Publikacja anglojęzyczna – księga jubileuszowa z okazji 70. urodzin prof. dr.
hab. Jana. J. Milewskiego. Professor Jan J. Milewski is and economic historian
and one of the Nestors of African studies in Poland. Professor Milewski`s
seventieth birthday falls in this year of 2007. The articles we are offering
to readers in honour of this occasion have been provided by his friends,
students, and colleagues. These Polish scholars, who are engaged in various
fields and employed by various institutions, have written on questions that
have always interested Professor Milewski: a broad range of issues pertaining
to development and the state in Africa (the first part of the book) and in the
world (the second part of the book). The essays and studies contained in this
book address both historical problems and contemporary issues.
Książka Krzysztofa Trzcińskiego traktuje o demokratyzacji jako wiodącym
temacie współczesnej zachodnioafrykańskiej myśli politycznej. Proces budowania
demokracji w państwach Afryki Subsaharyjskiej jest niezwykle złożony.
Afrykańscy politycy często uciekają się do demokratycznych procedur jedynie
podczas wyborów. Po ich wygraniu nierzadko ograniczają możliwość działania
opozycji, mediów i organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Czerpiąc z
rządzenia liczne korzyści, nie są chętni oddać władzy raz zdobytej. Czasami w
państwach postrzeganych jako młode demokracje dochodzi więc do restytucji
rządów autorytarnych. Te i inne meandry rozwoju struktur demokratycznych w
Afryce są trudne do zrozumienia dla obserwatorów 'zewnętrznych'. Próbę ich
dogłębnego wytłumaczenia podejmują afrykańscy autorzy myśli politycznej.
Rozczarowani autorytaryzmem, który społeczeństwo pokolonialnej Afryki nie
zapewnił ani bezpieczeństwa, ani dobrobytu, widzą szansę na osiągnięcie tych
wartości w warunkach demokracji. W ich opinii, demokracja dla Afryki nie może
jednak być prostą kopią zachodniego wzorca rządów większości i musi zostać
skrojona z uwzględnieniem wieloetnicznej specyfiki państw regionu. Afrykańscy
myśliciele stawiają diagnozy problemów procesu demokratyzacji i proponują
instytucjonalne recepty na jego uzdrowienie. Autor książki konsekwentnie
analizuje stworzone prze nich koncepcje i formułuje oryginalne oraz ważne
wnioski. prof. dr hab. Michał Tymowski Publikacja powstała we współpracy z
Rektorem Uniwersytetu Warszawskiego i Wydziałem Geografii i Studiów
Regionalnych UW.
Jest to studium wojny w Afryce Subsaharyjskiej na przykładzie Liberii i Sierra
Leone - krajów, w których świadomość społeczna mieszkańców jest skupiona na
wspólnotach lokalnych. Praca ukazuje mechanizm powstania lokalnej rebelii i
jej przerodzenia się w konflikt międzynarodowy, zagrażający bezpieczeństwu
całego regionu. Podejmuje też problem wojen „na zamówienie”, które wybuchają
często w wyniku antagonizmów dzielących przywódców państw lub grup rządzących
i prowadzą do rozkładu państwa. Uczestnicy wojen eksploatują bogactwa
naturalne, by wymienić je na broń, co powoduje przedłużanie się walk.
Zakończenie wojen jest niezwykle trudne, stąd też pojawia się konieczność
podejmowania międzynarodowych działań mediacyjnych i organizowania interwencji
humanitarnych.
Monografia ta traktuje o ograniczaniu konfliktów w relacjach między segmentami
społecznymi (takimi jak grupy etniczne, wspólnoty religijne), w których
członkostwo opiera się na podstawach askryptywnych i kulturowych, a także
między nimi a władzą centralną w Nigerii i Indonezji. Państwa te mają burzliwą
historię niepodległego bytu, ogromne wieloetniczne i wieloreligijne populacje,
duże gospodarki oraz zasoby surowców energetycznych. Jak wskazują liczne
raporty, będą wkrótce należeć do najważniejszych w świecie. W Nigerii i
Indonezji funkcjonują systemy polityczne oparte na tzw. power-sharing
(współrządzeniu), tj. takie, które za pomocą specyficznych formalnych i
nieformalnych instytucji (rozumianych jako zespoły reguł) dopuszczają do
udziału we władzy elity polityczne wywodzące się z różnych segmentów
etnicznych i religijnych. Celem instytucji power-sharing jest budowanie pokoju
i stabilności politycznej. Autor badań, których owocem jest ta praca, dokonał
identyfikacji, wyjaśnienia i analizy roli oraz genezy najistotniejszych z
nich, dowodząc zarazem, że w Nigerii i Indonezji współistnieją instytucje
dwóch głównych modeli power-sharing, tj. konsocjonalizmu i centrypetalizmu. W
konsekwencji wykazał, że międzysegmentowe współrządzenie w obu państwach ma
charakter hybrydowy. Jest to poszerzenie empirycznej teorii power-sharing. Jej
klasycy, Arend Lijphart (konsocjonalista) i Donald L. Horowitz
(centrypetalista), nie przywiązywali większej wagi do możliwości implementacji
instytucji dwóch modeli w ramach tego samego systemu politycznego. Tymczasem w
Nigerii i Indonezji łączenie instytucji centrypetalnych i konsocjonalnych
przyczyniło się do ograniczenia konfliktów.
