Przekrojowa historia ekranowych obrazów homospołeczności i homoseksualnych
męskich pasji w kinie polskim w ujęciu Sebastiana Jagielskiego to lektura
niezwykle pasjonująca. Autor postanowił prześwietlić całą historię polskiego
kina fabularnego pod kątem mniej lub bardziej ukrytych czy aluzyjnych
przedstawień zjawisk homoerotycznych rodzaju męskiego. Ich sekretną obecność
Jagielski tropi na przestrzeni blisko ośmiu dekad – poczynając od jeszcze
przedwojennych Ślubów ułańskich Mieczysława Krawicza z 1934 r. aż po Salę
samobójców(2011) Jana Komasy.
Przerwane emancypacje Sebastiana Jagielskiego mają szansę stać się
wydarzeniem, zważywszy na ich polemiczny charakter i komentarze do wątków żywo
dyskutowanych we współczesnej debacie publicznej: historii ludowych,
prześnionych rewolucji, emancypacji kobiet w socjalizmie, relacji polsko-
żydowskich. Przekonuje on, że w latach 1968–1982, a więc między Marcem 1968
roku a „Solidarnością”, dwiema rewolucjami konserwatywnymi, wyłaniała się nowa
struktura odczuwania, która niosła ze sobą potencjał emancypacyjny (kobiet,
chłopów i robotników, Żydów, homoseksualistów), autonomiczny względem wartości
narodowych i religijnych, ale został on odrzucony, powściągnięty,
niezrealizowany. Trafnie dostrzega freudowskie „wiązanie” nierozładowanego
emancypacyjnego potencjału prześnionej rewolucji z energią kontestacji na
Zachodzie. Przerwane emancypacje są zatem tyleż pracą akademicką, co
manifestem metody i politycznej wrażliwości. dr hab. Monika Talarczyk, prof.
PWSFTviT w Łodzi Książka Sebastiana Jagielskiego, będąca nie tylko pracą
filmoznawczą, ale też fascynującą wiwisekcją pewnego brzemiennego w skutki
czasu w polskiej kulturze, dowodzi, że jest pracą wyemancypowaną w tym sensie,
że swobodnie korzystając z inspiracji z wielu dziedzin humanistyki, proponuje
własny oryginalny język i ważkie ogólnokulturowe rozpoznania rozwijane w
oparciu o partykularną dziedzinę historii kina polskiego. Kino służy jako
znakomity materiał do ukazania szerszych procesów, życia kultury, zmiennej gry
jej znaczeń i wartości. Książka Przerwane emancypacje stanowi udaną, brawurową
próbę zaproponowania nowej optyki oraz nowego języka opisu dla istotnego (po
lekturze książki Jagielskiego rzec można, znacznie istotniejszego niż
pierwotnie się wydawało) okresu historii kina polskiego. dr hab. Marcin
Adamczak, prof. UAM
Twórczość Tadeusza Lubelskiego głównego architekta historiografii kina
polskiego stała się spoiwem zbioru esejów i artykułów dedykowanych
krakowskiemu historykowi kina z okazji Jego 70. urodzin. Zgromadzone prace
podobnie jak kręgi rozchodzące się na wodzie oscylują wokół tematów
podejmowanych przez Jubilata, jednocześnie je rozwijając i reinterpretując. Ta
twórcza kontynuacja zaowocowała ponownym odczytaniem filmów Tadeusza
Konwickiego oraz Andrzeja Wajdy, a przede wszystkim wskazaniem kryjących się w
dziełach kina polskiego różnorodnych, często niełatwych do pogodzenia narracji
historycznych. Idąc tym tropem, Autorzy szukają głosów komplikujących
dominującą opowieść, omawiając przykładowo lokalną górnośląską geografię
filmową, gatunkową kontrkulturowość, polifoniczność kina z epoki Solidarności
czy kolejne odsłony historii nie-byłej. Wspomniana wielowariantowość zawsze
znajduje jednak co najmniej jeden punkt wspólny odwołanie do refleksji na
temat kina polskiego pióra Profesora Tadeusza Lubelskiego.