Kononiuk Tadeusz Livres

Początek dziennikarstwa to moment pojawienia się refleksji na temat tożsamości zawodowej dziennikarzy i rodzące się aspiracje do pełnienia unikatowej roli w społeczeństwie, roli wynikającej z wyznawanej przez dziennikarzy profesjonalnej ideologii. Konceptualizacja dziennikarstwa jako profesji oznacza przede wszystkim zrozumienie dziennikarstwa przez pryzmat znaczenia przypisywanego przez dziennikarzy swojej pracy, redagowania i tworzenia materiałów prasowych. Dominującym modelem dziennikarstwa w XX w. był cieszący się powszechnym autorytetem profesjonalista dostarczający czytelnikowi sprawdzonych, rzetelnych i obiektywnych informacji, oraz materiałów prasowych o charakterze publicystyczno-analitycznym, i taki dziennikarz w swojej pracy realizował założenia ideologii profesjonalizmu przyjętej i akceptowanej w środowisku zawodowym. Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Przemiany, jakim podlega zawód dziennikarza od początku XXI w., prowokują wiele pytań wśród badaczy i znawców literatury przedmiotu. Praca nad gromadzeniem, przetwarzaniem i interpretacją informacji w imię standardów obiektywizmu, rzetelności, a przede wszystkim służby społeczeństwu, a więc reguł wypracowywanych przez lata kształtowania się zawodu dziennikarza, w obecnej rzeczywistości stała się przedmiotem wielu dyskusji, przede wszystkim w środowisku dziennikarskim. Dziennikarska ideologia zawodu, w obliczu zmian o charakterze społeczno-ekonomicznym i technologicznym oraz powstania nowych form komunikowania, budzi wątpliwości związane z możliwością realizowania profesjonalnych standardów. Zadaniem medioznawcy jest dociec, jakie miejsce i rolę w kanonie dziennikarskich wartości zajmuje odpowiedzialność. Stanowi ona bowiem istotę i fundament zawodowej tożsamości i wyjątkowej pozycji dziennikarzy w społeczeństwie. Niewielka efektywność i skuteczność funkcjonalnych i proceduralnych unormowań normatywnych, określonych w kodeksach etycznych, powodują, że odpowiedzialność etyczną dziennikarza należy przyjąć za pierwotną rzeczywistość jego osobistej kompetencji moralnej. Odpowiedzialność wyprzedza bowiem wszelkie inne zobowiązania dziennikarza jako jednostki. Jest niejako punktem wyjścia, punktem początkowym procesu etycznego, a nie jego punktem docelowym. Jest, zdaniem Baumana, swoistym misterium, aktem samostanowienia dziennikarza jako istoty moralnej podejmującej się pełnienia wielorakich ról społecznych. W niej tkwi geneza procesu etycznego, a nie jego zwieńczenie. To właśnie pierwotny i elementarny fakt etycznej odpowiedzialności dziennikarza jest podstawą jego unikalnej roli i pozycji w społeczeństwie, i tworzywem, z którego budowana jest jego zawodowa wiarygodność. Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Monografia Tadeusza Kononiuka jest studium z zakresu etyki normatywnej podsumowującym jego wieloletnie badania dotyczące etyki dziennikarskiej. Jest solidnym dziełem naukowym, podejmującym niezwykle ważną problematykę etycznego wymiaru dziennikarstwa. Autor wskazuje, że rzetelne dziennikarstwo i rzetelność w dziennikarstwie stanowią podstawowe wartości zawodu określające nie tylko tożsamość dziennikarzy, lecz także dające im moc i unikalną pozycję w społeczeństwie, dzięki której zdobywają zaufanie obywateli. Eksploracja tego tematu wymagała od Autora pogłębionej wiedzy medioznawczej dotyczącej zagadnień nauki o moralności, filozofii i socjologii, znajomości prawa prasowego i autorskiego oraz metodyki dziennikarskiej, a także ogromnej wrażliwości i empatii, połączonych z rzetelnością badawczą, jasnością i stanowczością sądów. Wszystkim tym wyzwaniom Autor sprostał, prezentując swoje rozważania w sposób oryginalny, logiczny i precyzyjny, dzięki czemu książka powinna spotkać się z zainteresowaniem przede wszystkim dziennikarzy, ale także medioznawców, politologów, etyków, filozofów i prawników.