Sendyka Roma Livres

Roma Sendyka - pracuje w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Wydziału Polonistyki UJ, prowadzi Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci. Zajmuje się teoriami badań kulturowych, w tym zwłaszcza badaniami nad kulturą wizualną i kulturami pamięci. Współ-świadczące miejsca, materialni świadkowie zbrodni, nieustannie poszukują sojuszników, którzy zrozumieliby i przenieśliby ich świadectwo dalej. Uczestniczą w zeznaniu na temat wydarzenia, którego są pochodną. Dzielą to zadanie z nieekshumowanymi ofiarami, tą nową, nienazwaną osobą polityczną, ze świadkami, z tymi w końcu, którzy nadchodzą dziś, poniewczasie, chcąc wesprzeć te działania. To ta szczególna wspólnota pamięci pozwala na wyciągnięcie wniosków z przeszłego ludobójstwa, które zakwestionują polityczno-historyczne rachunki zysków i strat i rzeczywiście upodmiotowią ofiary ponad partykularnymi interesami aktualnych polityk, prowadząc do nowych oddolnych form pamiętania, które zrywają zarówno z konfliktami narodowymi, jak i zbyt łatwymi transnarodowymi kompromisami. [Fragment Zakończenia] Tom prezentuje wyniki badań prowadzonych przez zespół projektu Nieupamiętnione miejsca ludobójstwa i ich wpływ na współczesne procesy wytwarzania form pamięci kolektywnej i tożsamości kulturowej w Polsce (NPRH 2016–2020). Kontynuuje rozważania przedstawione w tomach Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie oraz Nie-miejsca pamięci 2. Nekrotopologie.

Od kultury 'ja' do kultury 'siebie' jest dyskusją z popularnym trybem badania tożsamości opartym na liniowym, synkretycznym modelu narracji. W antropologicznie zorientowanej analizie tekstów mogą okazać się użyteczne odmienne konstrukcje: na przykład te decentryczne i nieciągłe, odwołujące się do diachronii i epizodyczności. Kluczem do „innej koncepcji tożsamości” może okazać się – przybliżany w kilku odsłonach - relacyjny, „skręcony”, „zaimkowy”, niejednorodny i wielogłosowy model tożsamości określany terminem siebie. Jego zapleczem są dyskusje na temat self, selbst, soi – form tożsamości określanych zaimkiem zwrotnym – oraz na polskim gruncie koncepcje dotyczące jaźni. Praca przypomina teoretyczne ujęcia (m.in. szkoła chicagowskiego interakcjonizmu w socjologii, filozofia siebie Stanisława Brzozowskiego, troska o siebie u Michela Foucaulta) i wypróbowuje „zorientowane na tożsamość w zwrocie” dyskursy socjologiczne, psychoanalityczne, filozoficzne, posthumanistyczne i neurokognitywne. Skuteczność „narzędzi relacyjnych” testowana jest w konfrontacji z tekstami – m.in. Virginii Woolf, Waltera Benjamina, Ralpha Waldo Emersona,Michela de Montaigne, Marie de Gournay, Sei Shonagon, Susan Sontag, Rolanda Barthesa, Marka Bieńczyka i Tadeusza Komendanta.