Libron Livres

Popkomunizm to interdyscyplinarny zbiór tekstów naukowych, dotyczących kultury popularnej w komunizmie i komunizmu w kulturze popularnej. Autorzy proponują: dla początkujących – dzieje czeskiej komedii, dla dociekliwych – rozwiązanie Hydrozagadki, dla turystów – podróż Zastawą 750 po Jugosławii albo zwiedzanie Nowej Huty i elektrowni w Czarnobylu, dla smakoszy – tajniki kuchni Marszałka Tity, dla prawdziwych mężczyzn – losy Kapitana Żbika i Majora Zemana, dla odważnych – horror w wydaniu polskim i czechosłowackim, dla znudzonych – peerelowską wersalkę lub odrobinę hippisowskiego buntu, dla kolekcjonerów – polski vintage i peerelowskie komiksy, dla sympatyków nieoczywistego mistycyzmu – życie po życiu powieści milicyjnej lub drugie życie radzieckiego imperium znaków, dla postępowców – nowomowę w krzywym zwierciadle, dla nostalgików – gejowskie wczasy w Lubiewie, ostalgię i różne inne powroty do komunistycznej przeszłości.

Jeśli nie damy się zwieść etykietom, takim jak: „skromny, ale niewątpliwy talent”, „materiał na wiersze niż wiersze same”, „beznadziejnie słodka banalność”, i przyjrzymy się bez wysoko modernistycznych uprzedzeń międzywojennej twórczości kobiet, którą te etykiety pacyfikują, wiele zagadnień, dotąd bezdyskusyjnych w historii literatury polskiej, ujawni swą nieoczywistość. dr Agata Zawiszewska Podczas lektury tego tomu uderzyła mnie rozmaitość wątków, rozległość pola badawczego, geografii literackiej, omawianych gatunków, tendencji, inspiracji. Nieco górnolotnie powiedziałabym, że monografia jawi się jako wielka odkrywka z pracującymi w niej wieloma badaczkami (i badaczem). Z recenzji prof. zw. dr. hab. Ingi Iwasiów Problem Dwudziestolecia mniej znanego, jak się okazuje, wiąże się z problemem zapisu biografii: tej nieznanej – do zrekonstruowania, ale i tej znanej – do nowej interpretacji. Jest to trudność nie natury technicznej, ale – powiedziałabym – filozoficznej, a czasami politycznej. Biogram jako narracja jedno- czy wielogłosowa? O podmiocie, ale jak rozumianym (kartezjańskim czy postkartrezjańskim)? Czy konstrukcja biogramu powinna brać pod uwagę różnicę seksualną? Jak pisać biogram kobiety? Odpowiedzi na te pytania szczególnie się komplikują, gdy próbujemy poddać rozumieniu transformacje albo uwikłania jednostkowego życia w sieć społecznych i politycznych procesów. A trudny czas, o którym mówi książka, musi się przekładać na trudność i pisania, i rozumienia. prof. dr hab. Krystyna Kłosińska

Kategoria pamięci należy do najczęściej przywoływanych we współczesnym dyskursie humanistycznym, takich, które zagospodarowują największe pole badawcze. Tom pod redakcją Zofii Budrewicz i Marii Sienko mierzy się z tą nader ważną i delikatną materią, przynosząc teksty znaczące zarówno dla refleksji literaturoznawczej, kulturowej, jak i edukacyjnej. Artykuły zebrane w książce Historia – pamięć – tożsamość w edukacji humanistycznej w tomie pt. Literatura i kultura układają się w trzy duże grupy. Pierwszą konstytuują szkice skupione wokół kulturowego aspektu pamięci. Drugi zbiór traktuje o wykorzystaniu problematyki pamięci i tożsamości w analizach literaturoznawczych, trzeci – dość liczny – tworzą szkice dotykające zagadnień edukacji. Z recenzji dra hab. Sławomira Buryły, prof. UWM

„Poza kulturą nie ma zbawienia” – stwierdzenie to nawiązuje bezpośrednio do słynnej formuły extra Ecclesiam nulla salus z III wieku, przypisywanej św. Cyprianowi z Kartaginy, a podkreślającej konieczność przynależności (w różnych formach) do Kościoła w celu osiągnięcia zbawienia. […] W naszym ujęciu wyraża [ono] przede wszystkim przeświadczenie, pewien typ kulturoznawczego przedsądu, aksjomatu, na którym opieramy swoje następne, indywidualne postępowania badawcze, że wszystkie najważniejsze dla człowieka procedury zmieniające jakość i stan jego życia, jego tożsamość (w tym więc sensie mające rzeczywiście zbawczy charakter) wytwarzane są poprzez różnego typu intencjonalne działanie kulturotwórcze, poprzez teksty, obrazy i akty mowy, poprzez działania performatywne. Ich jawnym skutkiem czy efektem jest element samopoznania, wglądu w siebie, rozszerzenia autoświadomości i niekiedy w ślad za tym – „przemienienia”, transformacji. […] Być może nie w każdej sferze kultury tego typu „zbawcze akty” mogą się dokonywać. Jednak istnieją jej obszary szczególnie ku temu predestynowane – są nimi z pewnością religia czy sztuka. Także filozofia, a w sensie szerszym – każda humanistyczna refleksja naukowa, właściwie „używana”, może stać się narządzeniem osobowościowej zmiany. Fragment książki Niniejszy zbiór artykułów redagowali profesorowie Wydziału Humanistycznego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie związani z tamtejszym kulturoznawstwem. Jest on świadectwem prowadzonych tam interesujących badań zorientowanych wokół problematyki duchowości w kulturze. Pokazuje różnorodność teorii, metod i interpretacji w tej dziedzinie.

