Alina Borkowska-Rychlewska Livres

The author of the book analyses selected 19th-century operas based on Shakespeare’s plays from the perspective of their relations to the literature, aesthetics and philosophy of the Romantic period. The texts discussed here include Verdi’s Macbeth, Otello and Falstaff, Rossini’s Otello, Halévy’s The Tempest, Gounod’s Romeo and Juliet and Thomas’s Hamlet. The study aims to indicate diverse traces of the Romantic interpretation of Shakespeare’s works in the history of the 19th-century opera. Individual chapters present the librettos of the selected operas, analysed in the context of Shakespeare’s plays and their 19th-century reception, reconstructed on the basis of 19th-century historic-literary texts (of, among others, A. W. Schlegel, L. Tieck and V. Hugo), critical studies and press articles. The analyses conducted in the book succeed in presenting the evolution of the phenomenon of Romantic Shakespeareanism in the 19th-century opera theatre.

Ta książka jest pierwszą częścią syntetycznego zarysu epoki, wynikającego z badań szczegółowych autorki nad kulturą wieku XVII. Przedstawia problematykę europejskich i na jej tle dorobek polskich badań nad barokiem. Śledzi prądy filozoficzne inspirujące piśmiennictwo, nurty chrześcijaństwa europejskiego i polskiego, rzeźbiące mentalność społeczną i indywidualną. Rozważa sarmatyzm jako formułę tożsamości narodowej, rekonstruuje myśl polityczną i militarną oraz idee estetyczne, kształtujące polskie siedemnastowiecze.

Elżbieta Nowicka ? profesor w Instytucie Filologii Polskiej UAM w Poznaniu. Zajmuje się historią literatury romantyzmu, historią dramatu oraz historią i estetyką opery. Kieruje Uniwersyteckim Centrum Badań nad Teatrem Muzycznym. Jest współredaktorką (razem z dr hab. Aliną Borkowską-Rychlewską) serii książek zbiorowych poświęconych librettu operowemu oraz literacko-muzycznym formom kantaty i oratorium. W ciągu ostatnich lat opublikowała książkę Zapisane w operze. Studia z historii i estetyki opery (Poznań 2012) oraz dwie książki wspólnie z dr hab. Aliną Borkowską-Rychlewską: Opery Verdiego w polskich dziewiętnastowiecznych przekładach (Poznań 2016) i Oblicza wieku dziewiętnastego: studia z historii literatury, teatru i opery (Poznań 2017). Publikuje w „Pamiętniku Literackim”, „Ruchu Literackim” i książkach zbiorowych.

Książka, kt�rą oddajemy do rąk Czytelnik�w, zawiera sześć librett oper Verdiego (Rigoletta, Traviata, Balu maskowy, Don Carlos, Aida i Otello)W pierwszych polskich przekładach zaprezentowanych tu w formie reprodukcji ich XIX-wiecznych wydań, co umożliwia wsp�łczesnemu odbiorcy bezpośredni kontakt z oryginalnymi dokumentami kultury przeszłych epok, obcowanie z ich typograficzną specyfiką i kształtem graficznym.

Zawarte w tomie rozprawy przedstawiają związki katolicyzmu polskiego z formacjami duchowymi wykształconymi na gruncie kultur europejskich. Dowodzą otwartości polskich środowisk religijnych na nowe inspiracje, weryfikują tezę o dominujących w dobie potrydenckiej tendencjach izolacjonistycznych i prymitywizacji kultu. Na tle relacji europejskich katolicyzmu Rzeczypospolitej jawi się pluralizm kultury duchowej XVII wieku. Czytelne stają się też działania zmierzające do adaptacji i naturalizacji nowych form, jak również próby przekształcenia, zgodnie z duchem czasu, dziedziczonych modeli (tradycyjnej religijności powszechnej i humanizmu renesansowego) oraz realizacji inicjatyw własnych (jak duchowość Stanisława Papczyńskiego). Dwunastotomowa seria monografii Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości przedstawia dziedzictwo kulturowe XV-XVIII wieku jako integralną, lecz oryginalną część kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie dróg i form obustronnej transmisji wartości estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekście porównawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury są badane w perspektywie wewnętrznej jako zapisy aktów ukierunkowanych na rozumienie wartości, a w perspektywie zewnętrznej jako wypowiedzi włączające się w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne i religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chłonność na nowe idee, lecz także kreatywność i dynamikę działania na obszarze Europy.