„Zaścianki Europy. Pocztówki z drogi i z Jarzębiej Łąki” to kolejne
zaproszenie autora – w zróżnicowanej poetyce – do podróży przez wielokulturową
i wieloreligijną rzeczywistość, gdzie peryferie okazują się być wielkim
światem, gdzie teraźniejszość wiąże się z przeszłością, gdzie emocje są żywe,
a opowieści autora i ich odniesienia nabierają symbolicznych znaczeń i
stawiają uniwersalne pytania. Jest to też melancholijna, chwilami ironiczna,
podróż przez jego życie: droga osobista także w sensie metaforycznym, wiodąca
z warszawskich Bielan do podwarszawskiej Jarzębiej Łąki, z przystankami m.in.
w Salonikach, Briańsku, Petersburgu, Pradze, Genewie, Wilnie, Kiszyniowie,
Witebsku, Tykocinie, Puszczy Białowieskiej, Grodnie. Z pytaniami o Polskę w
tle.
Czy odkrywanie podwarszawskiej, mazowieckiej wsi i jej okolic może być
fascynującą estetyczną i kulturoznawczą przygodą? Czytając „Jarzębią Łąkę”
wyruszamy w zadziwiającą, nieoczekiwaną podróż. Już sama nazwa wsi – Jarzębia
Łąka i uliczek wokół domostwa autora – Zaściankowa, Kusa, mogą poruszać
wyobraźnię, ale tamtejszy mikrokosmos okazuje się mieć wiele wymiarów. Tłem są
stara sosna, zdziczała wiśnia, bociany, sikorki i dzięcioły. Ale wokół nich
znajdujemy przednie i bardzo osobiste opisy życia we współczesnej wsi z jej
obrzędowością religijną i – może przede wszystkim – spotkania z historią: tą
tragiczną, związaną ze społecznością żydowską, ale też i romantyczną – gdzie
pojawiają się Norwid, Kotarbińscy, Podkowiński. „Jarzębia Łąka” to także obraz
stanu ducha i umysłu dzisiejszego, dojrzałego inteligenta – uciekającego, choć
nie w pełni skutecznie, od wielkiego świata ku zaściankom, zakorzenionego, czy
tego chce, czy nie, w tradycji i historii, ciągle poszukującego nowych
zauroczeń i odkrywającego nowe fabryki rozmaitych lasek spacerowych. Narrator
nastrojowej, refleksyjnej gawędy łączy bliskie widoki z opisami wewnętrznych
peregrynacji i strzępami przypominających się lektur. Właśnie stanął przy
półce z białą porcelaną. Patrzy przez okno na swoją wieś i na ciągnące się aż
po horyzont łąki, za którymi urodził się Norwid. Słyszy stąd dzwony kościoła w
Postoliskach, zwołujące wiernych na mszę. Później widzi pałacowy park w
Chrzęsnem, gdzie Podkowiński kończy swój pejzaż. A jeszcze dalej majaczy przed
nim senny Witebsk z obrazów Chagalla.
