Jan Nowak-Jeziorański (1914-2005) to jedna z najwybitniejszych polskich postaci XX wieku - legendarny Kurier z Warszawy, pierwszy dyrektor polskiej rozgłośni Radia Wolna Europa i apologeta integracji w strukturach atlantyckich. Żywił głębokie przekonanie, że polska racja stanu wymaga budowania dobrych relacji ze wschodnimi sąsiadami. Ta książka stanowi zbiór najważniejszych tekstów Nowaka na temat stosunków Polski z Ukrainą, Rosją, Białorusią i Litwą.
Publikowane po raz pierwszy listy Jana Nowaka-Jeziorańskiego i Marii Winowskiej stanowią część znajdującego się w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich archiwum słynnego kuriera z Warszawy. Znajomość korespondentów zainicjował w 1957 roku biskup Bolesław Kominek. Duchowny przedstawił Nowakowi Winowską jako osobę cieszącą się nieograniczonym zaufaniem prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego. Nowak i Winowska spotykali się w Rzymie, Paryżu i w Monachium, ale przede wszystkim regularnie do siebie pisali. Ich listy dotyczyły sytuacji Kościoła w Polsce Ludowej, a w szczególności polityki religijnej władz, działalności stowarzyszeń katolickich i osobistego zaangażowania obojga na rzecz wolności religijnej. JAN NOWAK-JEZIORAŃSKI (1914-2005) Właśc. Zdzisław Antoni Jeziorański. Polityk, publicysta, pisarz, a także kolekcjoner sztuki; słynny kurier z Warszawy. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku i działalności konspiracyjnej. Po wojnie na emigracji. Wieloletni dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa oraz konsultant Rady Bezpieczeństwa Narodowego w Stanach Zjednoczonych w czasie prezydentury Jimmy’ego Cartera. Wspierał opozycję demokratyczną w kraju. Odegrał istotną rolę w staraniach Polski o przyjęcie do NATO. Za długoletnią działalność na rzecz kraju odznaczony został Orderem Orła Białego. Jego archiwum znajduje się w Ossolineum. MARIA WINOWSKA (1904-1993) Publicystka, wybitna przedstawicielka polskiej emigracji we Francji. W czasie wojny uczestniczka francuskiego ruchu oporu. Pisała o Kościele za żelazną kurtyną - w Polsce, na Litwie i w Rosji. Zajmowała się także ruchem dysydenckim i prawami człowieka. Utrzymywała kontakty m.in. z Andriejem Sacharowem, Aleksandrem Sołżenicynem, Władimirem Bukowskim, Jerzym Turowiczem, Adamem Michnikiem i Stefanem Kisielewskim. W 1950 roku otrzymała Nagrodę Akademii Francuskiej za książkę "Le Fou de Notre-Dame. Le pere Maximilien Kolbe". <br> Niniejszą edycję listów przygotował dr Andrzej Nowak (ur. 1973), absolwent historii Uniwersytetu Wrocławskiego, kustosz Działu Rękopisów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, gdzie sprawuje opiekę nad archiwum Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Interesuje się polityką wyznaniową państwa, stosunkami państwo-Kościół, powojenna emigracją polityczną i wykorzystywaniem mediów do celów propagandowych. Andrzej Nowak (1973) – absolwent historii Uniwersytetu Wrocławskiego, doktor nauk humanistycznych, kustosz Działu Rękopisów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, gdzie sprawuje opiekę nad archiwum Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Interesuje się polityką wyznaniową państwa, stosunkami państwo–Kościół, powojenną emigracją polityczną i wykorzystywaniem mediów do celów propagandowych.
Jego historia nie zaczyna się i nie kończy w czasie II wojny światowej. Jest 1920 rok. Mały chłopiec siedzi na kolanach ojca. Huk sowieckich dział przeplata się z błagalnymi modlitwami uczestnik�w procesji. Żeby tylko bolszewicy nie zdobyli Warszawy... A potem służba w polskiej armii. Wojna i niemiecka niewola. Ucieczka z transportu i powr�t do okupowanej stolicy. Jan Nowak (właśc. Zdzisław Jeziorański) wie, czym ryzykuje. Wie też, o co walczy. Aktywnie działa w podziemiu. Zostaje tajnym emisariuszem AK. Groźba śmierci towarzyszy mu stale w jego misjach w okupowanej Europie. W Londynie rozmawia z Winstonem Churchillem. Jako ostatni emisariusz dociera do Warszawy tuż przed wybuchem Powstania. W przeddzień kapitulacji ratuje z płonącej stolicy bezcenne dokumenty. Kuriera z Warszawy czyta się z zapartym tchem! To nie tylko wielka opowieść o Polskim Państwie Podziemnym. To fascynująca, świetnie napisana książka. Zanim oficjalnie trafiła do naszego kraju, była najczęściej przemycanym przez Polak�w tytułem. Teraz każdy z nas może ją mieć na p�łce. I powinien!
W zbiorze tym czytelnik znajdzie rozmaitość temat�w i zagadnień pozornie ze sobą niezwiązanych. Obejmują one także r�żne propozycje. Niekt�re znalazły sw�j pomyślny dalszy ciąg. Na przykład domaganie się ujawnienia dokumentacji polskiego wkładu do zwycięstwa w II wojnie światowej zostało podjęte przez rząd RP i spotkało się ze zrozumieniem i dobrą wolą dawnego sojusznika brytyjskiego. Są widoki na to, że polskie tytuły do chwały wojennej będą w pełni uznane. Propozycja rozwinięcia dyplomacji społecznej, zwłaszcza wobec sąsiad�w wschodnich, przyniosła owoc w postaci podjętego przez Wrocław projektu Kolegium Wschodniego. Inne eseje to ziarna rzucone przed siebie. Kto wie, może kt�reś z nich zakiełkuje i przyniesie jakiś plon. (fragment wstępu)