Marcin Ruchała Livres

Znacie klimat mrocznych, trzymających w napięciu thrillerów i kryminałów ze Skandynawii, prawda? Oficer policji, zgorzkniały, ponury twardziel w trakcie rozwodu, uzależniony od kawy lub whisky wedle upodobania autora zmaga się z niewyjaśnionym morderstwem sprzed lat. Niekiedy dostaje świeżą sprawę, bo przecież mimo swych wad jest najlepszy w mieście. Brzmi znajomo? Ten schemat znajdziemy w większości książek kryminalnych. Główny bohater ma problemy osobiste, które eskalują wraz z rozwojem śledztwa, jego działaniom towarzyszy zaś nierzadko klęska żywiołowa trwająca tylko do rozwiązania sprawy. Jest to czasem siarczysty mróz, nawet minus czterdzieści dwa stopnie Celsjusza, czasem niespotykany w Norwegii upał, niekiedy wichury, ulewy i tym podobne zjawiska. Po dorwaniu mordercy, który zawsze okazuje się psychopatą lub maniakiem religijnym (wiedzieć lub nie wiedzieć czemu koniecznie katolikiem), pogoda się normuje, a problemy osobiste odchodzą w niepamięć.

Publikacja składa się z dwóch części: naukowej i źródłowej. W pierwszej swoje artykuły zaprezentowali: dr hab. prof. UJK Jerzy Gapys, dr hab. Elżbieta Słabińska, dr Edyta Majcher-Ociesa, dr Tomasz Domański, dr Marek Maciągowski, Agnieszka Dziarmaga i Bartłomiej Gierasimowicz. Dotyczą one: kultury i przejawów religijności społeczności wyznania mojżeszowego, szkolnictwa, aktywności gospodarczej ludności żydowskiej, wizerunku Chmielnika jako przykładowego sztetla tego okresu, eksterminacji Żydów podczas II wojny światowej oraz Polaków ratujących Żydów. Ostatni tekst zajmuje się kwestiami wykorzystania prac nadesłanych na konkurs w procesie edukacyjnym. Artykuły znajdujące się w pierwszej części opierają swój wywód na pracach konkursowych. Uzupełniają i prostują informacje przekazane przez rozmówców. W drugiej części publikacji zaprezentowane zostały prace nadesłane na konkurs Nasi sąsiedzi Żydzi. Są to wywiady przeprowadzone z osobami, najczęściej Polakami, pamiętającymi czasy II Rzeczypospolitej i II wojny światowej, na temat żyjących wówczas Żydów. W trzech edycjach konkursu Nasi sąsiedzi Żydzi wzięło udział 58 uczniów, którzy przygotowali 33 wywiady. Prace uzupełniają 33 zdjęcia. Uczniowie przeprowadzili wywiady z 47 osobami. Rozmówcy nastawieni byli pozytywnie do społeczności żydowskiej, ale pojawiły się również wypowiedzi krytyczne. Analizując relacje, należy pamiętać, że są to wspomnienia osób, które podczas wojny były dziećmi.