Hugo Hartung Ordre des livres

„Nur ein wenig später trug ein Schiffsmann den mit Rauhreif und Lamettafäden geschmückten Baum vom Schiffsbug wie ein silbern wehendes Prunkbanner fünf Menschen voraus, in die Wohnung des Gärtners Franz Theunert zu Alkmar. Es war kein reiches Haus wie in den törichten Wuschträumen einer alten Frau vom Thüringer Wald, doch was darin meiner Urgroßmutter Gottliebe Theunert in jenen Stunden an Glück geschenkt wurde, kann sich wohl kaum einer von uns Heutigen mehr kaufen.“ Hugo Hartungs stimmungsvolle Geschichten sind stille Erinnerungen, wundersame Legenden und bunte Anekdoten aus alten Zeiten, die auch heute noch den Zauber der Weihnacht erahnen lassen.

„Śląsk 1944/1945. Zapiski i pamiętniki” Hugo Hartunga (1902–1972) wpisują się w nurt literatury „ucieczki i wygnania”. Karty pamiętnika dotyczą okresu od 7 września 1944 roku do 11 lipca 1945 roku. Poprzedzone są wstępem autora z roku 1956 – roku wydania wspomnień. Autor opisuje sceny końcowego okresu wojny – na Śląsku i w Festung Breslau, gdzie – wraz z innymi osobami ze środowisk artystycznych – został wcielony do Wermachtu. Relacjonuje też swą 300-kilometrową tułaczkę do zachodnich Niemiec, przebytą pieszo i pociągiem, zakończoną szczęśliwym połączeniem się z rodziną. Bohaterem noweli „Dezerter” jest pisarz, jak wielu innych artystów, zmuszony do prac na rzecz Festung Breslau. Wizyta we własnym mieszkaniu i próba ratowania od zagłady swych manuskryptów były dla władz wojskowych przestępstwem, za które jedyną karą mogła być śmierć.