Tomasz Sobieraj Livres

Książka Tomasza Sobieraja, poznańskiego historyka literatury, to próba nowych przybliżeń lekturowych odsłaniających kilka istotnych płaszczyzn twórczości Stanisława Brzozowskiego, najwybitniejszego krytyka okresu Młodej Polski, pisarza, którego potencjał intelektualny i skala zainteresowań budzą do dziś ogromne zainteresowanie, wywołując ciągle żywy rezonans. Autor książki starał się ukazać meandry skomplikowanej i burzliwej ewolucji myślowej Brzozowskiego, wydobywając z niej problemy kluczowe i dla samego krytyka, i dla całej epoki, w jakiej żył i tworzył. Autor Legendy Młodej Polski jawi się w tej książce jako postać wybitna, intelektualista całkowicie niezależny, trawiony wewnętrzną pasją poznawczą. Autor uwzględnił takie zagadnienia problemowe, jak: metakrytyczna refleksja Brzozowskiego, zagadnienie bytu, prawdy i poznania, stosunek do darwinizmu, filozofia teatru i sztuki aktorskiej, wreszcie dialog z tradycją kulturową późnego polskiego Oświecenia. Strategię poznawczą T. Sobieraja prywatnie zafascynowanego Brzozowskim dałoby się scharakteryzować jako przykład studiów kulturowych.

Gdy pewnej nocy podkomisarz warszawskiej policji rzecznej Zenon Niepozorny wypływa na rutynową obserwację Wisły, nie spodziewa się, że w okolicy mostu Poniatowskiego natrafi na… wiekowy statek z kioskiem na rufie. Sprawa robi się jeszcze bardziej tajemnicza, gdy rankiem, kiedy przybywa na miejsce z brygadą antyterrorystów – po krypie nie ma śladu. Skąd się wzięła? Po co ktoś ją tam postawił? Czy dziwny statek zjawi się znowu? Z każdą stroną akcja coraz bardziej się komplikuje. Rozstrzygnięcie tej zagadki to znakomite zadanie dla Niepozornego oraz Anny Wścibskiej, młodej dziennikarki lokalnej gazety, która mu towarzyszy. Wydarzenia na Wiśle obserwują i komentują również diabły, strzygi i inni przedstawiciele świata nadprzyrodzonego.Jak mógł, wytężał wzrok, starając się przeniknąć zdradliwą mgłę. Wtem przed dziobem zamajaczył filar mostu. Policjant gwałtownie wyłożył ster.– Cholera, to chyba było gdzieś tu… ale… Co do diabła?! Przecież tu nic nie ma… Jak to możliwe? Może trzeba podpłynąć jeszcze bliżej brzegu – mruczał do siebie zbity z tropu podkomisarz. – Co to znowu za wygłupy? – Minął jedną podporę, drugą podporę, zawrócił…Tymczasem ponton z antyterrorystami wyskoczył nagle zza rufy i na maksymalnej prędkości pomknął w stronę brzegu. Tam zwinął się w ciasnym zakręcie i ruszył ostro wzdłuż mostu, mijając filary efektownym slalomem. Po kilku minutach iście cyrkowych manewrów był znowu przy policyjnej motorówce. Podkomisarz Niepozorny bezradnie rozłożył ręce. Dowódca drużyny pokiwał tylko głową i dał znak do odwrotu.Tomasz Sobieraj jest człowiekiem lubiącym patrzeć na świat z dystansu, choćby przez okno biura jednej z firm budowlanych, w której na co dzień pracuje. We wcześniejszym okresie życia swe skłonności do refleksji przejawiał, komponując piosenki i pisząc teksty. Obecnie jego twórczość odpłynęła w stronę form literackich.Jedną z jego licznych pasji jest wędkarstwo. Właśnie podczas nocy spędzonej przy ognisku nad Wisłą zrodził się pomysł na debiutancką powieść pt. „Kiosk na środku rzeki”. W przyszłości zamierza wydać kolejne utwory, których, jak twierdzi, ma pełną szufladę.

Europejski dramat i teatr przeżywały pod koniec XIX i na początku XX wieku okres burzliwych przemian, reagując na impulsy życia społecznego i propozycje reformatorów sceny. Krystalizowały się wtedy nowe formy dramatyczne i projekty teatralne, które w myśl ich twórców miały się wyzwolić spod wpływów przestarzałych konwencji i stać się wyrazem artyzmu i prawdy. W Polsce zjawisko to również się przejawiało. Rodzima dramaturgia i teatr rozwijały się w sieci różnorodnych uwarunkowań, oscylując między biegunami konwencji i innowacji. Ideowe i artystyczne inspiracje czerpano z zewnątrz, przy czym nierzadko łączono je z propozycjami własnymi. W prezentowanej książce Czytelnik znajdzie kilka szczegółowych przybliżeń polskiego dramatu i teatru, a także krytyki teatralnej. Omówiono tutaj zarówno literackie walory, jak i sceniczne realizacje kilku głośnych w swym czasie utworów, które reprezentatywnie odwzorowywały meandry rozwoju rodzimej dramaturgii i teatru. Bohaterami książki są dzieła m.in. Stefana Żeromskiego, Wincentego Rapackiego, Zygmunta Kaweckiego oraz największego spośród polskich artystów teatru - Stanisława Wyspiańskiego.