Kulty UFO to nowe ruchy religijne, które zaczęły powstawać od połowy XX w. Są odbiciem duchowości współczes nego człowieka Zachodu, któremu coraz trudniej jest pogodzić wiarę w transcendencję ze światopoglądem naukowym. Kulty UFO przynajmniej teoretycznie rozwiązują ten problem, przenosząc w całości lub częściowo byty transcendentne do świata materialnego, a więc do sfery weryfikowalnej naukowo. Miejsce bytów duchowych tradycyjnych religii, czyli bogów, aniołów czy demonów, zajmują w nich przybysze z kosmosu, posiadający, tak jak one, supermoce, będące tu jednak wynikiem ich niewyobrażalnej przewagi naukowej. Zgromadzone w książce artykuły, napisane przez religioznawców, prezentują przykłady najważniejszych kultów UFO, analizują wątki ufologiczne obecne w nowych ruchach religijnych, a także przedstawiają genezę tego zjawiska i jego religioznawczą interpretację.

Seria „Projektowanie komunikacji” jest wydawana przez Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Wśród tytułów można znaleźć m.in. publikacje pracowników i współpracowników Zakładu Projektowania Komunikacji, tom pokonferencyjny Communication design, tom z wystąpieniami z cyklu „Komunikacje w rozmowie”, prace studentów specjalności Projektowanie komunikacji i wizerunku instytucji Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej. Do powstania trzeciej i ostatniej (póki co) książki Komunikacje w rozmowie przyczynili się studenci, którzy zostali zaproszeni do napisania manifestu pokolenia. Nierzadko są to bardzo osobiste teksty, a głębsza refleksja nad nimi każde podać w wątpliwość zmienną naturę pokoleń.

Człowiek nie może funkcjonować w świecie społecznym bez świadomości posiadania własnej przeszłości, wyróżniającej go od innych i kształtującej jego tożsamość. Pamięć człowieka z socjologicznego punktu widzenia można podzielić na dwie nierozerwalnie połączone ze sobą części, definiowane przez pojęcia „pamięć jednostkowa” i „pamięć zbiorowa”. Ta pierwsza jest właściwa dla każdego człowieka, stanowi zbiór jego wiedzy, doświadczeń, przeżyć oraz wspomnień. Jest niepowtarzalna, osobista i bardzo krucha, gdyż trwa tylko tak długo, jak żyje jej „właściciel”, a wraz z jego śmiercią przepada bezpowrotnie. Natomiast pamięć zbiorowa jest trwalsza, ponieważ zniszczyć ją może tylko unicestwienie grupy, dla której jest właściwa. Jej cechą szczególną jest ciągła zmienność i ewolucja, warunkowana wpływem nowych przeżyć. fragment Wstępu

Niniejszy słownik reprezentuje wprawdzie typ słownika naukowego, stanowi bowiem realizację ściśle określonej koncepcji metaleksykograficznej i wyzyskuje wyniki badań empirycznych, adresowany jest jednak do kręgu odbiorców szerszego niż tylko badacze polszczyzny artystycznej. Pomyślany został jako podręczne, ale rzetelne i wiarygodne źródło wiedzy o słownictwie Wyspiańskiego, objaśniające wszystkie trudniejsze, niezrozumiałe z przyczyn semantyczno-leksykalnych miejsca w dziełach pisarza. Leksemy, ich znaczenia oraz cytaty ilustracyjne zostały opisane w sposób precyzyjny, lecz pozbawiony nadmiernej formalizacji. Leksykon reprezentuje zatem model słownika przyjaznego dla wszystkich zainteresowanych użytkowników. Sięgnąć do niego mogą zarówno badacze, jak i edytorzy, inscenizatorzy teatralni i aktorzy, a przede wszystkim „zwykli” odbiorcy – widzowie oraz czytelnicy. ze Wstępu

W tomie zbiorowym pt. Światło–cień. Językowy wymiar kontrastu zebrano prace naukowe językoznawców, kulturoznawców i literaturoznawców, którzy dostrzegli potrzebę przybliżenia czytelnikowi naukowych opracowań artefaktów kultury/kultur różnych szerokości geograficznych. Ich wspólnym mianownikiem ma być z założenia redaktorek tomu szeroko pojęty kontrast. To poprzez niego, w zestawieniu przeciwieństw, odmienności, różnorodności, uwidacznia się to, co gołym okiem często niedostrzegalne. Artykuły zebrane w monografii wieloautorskiej prezentują wysoki poziom naukowy i stanowią pod wieloma względami istotny wkład w polskie badania nad różnymi kulturami europejskimi oraz, co należy podkreślić, dobry przyczynek popularyzatorski wspomnianych literatur. Redaktorki w sposób kompetentny skomponowały tom, który ukazuje wielość aspektów zaproponowanej perspektywy badawczej. Fragment recenzji dr. hab. Zbigniewa Feliszewskiego

Publikacja stanowi efekt projektu naukowo-dydaktycznego, który zakładał powstanie zbioru reportaży skupionych wokół roli wartości w życiu młodych ludzi. Zadanie postawione przed uczestnikami zakładało, iż w trakcie dziesięciodniowej Akademii nie tylko rozwiną oni umiejętności reporterskie, lecz także znajdą temat i opiszą go z należytą wrażliwością, dzięki pogłębionej refleksji aksjologicznej. W projekcie wzięło udział szesnaścioro studentów z Polski i Ukrainy, którzy pracowali w parach, dzięki czemu stanowili dla siebie wzajemną pomoc i inspirację. Przyjęta przez twórców Akademii formuła nie była przypadkowa – stanowiła również okazję do międzykulturowego spotkania, nierzadko będącego wyzwaniem. Wymaga ono bowiem zmierzenia się z własnymi przedsądami oraz może, choć nie musi, prowadzić do starcia odmiennych systemów wartości.