Książka, którą czytasz, jest życiową przygodą, przygodą naszpikowaną atrakcjami i pełną niezrozumiałych wątków prostujących się dopiero po czasie. Gdybym napisał, że było mi ciężko, mógłbym Cie zrazić, ale gdybym napisał, że lekko mi idzie, to mógłbym Ci wyrządzić krzywdę. Żeby być szczerym, oznajmię, że dla tekstu, który trzymasz w rękach, straciłem okrągły rok czasu.
Z około 2300 ł�dzkich ulic nazwy pamiątkowe związane z osobami posiada nieco ponad 700 ulic, plac�w, alei i skwer�w. Ich patronami zostawali bojownicy o niepodległość Polski z r�żnych okres�w historycznych, powstańcy, bohaterowie czas�w I i II wojny światowej, a po 1989 roku ?żołnierze wyklęci?, ludzie kultury i nauki, działacze społeczni i polityczni, święci i duchowni. Wśr�d nich pojawiają się r�wnież postaci literackie, biblijne oraz legendarne.Ł�dź ? miasto pełne niespodzianek ? i w tej dziedzinie zaskakuje. W mieście są np. dwie ulice tego samego kr�la Bolesława ? Śmiałego i Szczodrego; Michała Wołodyjowskiego i Małego Rycerza, Piasta i Piasta Kołodzieja.Książka Patroni ł�dzkich ulic składa się z dw�ch części: pierwsza ukazuje proces kształtowania się nazewnictwa ł�dzkich ulic i polityki historycznej prowadzonej przez władze Łodzi i centralne od XIX wieku po czasy wsp�łczesne; drugą tworzą biogramy patron�w w większości uzupełnione unikatowymi fotografiami.Publikację uzupełniają wykazy ulic, plac�w i park�w, kt�rych nazwy zostały zmienione w okresie transformacji po 1989 roku, oraz indeks osobowy.
Studia i rozprawy zamieszczone w prezentowanej monografii wnoszą szereg nowych informacji dotyczących historii tysięcy Polaków, którzy na jakimś etapie swojego życia byli związani z pobytem dobrowolnym, ale częściej przymusowym, w Rosji i ZSRR. W książce znajdują się nie tylko niepodejmowane do tej pory zarysy biograficzne, analizy grup społecznych i zawodowych czy rekonstrukcje miejsc, lecz także uzupełnienia wcześniejszych badań. Dzięki umiejętnie wykorzystanym źródłom różnej proweniencji, pochodzącym ze zbiorów krajowych oraz zagranicznych archiwów i bibliotek, udało się ustalić szereg istotnych faktów, a następnie przeprowadzić na różnych płaszczyznach refleksje nad losami Polaków na Wschodzie od XIX do XX wieku. Ponadto, poprzez postawienie pytań badawczych, wskazano jeszcze inne interesujące i mało zbadane tematy, którymi warto byłoby się zająć w przyszłości. Redaktorzy monografii żywią więc nadzieję, że stanie się ona przyczynkiem do dalszych analiz, nowych prób odczytania starych źródeł i poszukiwania nowych materiałów, a także okaże się wartościową i inspirującą lekturą.
Prezentowany zbiór studiów i szkiców dedykowany jest Profesorowi Wiesławowi Pusiowi - znakomitemu historykowi i nauczycielowi akademickiemu, wychowawcy kilku pokoleń absolwentów Uniwersytetu Łódzkiego, osobie szczególnie zasłużonej dla Alma Mater, której poświęcił ponad pół wieku pracy jako kierownik Katedry Historii Społeczno-Gospodarczej, dziekan Wydziału Filozoficzno-Historycznego, prorektor i rektor Uniwersytetu Łódzkiego. W książce zostały przedstawione różne aspekty współczesnych badań historycznych. Zamieszczone teksty przygotowali przede wszystkim uczniowie, przyjaciele i zaproszeni goście z krajowych ośrodków naukowych. Poszczególne rozdziały monografii odzwierciedlają najważniejsze płaszczyzny badawcze podejmowane przez Profesora, a ich rozpiętość chronologiczna obejmuje okres od XVII do XXI wieku. Dotyczą one szeroko pojmowanej historii społecznej i gospodarczej, dziejów Żydów, przeszłości wielokulturowej Łodzi czy historii historiografii. Szeroki zakres tematyczny publikacji sprawia, że można ją zaproponować nie tylko historykom, lecz także miłośnikom dobrej książki historycznej.
