Kowalik Tadeusz Livres

In the 1980s and 90s, renowned Polish economist Tadeusz Kowalik played a leading role in the Solidarity movement, struggling alongside workers for an alternative to "really-existing socialism" that was cooperative and controlled by the workers themselves. In the ensuing two decades, "really-existing" socialism has collapsed, capitalism has been restored, and Poland is now among the most unequal countries in the world. Kowalik asks, how could this happen in a country that once had the largest and most militant labor movement in Europe? This book takes readers inside the debates within Solidarity, academic and intellectual circles, and the Communist Party over the future of Poland and competing visions of society. Kowalik argues that the failures of the Communist Party, combined with the power of the Catholic Church and interference from the United States, subverted efforts to build a cooperative and democratic economic order in the 1990s. Instead, Poland was subjected to a harsh return to the market, resulting in the wildly unequal distribution of the nation's productive property—often in the hands of former political rulers, who, along with foreign owners, constitute the new capitalist class. Kowalik aptly terms the transformation from command to market economy an epigone bourgeois revolution, and asks if a new social transformation is still possible in Poland.

Drugi z zapowiedzianych czterech tomów dokumentów systematycznie zbieranych przez Stanisława Gomułkę, głównego doradcę wicepremiera i ministra finansów Leszka Balcerowicza oraz kilku kolejnych ministrów finansów, zawiera około 250 dotąd niepublikowanych archiwaliów z 1990 roku. Dotyczą one najważniejszych problemów polskiej transformacji społeczno-gospodarczej, mają różny charakter i różną rangę. Są to: ministerialne programy, zespołowe i indywidualne projekty reform i zmian w polityce gospodarczej, listy intencyjne rządu do Międzynarodowego Funduszu Walutowego, listy ważnych osobistości (np. prezydenta G. Busha do premiera T. Mazowieckiego), odręczne notatki. Ukazują organizację ekonomicznej części rządu, jego eksperckie zaplecze, proces podejmowania ważnych decyzji. W 1990 roku władza mogła wielu wydawać się monolitem. Dlatego tak ciekawe są ujawniane w publikowanych tu dokumentach wątpliwości, spory i dyskusje. Najwięcej dokumentów powstało przy okazji wprowadzania w życie planu Balcerowicza, a także korekt polityki gospodarczej w drugiej połowie 1990 roku. Czytelnik znajdzie tu również dokumenty ilustrujące: współpracę władz polskich z MFW i Bankiem Światowym, tworzenie programu prywatyzacji, początkową fazę negocjacji w sprawie redukcji długu zagranicznego. Atmosferę tego brzemiennego w wydarzenia roku przybliżają rozmowy Tadeusza Kowalika ze Stanisławem Gomułką oraz Stefanem Kawalcem – ówczesnym szefem gabinetu Balcerowicza. Stanisław Gomułka urodzony w 1940 roku, ukończył studia na Wydziale Fizyki i Matematyki UW (1962), w wieku 26 lat obronił doktorat z ekonomii. Pozbawiony pracy etatowej za działalność opozycyjną, emigruje w 1969 roku do Danii, a w 1970 roku przenosi się do Wielkiej Brytanii. Trzydzieści pięć lat pracuje w słynnej London School of Economics. W latach 80. wykłada także na czołowych uczelniach amerykańskich (Havard University, Stanford University, Columbia University, Pennsylvania University). W 1985 roku angażuje się w projektowanie reform w Polsce, najpierw jako doradca MFW, a od 1989 roku jako doradca kolejnych rządów. Negocjuje zmniejszenie długu zagranicznego z klubami Paryskim i Londyńskim. Kontynuuje działalność akademicką na uczelniach zagranicznych i polskich, publikuje prace poświęcone przemianom gospodarczym w Europie Środkowej i Wschodniej. Jego dorobek naukowy to kilkanaście książek i około 100 artykułów, głównie dotyczących teorii wzrostu gospodarczego. W 2008 roku na krótko zostaje wiceministrem finansów, później wraca do działalności naukowej i eksperckiej. Obecnie jest głównym ekonomistą Business Centre Club. Tadeusz Kowalik urodzony w 1926 roku, absolwent Wydziału Prawa UW i Instytutu Nauk Społecznych przy KC PZPR. Profesor nauk humanistycznych i ekonomicznych w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN. W latach 1956–1958 redaktor naczelny tygodnika Życie Gospodarcze, między 1967 a 1992 rokiem kierował redakcją dzieł Oskara Langego i Michała Kaleckiego. W sierpniu 1980 roku członek komisji ekspertów MKS Stoczni Gdańskiej. Współzałożyciel: Towarzystwa Kursów Naukowych (Uniwersytetu Latającego), Solidarności Pracy, Unii Pracy, Fundacji Polska Praca. Spędził dziesięć lat w ośrodkach naukowych Wiednia, Genewy, Cambridge, Toronto, Sztokholmu, Waszyngtonu, Los Angeles. Ostatnie książki: Systemy gospodarcze, efekty i defekty reform i zmian ustrojowych (2005); Polska transformacja (2009).

Książka przedstawia aktualne dyskusje programowe w europejskich partiach socjaldemokratycznych. W debacie - obok polityków takich jak Tony Blair, Gerhard Schroeder - udział biorą wybitni filozofowie, socjologowie i ekonomiści: Ralf Dahrendorf, Anthony Giddens, Michael Ehrke, Heiner Flassbeck, Andrew Glyn, Steward Wood, Mario Nuti, Marisol Touraine, Tadeusz Kowalik.