. Dla pełnego obrazu czynników determinujących działalność banków ujęto także wybrane uwarunkowania wewnętrzne, wśród których znalazły się: cele działalności bankowej, organizacja ich działalności oraz ewoluujące modele biznesowe. Rozdział 2 dotyczy sprawozdań finansowych banku jako podstawowego źródła informacji o jego działalności wykorzystywanego w zarządzaniu finansowym. Po przedstawieniu ogólnych zasad ich konstrukcji zaprezentowano zasady ich interpretacji. Ten rodzaj sprawozdań ma znaczenie dla kształtowania relacji z otoczeniem. Kolejnym poruszanym w tym rozdziale zagadnieniem są sprawozdania zarządcze, których zakres i kształt zależą wyłącznie od banku; dla menedżerów są one podstawą do podejmowania decyzji. W odniesieniu do obu typów sprawozdań przedstawiono możliwości wykorzystania nowych technologii. Rozdział 3 jest poświęcony efektywności działalności banków. Przedstawiono w nim różnorodne metody służące do pomiaru i zarządzania efektywnością, ze wskazaniem możliwości ich zastosowania. Punktem wyjścia są najprostsze metody wskaźnikowe. Następnie omówiono popularne metody pomiaru wartości dodanej (SVA, EVA), przedstawiając związane z nimi sposoby wyznaczania kosztu kapitału własnego. Istotną część rozdziału stanowią rozważania poświęcone ocenie efektywności transakcji, która stwarza podstawę do mierzenia dokonań banku w trzech wymiarach: produktów, klientów i jednostek organizacyjnych. Przestawiono także zmiany w sposobie zarządzania efektywnością banku w dobie gospodarki cyfrowej. W rozdziale 4 skoncentrowano się na zarządzaniu ryzykiem bankowym. Po podaniu podstawowych definicji zaprezentowano najczęściej występujące w literaturze klasyfikacje ryzyka bankowego wraz z syntetyczną charakterystyką wyodrębnionych jego rodzajów. Ze względu na to, że dużą rolę w zarządzaniu ryzykiem odgrywają regulacje nadzorcze, zostały one omówione przed metodami pomiaru ryzyka bankowego. Ważne dla zarządzania bankiem i sprawowania nad nim nadzoru są regulacje bazylejskie, którym poświęcono najwięcej uwagi spośród wybranych regulacji nadzorczych. Prezentację metod pomiaru ryzyka bankowego przeprowadzono dwutorowo. Z jednej strony przedstawiono znane od lat metody jego pomiaru (np. credit scoring, wewnętrzne ratingi ryzyka, luka płynności, modele wartości zagrożonej VaR), zaś z drugiej – zarysowano możliwości zastosowania technik AI/MLw zarządzaniu ryzykiem. Rozdział 5 dotyczy zarządzania kapitałem bankowym oraz zintegrowanego zarządzania efektywnością, ryzykiem i kapitałem (modele RORAC i RAROC). Jego ważnym elementem jest klasyfikacja kapitałów, które w literaturze są różnie postrzegane. Wyjaśniono sprzeczność interesów pomiędzy bankiem a władzami nadzorczymi: bank chciałby utrzymywać jak najmniej kapitałów ze względu na ich koszt, a władze nadzorcze oczekują ,,bezpiecznego’’ ich poziomu. Duży nacisk położono na znaczenie kapitału ekonomicznego. W kwestii zarządzania kapitałem odniesiono się do hierarchizacji ważności poszczególnych rodzajów kapitałów w działalności bankowej i wynikających stąd wniosków dla celów zarządzania.
Ubezpieczenia odgrywają coraz większą rolę funkcjonowaniu zarówno przedsiębiorstw, jak i gospodarstw domowych. W książce – przygotowanej przez zespół autorów reprezentujących środowisko naukowe oraz praktykę ubezpieczeniową – przedstawiono podstawowe zagadnienia dotyczące ubezpieczeń. Omówiono w nim m.in. historię ubezpieczeń, podstawową terminologię i klasyfikację ubezpieczeń, regulacje prawne dotyczące działalności ubezpieczeniowej, nadzór nad sektorem ubezpieczeń, systemy gwarancyjne, zarządzanie finansami i działalność inwestycyjną zakładu ubezpieczeń. Wiele miejsca poświęcono ubezpieczeniom oferowanym zarówno przez sektor publiczny, jak i prywatny, w tym ubezpieczenia emerytalne, zdrowotne, na całe życie, mienia, odpowiedzialności cywilnej, a także scharakteryzowano działalność reasekuracyjną. Przy tym omawiając poszczególne zagadnienia. Autorzy oparli się na obecnie obowiązującym stanie prawnym i uwzględnili zmiany, które zaszły w ubezpieczeniach w ostatnich latach. Książka jest przeznaczona dla studentów kierunków ekonomicznych, słuchaczy studiów podyplomowych, a także praktyków gospodarczych.
Podręcznik obejmuje najważniejsze zagadnienia związane z zarządzaniem finansowym bankiem ze szczególnym uwzględnieniem efektywności, ryzyka oraz kapitałów. Poszczególne rozdziały dotyczą: roli banków i różnych aspektów ich funkcjonowania, sprawozdań finansowych banku, efektywności banków oraz jej pomiaru i zarządzania nią, zarządzania ryzykiem bankowym, zarządzania kapitałami banków, zintegrowanego zarządzania efektywnością i ryzykiem (modele RORAC/RAROC). W związku z kryzysem finansowym z ostatnich lat wiele miejsca poświęcono regulacjom mającym poprawić zarządzanie ryzykiem przez banki (m.in. w postaci regulacji Bazylea III). Wszystkie rozdziały zostały wzbogacone przykładami ilustrującymi omawiane zagadnienia. Podręcznik jest przeznaczony dla studentów kierunków ekonomicznych, a szczególnie finansów i bankowości. Może być on również bardzo przydatny dla praktyków bankowych, profesjonalnie zajmujących się zarządzaniem finansowym.
Jest to klasyczny podręcznik akademicki o konstrukcji zgodnej z programami nauczaniaprzedmiotu o tej samej nazwie. Zawiera całościowe, a zarazem syntetyczne omówieniezarządzania ryzykiem w bankach i ich uwarunkowań (wewnętrznych i zewnętrznych,rynkowych i prawnych). Książka składa się z dziewięciu rozdziałów.Rozdział 1 ma charakter wprowadzający – poza definicjami i klasyfikacją ryzyka,przedstawiono w nim podstawowe zagadnienia związane z pomiarem ryzyka.Rozdział 2 porusza ważną kwestię, silnie determinującą zarządzanie ryzykiem, amianowicie regulacje nadzorcze (ostrożnościowe).W rozdziale 3 przedstawiono najważniejsze aspekty związane z organizacją procesu zarządzania ryzykiem,w tym odpowiedzialnością za ten proces.W rozdziale 4 omówiono zewnętrze zasoby informacyjne (bazy danych), które mogą być wykorzystywane przezbanki w ocenie ryzyka.Rozdziały od 5 do 8 koncentrują się na najważniejszychrodzajach ryzyka,wśród których znalazły się (w kolejności prezentacji) ryzyko kredytowe, ryzyko struktury bilansu, ryzyko rynkowe oraz ryzyko operacyjne.Swoistym podsumowaniem i spięciem w całość prowadzonych rozważań jestrozdział 9, który dotyczy zintegrowanej oceny ryzyka i efektywności banku. W Aneksie zaprezentowano najczęściej wykorzystywane w praktyce koncepcjewyceny instrumentów finansowych, znajomość których może być przydatna