Michał Masłowski Livres

W książce Etyka i metafizyka zawarte są szkice poświęcone najważniejszym pisarzom XX wieku: Conradowi, Gombrowiczowi, Miłoszowi, Herbertowi, a także Janowi Pawłowi II oraz strategom opozycji demokratycznej. W centrum obserwacji znajdują się interakcje i metafory, które wyrażają zmagania z problemem zła nowoczesności, tęsknotę za dobrem oraz poszukiwanie równowagi duchowej przez odniesienia do transcendencji poziomej idei wypracowanej w epoce romantyzmu, wciąż aktualnej dla twórców i myślicieli w epoce globalizacji i ponowoczesności.

Antoni Baraniak, syn ziemi wielkopolskiej, urodzony w niewielkiej wsi Sebastianowo, gruntownie wykształcony salezjanin, zaufany sekretarz prymasów Polski - Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego, więzień okresu stalinowskiego, poddany wycieńczającym przesłuchaniom, które nieomal zakończyły się jego śmiercią, biskup sufragan gnieźnieński i arcybiskup metropolita poznański. Jeden z najważniejszych, obok prymasa Stefana Wyszyńskiego i kard. Karola Wojtyły, członków Konferencji Episkopatu Polski, uczestnik Soboru Watykańskiego II, zapalony filatelista i fotograf. To tylko kilka zdawkowych informacji o jednej z najbardziej niezwykłych postaci polskiego Kościoła w XX w. Choć od kilku lat sylwetka Antoniego Baraniaka jest sukcesywnie przypominana, m.in. przez książki i filmy dokumentalne, a jego imię noszą szkoła w Mchach i ulica w Poznaniu, to jednak poza Wielkopolską i wąskim gronem historyków Kościoła jest on prawie zupełnie nieznany. Niniejszy album, przez obszerny wstęp i kilkaset fotografii, przybliża postać tego wielkiego człowieka, któremu krótko przed śmiercią kard. Karol Wojtyła powiedział: Kościół nigdy księdzu arcybiskupowi nie zapomni, że go bronił w najtrudniejszych czasach. Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944-1989.

Michał Masłowski (ur. 1944), polonista, teatrolog, antropolog kultury, profesor Sorbony, tłumacz „Dziadów”, znawca i wybitny interpretator dramatu romantycznego („Dzieje bohatera…”, „Gest, symbol i rytuały polskiego teatru romantycznego”), od ponad trzydziestu lat jest także we Francji katolickim diakonem stałym. W najnowszej książce łączy obie sfery swojej działalności, podejmując fascynującą i niezwykle inspirującą próbę przemyślenia i analizy liturgii Kościoła katolickiego jako „aktów ciała” – organicznych działań, symbolicznych gestów i przedstawień o własnej dramaturgii, estetyce i skuteczności. Dzięki swojej rozległej wiedzy z zakresu teologii, antropologii, teatrologii i nie tylko, Michał Masłowski otwiera i przed praktykującymi i przed tymi, którzy są poza Kościołem, głębię i sens „akcji liturgicznych”. „Sakramentalne akty ciała. Szkice z antropologii kulturowej liturgii” to zarazem książka intelektualisty przejętego posoborowym duchem Kościoła otwartego, głos człowieka zatroskanego o świat i ludzkość, i wierzącego w siłę przebaczenia i miłosierdzia. Warto ten głos usłyszeć. W Polsce dzisiejszej może szczególnie. Michał Masłowski dowodzi, że są jeszcze katoliccy intelektualiści, którzy nie marnują swych talentów na polityczną walkę i umacnianie własnych pozycji w rzekomej wojnie kulturowej, ale podchodzący z miłością i troską do realnych problemów bliźnich. Ze Wstępu: By zrozumieć akcję sakramentów, rytuałów i zachowań należy nie tylko zaznajomić się z oficjalną wykładnią teologiczną sformalizowanych gestów, ale i dojść do prawdy – ich prawdy wewnętrznej, tak by móc ją istotnie wcielić. Trzeba też zrozumieć ich uwikłanie w język gestów i zachowań czy intonacji codziennych i odświętnych, antropologicznych, i ich miejsce w cyklu życia, inicjacji i dojrzewania. Czyli odczuć i zrealizować ich siłę performatywną, a nie tylko deklaratywną i konwencjonalną. Tak by stać się aktorem własnego losu – aktor wszak to „działający”. Książka ta rozważa analitycznie w kategoriach antropologii kultury i perfomatyki podstawowe sakramenty życia religijnego – rozumiane zarówno w kategoriach inicjacji: Msza, Chrzest, jak i jako znaczące etapy życia, jak małżeństwo i ceremonia żałobna. Omawiam również działania związane z mistyką, czyli przeżywaniem transcendencji przez kontemplację i medytację, ujęte w kategorii performansu, to znaczy traktowane jako „niedziałające działania” nadające światu ontologiczną trwałość performansu duchowego.