Śmieja Wojciech Livres

Czym są gorsze światy? Większa część świata jest gorsza: szara, nieciekawa, bez zdarzeń i barwnych postaci, taka, o kt�rej lepiej zapomnieć. Pozornie. Autor, podr�żując po gorszych światach, pokazuje całe ich zr�żnicowanie i bogactwo. Wraz z nim poznajemy nieturystyczną stronę Europy Środkowo- Wschodniej: tajemniczych Pomorc�w znad Morza Białego, wydziedziczonych Aromum�w z Macedonii, odradzające się wsp�lnoty monastyczne w Besarabii, rumuńskich pasterzy, dla kt�rych czas wydaje się nie istnieć, czy istebniańskich wynalazc�w, kt�rzy napisali nieznany rozdział historii polskiej motoryzacji. Gorsze światy to przestrzeń prowincjonalna, gdzie czas trochę się zakrzywia. Zjawiska, kt�re gdzie indziej przeminęły i chcielibyśmy o nich zapomnieć, znajdują sobie w nich ostatni bastion trwania. Tak jest w Kosowskiej Mitrowicy czy nad Dniestrem, gdzie zimnowojenne podziały trwają nawet dwadzieścia lat po zakończeniu zimnej wojny...

Praca wpisuje się w żywy w ostatnich latach nurt badań humanistycznych masculinity studies. W rozdziale teoretycznym autor przybliża i mapuje najnowsze światowe badania z tego obszaru. W kolejnych rozdziałach analitycznych demonstruje możliwość wykorzystania tych metodologii w kręgu rodzimego literaturoznawstwa. Aplikowanie omówionych we wstępie nowych konceptów do analizy tekstów literackich pozwala pokazać nieświadome i często trudno wyrażalne napięcie, jakie w interpretowanych tekstach wprowadzają niestabilne limitacje kategorii genderowych niekoniecznie związane z naszym tu i teraz, lecz, jak się okazuje, dość powszechne i transhistoryczne. Przykładowe analizy wydobywają z tekstów literackich napięcia na pierwszy rzut oka niewidoczne, nienazywane, ale fundamentalne, tym samym otwierając pole dalszych dociekań kolejnych badaczek i badaczy. Wszystkie omawiane fabuły pokazują, jak zmiany warunków politycznych, społecznych, kulturowych i ekonomicznych modyfikowały definiowanie tego, co jest męskie bądź niemęskie, i jak bohaterowie do tych zmian się odnosili, czasem próbując adaptacji, kiedy indziej zaś kontestacji. Między wierszami tych tekstów odnaleźć można niepewność, niepokój i pragnienie ustanowienia (wyobrażonego) ontologicznego fundamentu męskiego gender, którego jednak brak w sekularyzującej się płynnej rzeczywistości. Co więcej, każda niemal z tych zmian rezonuje w męskich ciałach.