To kolejne zaproszenie Czytelnika na wędrówkę szlakami Zielonego Śląska, tym razem po zachodniej części ziemi rybnickiej oraz części ziemi raciborskiej położonej na prawym brzegu Odry. Swym zasięgiem przewodnik obejmuje tereny Gaszowic, Jankowic, Jejkowic, Kornowaca, Kuźni Raciborskiej, Lysek, Nędzy, Rud, Rybnika i Rydułtów; w sumie to niemal 60 miejscowości i ponad 20 godnych polecenia tras turystycznych.
Album prezentuje, potwierdzone dorobkiem nauki, niezaprzeczalne bogactwo przyrody zespołów leśnych i ich dyskretne piękno. Zebrane tu fotografie i komentarze przedstawiono w ujęciu narracyjnym, proponując Czytelnikowi wędrówkę przez uroczyska, ostoje i zakątki leśne ziemi rybnickiej. Ten jedyny w swoim rodzaju szlak wędrowny rozpoczyna się na wschodnich rubieżach ziemi rybnickiej, wiedzie przez centralną część Płaskowyżu Rybnickiego i osiąga swój kres zachodni nad doliną Odry. Zagłębiając się w treść albumu, Czytelnik wespół z autorami trafia pomiędzy wiekowe dęby w Lesie Baraniok, gdzie spotyka rzadkiego kozioroga dębosza. Odwiedza rosnący w żorskiej Dębinie sławny Dąb Maryjny – primus inter pares rybnickich lasów. W śląskiej krainie stawów, w sercu Pojezierza Palowickiego, na Czytelnika czeka subtelne piękno krajobrazu leśno-wodnego, bogactwo ptaków i pamiątki przeszłości. Na szczycie wzgórza Ramży między Bełkiem a Czerwionką poczujemy dreszczyk emocji, odwiedzając tajemniczą knieję rozbójnika Ramżuli, a w Głębokich Dołach pod Książenicami zobaczymy najprawdziwsze dzikie, bukowe uroczysko. Okolice Kanetowca niedaleko Przegędzy dają sposobność podglądania zdumiewających efektów pracy bobrów. W Studzience koło Jankowic Czytelnik znajdzie miejsce zadumy i modlitwy, okryte bogatą przyrodniczą szatą, zaś niedaleko Zwonowic zobaczy torfowisko. Meandrująca Sumina wzbudzi skojarzenia z dzikimi rzekami z północy Polski, a nagromadzenie głębokich wąwozów w rejonie Pszowskich Dołów wprawi w zdumienie. Buczyna Bełsznicka w gminie Gorzyce zaskoczy florystycznym bogactwem i bukowym starodrzewiem, zaś schowane w lesie niedaleko Lubomi grodzisko Gołęszyców posłuży Czytelnikowi za poligon plenerowej lekcji historii. Podobnych wrażeń dostarczy penetracja Lasu Życzyńskiego, przypominającego o biegnącej tu kiedyś granicy państw, dziś lasu przyjaznego każdemu, a zwłaszcza turystom rowerowym. Wreszcie Las Widok, na rubieży lasów rybnickich leżący, uwodził będzie Czytelnika różnorodnością ukształtowania powierzchni i zespołów leśnych oraz niezwykłością zdarzeń, które rozegrały się na przestrzeni dziejów w tej pięknej, zielonej oprawie. Album pomyślany został jako atrakcyjne zaproszenie na leśny szlak ukazujący najpiękniejsze walory lasów ziemi rybnickiej. Stanowi nadto dokument, kreowany obiektywem i piórem, zaświadczający o zawodowym kunszcie i przyrodniczej wrażliwości leśników oraz badaczy ze świata nauki, którzy przez ponad półtora wieku dokładali starań dla utrzymania tych „leśnych perełek” dla kolejnych pokoleń. Pracując na przestrzeni stuleci w różnych systemach ustrojowych, w zmieniających się realiach gospodarczych, w różnych państwach, których granice przecinały tę ziemię, mieli taką samą motywację i ten sam cel – dbali o las, który był nie tylko miejscem ich pracy. Był także ich pasją. To im dzisiaj dziękujemy.
