Morawiec Jakub Livres

Prezentowana książka przedstawia życie i panowanie Knuta Wielkiego, króla Anglii, Danii i Norwegii. Knut wywodził się z duńskiej dynastii Jelling, był synem Swena Widłobrodego, który w 1013 r. podbił Anglię. Knut poszedł w ślady ojca i w 1017 r., po dwóch latach zmagań wojennych, został królem Anglii. W 1019 r., po śmierci swojego brata Haralda, przejął władzę w Danii a w 1028 r. podbił Norwegię. W ciągu niespełna dwóch dekad, Knut zbudował potężne władztwo na Północy, które jednak rozpadło się tuż po jego śmierci w 1035 r. Książka stara się objąć wszystkie aspekty rządów Knuta w Anglii i w Skandynawii, wskazując tym samym na jego polityczne wyczucie i umiejętnie budowaną propagandę, dzięki którym na trwałe wpisał się w dzieje średniowiecznej Europy.

Prezentowana książka dotyczy wydarzeń politycznych, jakie rozegrały się w XI- wiecznej Skandynawii, widzianych przez pryzmat poezji ówczesnych skaldów. Okres ten stanowił kulminację wielu istotnych procesów gospodarczych, kulturowych i politycznych (m.in. chrystianizacja, centralizacja władzy królewskiej). Znajdowały one swoje odbicie w działaniach propagandowych i ideowych, których głównym nośnikiem była poezja skaldów. Podjęte w książce rozważania stanowią próbę całościowego ujęcia przemian politycznych w Skandynawii XI wieku przez pryzmat twórczości ówcześnie komponujących skaldów. Takie spojrzenie na temat pozwala na lepsze zrozumienie warunków, w jakich funkcjonowali i tworzyli pozostający na służbie władców poeci. Jednocześnie sprzyja określeniu, na ile dworska poezja skaldów umożliwia nam dziś lepsze poznanie meandrów ówcześnie kształtowanej i uprawianej polityki.

Początki norweskiej państwowości ściśle wiążą się z epoką wikingów. Był to czas pirackich najazdów, osiedlania się w różnych rejonach europejskiego kontynentu oraz rozwijającej się wymiany handlowej o dalekosiężnym zasięgu. Na fali tych zjawisk, po burzliwym okresie współżycia kilku królestw, w Norwegii powstała jedna monarchia. Opowieść zaczyna się na przełomie VIII i IX wieku, w momencie gdy mieszkańcy Europy, przede wszystkim Anglii, po raz pierwszy doświadczyli furii Normanów. Następnie przybliża czytelnikowi kluczowe momenty w dziejach formowania się średniowiecznej monarchii norweskiej: bitwę pod Stiklastadir, stoczoną 29 lipca 1030 roku i jej następstwa. Poległy w niej król Olaf Haraldsson, wkrótce został ogłoszony świętym, stając się patronem królestwa i przejścia Norwegów na chrześcijaństwo. Narrację o początkach Norwegii wieńczą działania ostatnich królów-wikingów, Haralda Srogiego i Magnusa Bosego.

Prezentowana książka przedstawia życie i panowanie Knuta Wielkiego, króla Anglii, Danii i Norwegii. Knut wywodził się z duńskiej dynastii Jelling, był synem Swena Widłobrodego, który w 1013 r. podbił Anglię. Knut poszedł w ślady ojca i w 1017 r., po dwóch latach zmagań wojennych, został królem Anglii. W 1019 r., po śmierci swojego brata Haralda, przejął władzę w Danii a w 1028 r. podbił Norwegię. W ciągu niespełna dwóch dekad, Knut zbudował potężne władztwo na Północy, które jednak rozpadło się tuż po jego śmierci w 1035 r. Książka stara się objąć wszystkie aspekty rządów Knuta w Anglii i w Skandynawii, wskazując tym samym na jego polityczne wyczucie i umiejętnie budowaną propagandę, dzięki którym na trwałe wpisał się w dzieje średniowiecznej Europy.

Wejście Danii na arenę dziejów to historia brawurowych wypraw wikińskich jarlów na wybrzeża zachodniej Europy i dalej, docierających nawet do wybrzeży Morza Czarnego i Azji Mniejszej. W opowieści o tej części Skandynawii, jak w kalejdoskopie, przeplatają się wątki handlowe (powstanie pierwszych kantorów kupieckich w VIII wieku) i militarne (wojny króla Godfreda z cesarzem Karolem Wielkim), które ukształtowały jej oblicze. Kres lokalnym waśniom i rządom niezależnych jarlów przyniosło panowanie dynastii Jelling, której przedstawiciele z Haraldem Sinozębym na czele skonsolidowali władzę nad całością ziem duńskich. Harald jako pierwszy duński władca przyjął chrześcijaństwo. Jego dzieło kontynuowali syn Swen Widłobrody i wnuk Knut Wielki. Apogeum sukcesów dynastii przypadło na czasy panowania tego ostatniego, gdy Duńczycy przejęli tron angielski i utrzymali go do 1042 roku. Opowieść wieńczy opis rządów króla Swena Ulfssona, kiedy to Dania przekształciła się z wikińskiego królestwa w monarchię w pełni europejską. Kolejni następcy tronu skupiali się na umacnianiu pozycji kraju na politycznej mapie Zachodu, dysponując dużym potencjałem świetnie rozwijającego się państwa.

Prezentowana książka stanowi drugie, poprawione i uzupełnione, wydanie monografii, która pierwotnie ukazała się w 2010 roku, także nakładem wydawnictwa Avalon. Literacka twórczość Skandynawów, przede wszystkim Islandczyków, doby średniowiecza to swoisty fenomen, cieszący się do dziś niesłabnącym zainteresowaniem zarówno badaczy, jak i miłośników dobrej literatury. Sagi, poezja oraz inne gatunki, których rozkwit przypadł na XIIXIV wiek, w dużej mierze poświęcone zostały dziejom mieszkańców Północy oraz obszarom, do których Skandynawowie docierali w epoce wikingów. Jednym z ważniejszych tematów, który przewija się przez poszczególne opowieści jest legenda o Jomsborgu, warownej twierdzy, siedzibie słynnej i niezwyciężonej drużyny wikińskiej. Gród ów, zbudowany w Vindlandzie, a więc w kraju Słowian, miał stanowić ekskluzywne miejsce spotkań tych ostatnich ze Skandynawami. Jomswikingowie, jego gospodarze, których losy dopełnić się miały w czasie ostatniej bitwy pod Hjorungavgr, zaangażowani byli w najważniejsze rozgrywki polityczne w całym regionie. Świadczyć o tym miały między innymi dzieje szwedzkiego królewicza Styrbjrna Olafssona oraz króla Norwegii Olafa Tryggvasona. Książka stanowi próbę analizy głównych składowych legendy oraz czynników, które potencjalnie wpłynęły na jej powstanie i rozwój, a także status tych, którzy mieli odpowiadać za powstanie Jomsborga i jego funkcjonowanie.