Seweryn Kuśmierczyk Ordre des livres

Pierwsze w skali międzynarodowej kompendium wiedzy na temat życia i twórczości rosyjskiego reżysera Andrieja Tarkowskiego (1932–1986), jednego z najwybitniejszych twórców w historii kina. Jest to rodzaj monografii ujętej w formę 359 obszernych haseł w układzie alfabetycznym. Książkę otwiera indeks tematyczny zestawiający hasła w następujące grupy: „Filmy fabularne”, „Inne prace twórcze i zamierzenia”, „O sztuce filmowej”, „Tarkowski o innych, inni o Tarkowskim”, „Droga życia”, „O zasadach życia”. Hasła zawierają szczegółową analizę i interpretację wszystkich filmów Tarkowskiego, przedstawiają okoliczności ich powstania, pracę na planie i spotykające twórcę utrudnienia. Zostały omówione spektakle teatralne, niezrealizowane scenariusze i projekty twórcze. Przywołano fragmenty wypowiedzi i publikacji reżysera na temat sztuki filmowej. Hasła umożliwiają wgląd w metodę twórczą Tarkowskiego i jego autorską filozofię kina. Zostały przytoczone opinie reżysera na temat innych twórców oraz dotyczące Tarkowskiego świadectwa jego współpracowników, przyjaciół i rodziny. Hasła przedstawiają również drogę życia reżysera i omawiają najważniejsze zasady odnoszące się do życia człowieka, o których twórca mówił w swoich wywiadach i wystąpieniach. „Tarkowski. Encyklopedia” jest zaproszeniem do podróży po artystycznym uniwersum Andrieja Tarkowskiego. Tarkovsky. Encyclopaedia A compendium of knowledge about life and works of a Russian film director, Andrei Tarkovsky. A kind of monograph in the form of extensive entries of a different nature, in an alphabetical order, preceded with an index in which they are grouped thematically. The book includes the chronology of Tarkovsky’s life and works, his filmography and extensive bibliography.

Monografia przynosi nowe, całościowe ujęcie analityczno-interpretacyjne filmu WESELE Andrzeja Wajdy. Przedstawione zostały wieloletnie zmagania reżysera z problemem adaptacji filmowej dramatu Stanisława Wyspiańskiego wraz z analizą powstałych materiałów literackich. Kolejne rozdziały są poświęcone szczegółowym analizom scenografii, sztuki operatorskiej, kolorystyki filmu, montażu, warstwy dźwiękowej i roli muzyki, grze aktorów i pracy reżysera na planie filmu. Zostały także omówione obecne w filmie WESELE konteksty kulturowe i antropologiczne. Rozdziały dopełniają się wzajemnie dzięki zastosowaniu metody analizy antropologiczno-morfologicznej. Ukazują film jako w pełni odkrywcze i niepowtarzalne wykonanie dramatu Stanisława Wyspiańskiego. Odrębny rozdział przedstawia – na podstawie dzienników Andrzeja Wajdy z lat 1962–1972 – przebieg związanego z WESELEM procesu twórczego z punktu widzenia reżysera. Osobne rozdziały omawiają recepcję filmu w Polsce i za granicą. W tomie został opublikowany opracowany krytycznie scenopis filmu WESELE. W monografii wykorzystano liczne materiały źródłowe z Archiwum Andrzeja Wajdy i Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego oraz wiedzę zgromadzoną przez autorów rozdziałów w czasie rozmów przeprowadzonych ze współtwórcami filmu – aktorami i członkami zespołu realizatorów.

Zbiór obszernych, wnikliwych artykułów analizujących i interpretujących treść oraz formę przedstawiania w dziele filmowym świata doświadczeń wewnętrznych bohaterów filmowych. Rozprawy są poświęcone filmom: Świadectwo urodzenia Stanisława Różewicza, Konformista Bernardo Bertolucciego, Lokator Romana Polańskiego, Panny z Wilka Andrzeja Wajdy, Łagodna Piotra Dumały, Aleksandra Aleksandra Sokurowa oraz Wołanie Marcina Dudziaka. Zamieszczone w tomie interpretacje zgodnie z zasadami metody antropologiczno-morfologicznej są wyprowadzane ze znaczeń zawartych w obrazie filmowym przy użyciu argumentów obecnych immanentnie w analizowanym dziele, zebranych w toku starannie przeprowadzonej procedury analitycznej poprzedzającej interpretację. Rzetelność naukowa autorów i zastosowana metodologia sprawiają, że zawarte w książce odczytania wybitnych, dobrze znanych filmów zaskakują dotychczas niedostrzeganym bogactwem artystycznym omawianych dzieł i głębią znaczeń. Są świadectwem możliwości precyzyjnych, konsekwentnych metodologicznie i zorientowanych antropologicznie badań filmoznawczych. Monografia powstała w ramach prac Zespołu Badań nad Filmem w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorzy rozpraw: Robert Birhkolc, Maciej P. Górnicki-Olszewski, Agnieszka Korycka, Seweryn Kuśmierczyk, Jacek Pająk, Aleksandra Paszkowska,

Monografia przynosi całościowe spojrzenie na film Faraon Jerzego Kawalerowicza,jedno z arcydzieł sztuki filmowej. Rozdziały analityczno- interpretacyjne zostały poświęcone warstwie plastycznej obejmującej scenografię i rekwizyty (z uwzględnieniem okresu przygotowań), reżyserii i grze aktorskiej, środkom wyrazu należącym do sztuki operatorskiej, aspektom montażu filmowego, ukształtowaniu warstwy sonorystycznej, analizie obecnej w filmie muzyki. Przyjęta formuła monograficzna rozszerza perspektywę czasową spojrzenia na dzieło. Szczegółowa analiza elementów poetyki filmu, jego struktury i kompozycji, obejmująca także zagadnienia realizacyjne i warsztatowe, została uzupełniona rozprawą poświęconą problematyce ekranizacji powieści Bolesława Prusa, analizującą nowele filmowe, kolejne wersje scenariusza i scenopis wraz z ich porównaniem z pierwowzorem literackim. Osobne rozdziały omawiają recepcję filmu w Polsce i za granicą, różnice pomiędzy dwiema reżyserskimi wersjami filmu oraz zagadnienia rekonstrukcji cyfrowej Faraona. Rozdziały dopełniają się wzajemnie dzięki zastosowaniu wspólnej metodologii – analizy antropologiczno - morfologicznej.