W dekadzie lat 50. polska kultura oscylowała między totalitarnym zniewoleniem stalinizmu a swobodą i entuzjazmem odwilży, między patetycznym kultem jednostki a rozważaniami o indywidualnej wolności, między monumentalnymi wizjami społecznej przebudowy a obrazami codziennej nędzy i biedy. Wydawać by się mogło, że czas dziejowej burzy nie sprzyjał snuciu rozrywkowych opowieści o detektywach i zbrodniarzach czy astronautach i obcych cywilizacjach. Ale nawet wówczas literatura popularna była wydawana i czytywana, poruszała masową wyobraźnię i stawała się przedmiotem gorących sporów krytyków i ideologów. Choć czasem traktowała o sprawach z pozoru odległych i błahych, o wymyślnych zbrodniach i kosmicznych wyprawach, jej nierozerwalny związek z najważniejszymi procesami kształtującymi obraz powojennej kultury jest niezaprzeczalny. Literatura ta niekiedy była uznawana za zdegenerowaną i szkodliwą, czasem wykorzystywano ją jako narzędzie propagandy, ale funkcjonowała także jako przestrzeń indywidualnej wolności i subwersywnych praktyk. Te różnorodne i skomplikowane relacje, w które uwikłana była polska proza popularna lat 50., są tematem niniejszej książki. Rzadko kiedy trafiają się książki, o których (…) chciałoby się pisać niemal wyłącznie pochwały. Do takich właśnie wyjątków należy znakomita monografia Roberta Dudzińskiego. Autor zaprasza czytelnika do bardzo ciekawej badawczej podróży. A jest to peregrynacja nieco egzotyczna, bowiem dotyczy mrocznych okresów socrealizmu i stalinizmu oraz krótkiego oddechu odwilży. Ujęta w książce refleksja nie obejmuje obszarów dobrze już znanych i opisanych, ale odsłania, niekiedy w anegdotycznej konwencji, osobliwe dzieje i przypadki mniej rozpoznawalnej literatury popularnej. Z recenzji dr. hab. prof. UAM Rafała Kochanowicza Robert Dudziński – doktor, adiunkt w Zakładzie Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor monografii Produkcje sensacyjno-kryminalne Telewizji Polskiej 1965–1989. Konwencje – motywy – konteksty. Publikował m.in. na łamach „Images”, „Kwartalnika Filmowego” oraz „Literatury i Kultury Popularnej”. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię literatury popularnej w Polsce, historię filmu polskiego, historię i teorię kina gatunkowego.
Robert Dudziński Livres


Produkcje sensacyjno-kryminalne Telewizji Polskiej
- 271pages
- 10 heures de lecture
Produkcje sensacyjno-kryminalne Telewizji Polskiej 19651989. Konwencje motywy konteksty Książka ta jest pracą historycznofilmową, wykorzystującą jednak dorobek i ustalenia także innych dyscyplin: historii mediów, historii politycznej i społecznej, kulturoznawstwa czy literaturoznawstwa. Koncepcja rozprawy bazuje na dwóch zasadniczych założeniach. Po pierwsze, monografia ma stanowić diachroniczną analizę wycinka kultury Polski Ludowej opisywać dynamikę rozwoju poetyki kryminalnych seriali i filmów telewizyjnych i wskazywać na momenty szczególnie dla tego rozwoju ważne. Przedmiotem zainteresowania są zatem strukturalne właściwości omawianych produkcji: aktualizowane schematy fabularne, sposoby konstruowania bohaterów, opozycje dynamizujące kryminalne fabuły, charakterystyczne motywy itd. Po drugie, omawiane przemiany gatunkowe zostały osadzone w szerokim także pozafilmowym kontekście, pozwalającym zrozumieć ich genezę. Wspomniane właściwości strukturalne zaistniały bowiem w określonej kulturowej ramie determinującej kierunek ich rozwoju. W ten sposób estetyczna, tekstualna analiza produkcji telewizyjnych uzupełniona została analizą kontekstualną, pozwalającą wskazać na pozafilmowe czynniki modelujące opisywany gatunek i jego charakterystyczne elementy.