Trzeci tom z serii „Szlakami Zielonego Śląska” odkrywa Czytelnikom walory polsko-czeskiego pogranicza w dorzeczu dolnej Olzy. Ta piękna i bliska nam okolica - położona w „przedsionku” Bramy Morawskiej - jest łatwo dostępna dla mieszkańców województwa śląskiego (teraz także dzięki autostradzie A1 i przygotowana do przyjmowania turystów. Liczne szlaki piesze, sieć szlaków rowerowych, przystanie kajakowe, hotele, zajazdy, kwatery agroturystyczne, ośrodki wypoczynkowe składają się na bogatą ofertę regionu. Rozwinięta infrastruktura w połączeniu z tradycyjną gościnnością mieszkańców i trafionymi inicjatywami gmin służącymi pozyskaniu turystów od lat skutecznie budują renomę regionu. Na terenie objętym przewodnikiem leżą: sanktuaria maryjne w Pszowie, Turzy, Starym Boguminie i Kończycach Małych, starówki miejskie w Wodzisławiu i Frysztacie z wieloma zabytkami, jastrzębski Zdrój z sanatoryjną zabudową w starym parku i nowoczesną Galerią Historii Miasta, kolonie górniczych familoków w Biertułtowach, Pszowie, Kolonii Fryderyka, Dąbrowie, Pietwałdzie, zdrojowy Darków nad Olzą, linia umocnień czeskich z okresu poprzedzającego II wojnę światową. To w tej okolicy znajdziecie: sławne „ptasie księstwo” - zespół stawów Wielikąt, graniczne meandry Odry ukazujące ostatnie dzikie oblicze dawno ujarzmionej rzeki, ukryte w lesie grodzisko Gołężyców, rezerwat przyrody „Skučak” w Rychwałdzie. Nie brakuje w tej okolicy także przykładów spustoszenia w świecie przyrody, tak przecież typowych dla Śląska, jak chociażby „księżycowy” krajobraz zapadlisk górniczych w rejonie Karwiny i Orłowej, hałdy w Pszowie i Jastrzębiu, zniszczona dolina Szotkówki w Mszanie. W zasięgu przewodnika leżą urokliwe miejsca, których już same nazwy skłaniają do wyruszenia na spotkanie z przygodą. Polecić warto chociażby wodzisławskie Grodzisko, olzańskie „Falklandy”, śląskie „Castel Gandolfo”, urokliwy piotrowicki przysiółek Na konci sveta, lubomskie „Ptasie księstwo”, Jankowicką Szwajcarię w okolicy… Marklowic i Czyżowicką Szwajcarię, Trójkąt Trzech Republik, karwińskie Doly (Kopalnie) i Raj. Nie można zapominać o niezwykle ciekawej, ale i skomplikowanej historii tych ziem. Tak na ziemi wodzisławskiej, jak i na północnym Zaolziu znajdziemy pamiątki wielkich wojen, bitew, komunistycznego reżimu, a także katastrof przemysłowych i ludzkich tragedii. Kolejne odsłony dziejów determinowały granice państw, obecne tu „od zawsze”. Dzieliły Cesarstwo Austro-Węgierskie od Prus, później II Rzeczpospolitą od Republiki Czechosłowackiej, wreszcie ukształtowały się w obecnym przebiegu. Po dawnych granicach pozostały budynki strażnic i kamienne słupy stojące do dziś na linii granicy. Współczesna granica państwowa już nie dzieli, zwłaszcza po wejściu w życie układu z Schengen. Możliwość jej swobodnego przekraczania doskonale służy poznawaniu sąsiadów. Z tym przewodnikiem w ręku poznasz jak smakuje przygoda na południowych kresach Rzeczypospolitej i północnych rubieżach Republiki Czeskiej. [Od autorów]
Sztandarowa publikacja cenionego znawcy tematu, Aleksandra Żukowskiego, okupiona latami żmudnego gromadzenia materiału i wnikliwych dociekań. W rezultacie tych prac powstało dzieło szeroko opiniowane i polecane na łamach prasy. Zostały mu też poświęcone audycje radiowe, jak również program zrealizowany przez katowicki ośrodek Telewizji Polskiej. To za sprawą wyjątkowego ujęcia tematu, który nie tyle akcentuje walory przyrodnicze, co kulturowe opisywanych drzew. Na uwagę zasługuje również ta część publikacji, która odnosi się do żywych w pamięci, choć nieobecnych już pamiątek przeszłości oraz akcentowania ważnych uroczystości i wydarzeń poprzez symboliczne sadzenie drzew dla potomnych.
Rybnik to dobry adres. Nie tylko dla miejsca zamieszkania. Także dla szukających atrakcyjnych miejsc rekreacji, aktywności ruchowej, uprawiania sportu. To miasto przyjazne turystom pieszym, cyklistom, biegaczom długodystansowym, miłośnikom nordic walkingu, jazdy konnej, żeglarstwa i kajakarstwa. Łączy ich potrzeba dostępu do przestrzeni wolnej od cywilizacyjnego zgiełku, oferującej bliski kontakt z przyrodą. Taką przestrzeń znajdą w Rybniku. Aleksander Żukowski