Gołębiewski Jan Livres

Na przełomie dwóch ostatnich dekad XX wieku w Europie zachodziły wydarzenia, które miały istotny wpływ na kształtowanie bezpieczeństwa. Społeczność międzynarodowa wiązała z nimi nadzieje na szczęśliwsze i bezpieczniejsze życie. Okazało się jednak, że zarówno owe nadzieje, jak i początkowy zachwyt, wynikający z tempa zachodzących zmian, niekoniecznie znajdowały uzasadnienie. W państwach Europy Środkowej i Wschodniej nowe władze rządzące odziedziczyły dyspozycyjną wobec poprzednich reżimów administrację oraz cały aparat ucisku. Ten aparat i ta administracja ze swoimi nawykami i mentalnością nie dawały żadnych gwarancji zmian systemowych, wręcz przeciwnie – robiono wiele dla zachowania status quo jak najdłużej. Bezpieczeństwo nie było wyjątkiem. W nowym otoczeniu bezpieczeństwa, tendencjach ograniczania znaczenia i rozmiaru sektora militarnego, a zwłaszcza sił zbrojnych, wiele funkcji również obronnych musiał przejąć sektor cywilny, stając się równoprawnym partnerem podsystemu militarnego w ramach systemu obronnego. To wymagało gruntownej modyfikacji podejścia do organizacji procesów bezpieczeństwa. Książka przedstawia nie tylko wnikliwą analizę zmian w sposobie traktowania tej organizacji i trudności związane z mentalnymi uwarunkowaniami elit odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, ale ukazuje także syntezę potencjału bezpieczeństwa oraz ranking priorytetów bezpieczeństwa.

Zarządzanie kryzysowe zaprezentowano jako zorganizowany proces budowania bezpieczeństwa. Ważnym akcentem realizacji tego procesu jest samorząd i w takiej roli został przez Autora przedstawiony. Samorząd jest fundamentem aktywności kryzysowej. Na tym szczeblu wszystko ma swój początek i najczęściej koniec. Dlatego rola samorządu w zarządzaniu kryzysowym jest bardzo ważna tak w wymiarze praktycznym, jak i teoretycznym; chodzi o udział samorządu w badaniach naukowych. Rola samorządu aktualnie jest ograniczona przepisami prawa i w znacznym stopniu brakiem odpowiednich aktów prawa kryzysowego. Treść książki jest adresowana do wszystkich zajmujących się zarządzaniem kryzysowym prezentując aktualny stan wiedzy w tym zakresie u naszych sojuszników i w Polsce oraz pożądane kierunki zmian w tym zakresie.

Autor dokonał pełnej zmiany w postrzeganiu zarządzania kryzysowego. Odszedł od pojmowania zarządzania kryzysowego jako szczególnego rodzaju kierowania typowego dla systemów totalitarnych i przeszedł do rozumnego postępowania w każdej sytuacji. Zarządzanie kryzysowe to nie tylko reagowanie na już występujące zagrożenie, ale pełen cykl postępowania wszystkich instytucji, organizacji i całego społeczeństwa od zapobiegania zdarzeniom – źródłom potencjalnych zagrożeń, przygotowania się na te, którym zapobiec się nie da, racjonalne reagowanie na wystąpienie zagrożenia po odbudowę po katastrofie zmniejszające wrażliwość społeczeństwa na skutki podobnych zdarzeń niekorzystnych w przyszłości.