Mateusz Janiszewski Livres

Timor Wschodni od XVI wieku był portugalską kolonią. Kiedy w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku Portugalczycy opuścili wyspę, wkroczyły na nią indonezyjskie wojska. Okupowały ją przez ponad dwadzieścia lat, w tym czasie śmierć poniosło około dwustu tysięcy mieszkańc�w. Choć od kilkunastu lat Timor Wschodni jest niepodległy, sytuacja wewnętrzna jest wciąż niestabilna, a przemoc i ub�stwo dotykają większość jego mieszkańc�w. Mateusz Janiszewski pracował w Timorze Wschodnim jako lekarz wolontariusz. Owocem jego pobytu na wyspie jest „Dom nad rzeką Loes”, książka tajemnicza i pełna niepokoju. Timor w jego oczach to kraj, kt�ry mimo niedawno odzyskanej niepodległości wciąż pozostaje zniewolony – z proindonezyjskimi politykami walczy słaba opozycja, stacjonujące na wyspie wojska ONZ nie umieją zapobiec częstym zamieszkom, a europejskie organizacje humanitarne dbają gł�wnie o własne interesy. Prawdziwy Timor można zobaczyć dopiero, gdy spojrzy się komuś w oczy, w klinice, opatrując rany uczestnik�w walk ulicznych, obserwując skomplikowane relacje międzyludzkie, przyglądając się starym, animistycznym rytuałom odprawianym nad chorymi. Bo Timor to nie tylko kraj pełen przemocy i cierpienia.

Dlaczego ruszam do miejsca, kt�re może mnie zabić?Ortodroma (gr. orth�s ? prosty, dr�mos ? bieg, tor wyścigowy) ? najkr�tsza droga pomiędzy dwoma punktami na powierzchni kuli biegnąca po jej powierzchni.W 1914 roku Ernest Shackleton wyruszył na pokładzie Endurance w podr�ż, kt�ra przeszła do historii. Cel był jasno określony ? Antarktyda. Pomimo wysiłk�w całej załogi statek został uwięziony w lodzie ? od kontynentu dzielił ich dzień żeglugi. Rozpoczął się wyścig o życie w skrajnie nieprzyjaznym, bezlitosnym i wymagającym pustkowiu.Ponad wiek p�źniej inna załoga wyrusza w rejs, by powt�rzyć trasę legendarnej wyprawy. Jednym z kapitan�w jest Mateusz Janiszewski ? lekarz, podr�żnik, pisarz. Zaplanowana na wiele miesięcy podr�ż okazuje się dużo bardziej wymagająca ? nie dla podr�żnika, dla człowieka.W tym znakomitym reportażu literackim nawiązującym do najlepszych tekst�w podr�żniczych Janiszewski zabiera nas w nieznane, w wyprawę poza granice ludzkiej wytrzymałości, do świata, kt�ry jest skrajnie nieprzyjazny, ale kt�ry ? jeśli się na niego otworzymy ? nas przeniknie.W swym pojmowaniu bezkresu Janiszewski daje nam doświadczenie iście conradowskie. Dotknięcie tajemnicy.Mateusz Janiszewski (ur. 1975) ? chirurg, pisarz, tłumacz. Jako lekarz pracował m.in. w Timorze Wschodnim i w Tybecie. Publikuje książki i opowiadania pod kilkoma pseudonimami, tłumaczy Williama S. Burroughsa. Podr�żnik, do tej pory odwiedził kilkadziesiąt kraj�w, przepłynął Atlantyk i uczestniczył w rejsach za koło podbiegunowe. Za wydany w 2014 roku reportaż Dom nad rzeką Loes otrzymał Nagrodę im. Beaty Pawlak.