Bem Paweł Livres

Bohater tej książki był kiedyś znany światu. Specjaliści wiedzą sporo o jego poezji. Jerzy Zagórski był popularnym poetą, a przed wojną – należał do czołówki. Jego sława jednak minęła względnie szybko. Literaturoznawcy opisali jego dzieło poetyckie i zinterpretowali je wnikliwie. Poezja Zagórskiego znalazła swojego monografistę, interesowali się nią i pisali o niej ważni badacze. Napisano o niej dość. Nie chcę niczego powtarzać. Nie będę opowiadał o poezji – opowiem o jej utracie. Jerzy Zagórski był interesującym poetą, sprawnym pisarzem (eseistą, prozaikiem), wziętym tłumaczem, śmiałym publicystą, ambitnym dramaturgiem. O tym jednak przekonywał nie będę. Był Jerzy Zagórski przede wszystkim – jak to inaczej powiedzieć? – odważnym człowiekiem. I wierzę, że o tym warto mówić. Odwaga ma bowiem wiele odcieni i rzadko jest jednoznaczna. Tylko pozór każe nam myśleć o niej patetycznie.

Teksty, które złożyły się na tom zbiorowy zatytułowany „Kariera pisarza w PRL-u”, cechuje merytoryczna dojrzałość i interpretacyjna odkrywczość. Różnorodność perspektyw badawczych uwyraźnia przeglądowy charakter tomu , zbliżający go do ujęcia monograficznego. Poszczególne artykuły poszerzają wiedzę o pomijanych wcześąniej obszarach badawczych lub przypominają o zjawiskach usuwanych dziś z głównego nurtu badań historycznoliterackich. Współczesne dążenia do marginalizowania zjawisk związanych z najszerzej pojmowaną kulturą PRL-u, choć zrozumiałe jako postawa przeciętnego odbiorcy, nie powinny stawać się podstawą wyborów badawczych dokonywanych przez historyków literatury. Prezentowany tom, wypełniając istniejące luki w wiedzy o epoce tzw. Polski ludowej, umacnia przekonanie o konieczności prowadzenia szczegółowych badań skupiających się na jej specyfice, w tym na odmienności funkcjonowania instytucji kulturalnych czy nietypowości dróg wiodących do uzyskania wysokiego statusu w różnych obiegach literackich. Zrozumienie mechanizmów powstawania pisarskich karierwspomaga proces wytwarzania krytycznego obrazu przeszłości, a jednocześnie kieruje ku diagnozom o szerszym zasięgu.