Jedną z największych przygód badaczy przeszłości jest odkrywanie motywów działania człowieka. To często mozolna rekonstrukcja uwarunkowań, które nadały kierunek aktywności jednostki, grupy, narodu. Przeszłość składa się z faktów, które zostały zapamiętane, oraz tych, które uległy zapomnieniu albo uznano je za niewygodne, oczywiste lub nikomu niepotrzebne i przez to bezwartościowe. Historyk zamierzający zrekonstruować obraz przeszłości w możliwie pełnej formie musi pochylić się również nad przemilczeniami, motywami ukrytymi, a czasem nieuświadomionymi. Odrzucenie w badaniach nad historią społeczną i biografistyką źródeł o charakterze prywatnym lub prywatności dotyczących może doprowadzić do zniekształceń, utrwalenia pośmiertnych legend bohaterów, którzy z racji sprawowanych funkcji, ról, jakie odegrali w określonym czasie, sukcesów lub porażek w ważnych momentach dziejowych, ukazywani są wyłącznie przez pryzmat aktywności publicznej. Etykiety, jakie nadali im współcześni lub biografowie, zostają wówczas przekształcone w mity i stereotypy, a z pola widzenia traci się indywidualne uwarunkowania, motywy zakonspirowane przed publicznością lub te o charakterze socjokulturowym i intymnym. Badacze przemian społeczno-kulturowych na ziemiach polskich w dobie rozbiorów coraz częściej sięgają do źródeł prywatnych, co przynosi ciekawe z poznawczego punktu widzenia wyniki i otwiera nowe perspektywy. Życie prywatne jest bowiem fragmentem społecznego procesu determinuje je poziom rozwoju cywilizacyjnego, sytuacja polityczna, model kulturowy, świadomość historyczna etc. W prezentowanym tomie proponujemy czytelnikom odświeżone spojrzenie na Polaków w XIX stuleciu poprzez ukazanie w nowym świetle grup społecznych, reinterpretacje znanych lub rekonstrukcję dotąd niezidentyfikowanych rysów biograficznych oraz fragmentów życiorysów ze szczególnym uwzględnieniem prywatnych uwarunkowań karier.
W połowie XIX wieku nastąpił rozkwit polskiej kultury uzdrowiskowej. Na ziemiach polskich obok kilku znanych już i szybko rozwijających się kurort�w pojawiło się wiele miejscowości, w kt�rych ?odkryto? źr�dła mineralne. Były to miejscowe słodkie wody czy też żętyca i kumys wykorzystywane w procesie leczenia pacjent�w cierpiących na r�żne schorzenia. Przez lata prywatni właściciele lub przedstawiciele władz centralnych i lokalnych (gł�wnie Galicja) intensywnie starali się rozwijać miejscowości lecznicze i uzdrowiskowe, by przyciągnąć do nich jak najwięcej kuracjuszy. Niestety, z biegiem lat nie zawsze udawało się realizować takie zamierzenia i utrzymać status uzdrowiska (zdrojowiska). Niekt�re z nich upadały. Przyczyny kryzysu albo upadku bywały r�żnorodne: konkurencja nie tylko ze strony zagranicznych bad�w, ale także szybko rozwijających się pobliskich polskich kurort�w; poszukiwania i eksploatacja ropy naftowej zanieczyszczające źr�dła mineralne; niedostatek kapitału i nieodpowiednie zarządzanie; brak dobrej reklamy i rekomendacji znanych i cenionych lekarzy balneolog�w; zniszczenia infrastruktury podczas powstań narodowych i kolejnych wojen światowych. Kto dzisiaj pamięta o takich uzdrowiskach, jak: Goździk�w, Sławinek, Nowe Miasto, Czerniewice, Latoszyn, Kulaszne i kilkanaście innych. W czasach świetności były one odwiedzane przez wielu kuracjuszy, bywali w nich znani ludzie, kwitła kultura uzdrowiskowa. Właśnie wydobyciu z niepamięci dawnych uzdrowisk została poświęcona monografia autorstwa Jarosława Kity. Książkę Zapomniane polskie uzdrowiska bogato ilustruje niepublikowany dotychczas materiał ikonograficzny.