red. Tomasz Plata Livres

Do przygotowania książki Współczesna filozofia społeczna w Polsce. Wybrane problemy skłoniło nas kilka powodów. W ostatnich kilkudziesięciu latach można zauważyć bujny rozwój filozofii społecznej. Impulsem do rozpoczęcia tej nowej fazy dyskusji było wydanie na początku lat siedemdziesiątych książki J. Rawlsa Teoria sprawiedliwości. W ostatnich dwudziestu latach podobnie bujny rozwój filozofii społecznej i politycznej można zauważyć w Polsce, gdzie impulsem rozwoju stał się przełom roku 1989. W wymiarze teoretycznym cezura roku 1989 odciska się przede wszystkim w trzech obszarach: dyskusji o pojmowaniu samej filozofii społecznej, filozofii politycznej, filozofii polityki; asymilacji/przystosowaniu pojęć i koncepcji sformułowanych wcześniej na Zachodzie i teraz analizowanych, interpretowanych i adaptowanych w Polsce; dyskusji o problemach specyficznych dla naszego i innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej przechodzących przyśpieszone przemiany. Jednym z elementów tej specyfiki jest dyskusja o roli marksizmu w Polsce. Tę nową jakość wyznaczają wypowiedzi wielu autorów. Zasygnalizowana wyżej nowa sytuacja filozofii społecznej w Polsce nie stała się dotąd przedmiotem całościowego zainteresowania badaczy. Tymczasem materiał źródłowy jest bardzo bogaty, zróżnicowany, lecz nie został opracowany z punktu widzenia ukazania specyfiki filozofii społecznej i politycznej w Polsce. Istniejące opracowania dotyczą ważnych, lecz tylko kilku elementów składowych filozofii społecznej i politycznej, takich jak wolność, demokracja, feminizm. Lista ważnych problemów możliwych i koniecznych do analizy i interpretacji jest długa, autorzy tej książki zajęli się tylko wybranymi. W książce autorzy analizują, jak przełom roku 1989 odcisnął swoje piętno na sposobach pojmowania najważniejszych problemów filozofii społecznej w Polsce oraz ujawniają bogactwo stanowisk dotyczących wielu ważnych problemów, będących przedmiotem zainteresowania filozofii społecznej.

Prof. zw. dr hab. Jacek Wódz jest wybitnym socjologiem związanym od lat z ośrodkiem katowickim. Niniejszy tom zawiera teksty ofiarowane prof. Jackowi Wodzowi na siedemdziesiątą rocznicę urodzin przez jego przyjaciół, współpracowników i uczniów. W sposób przyjęty w świecie akademickim autorzy oddają hołd wybitnemu socjologowi. W tomie można odnaleźć teksty dotyczące Jubilata, odnoszące się do jego zainteresowań badawczych, czy też podejmujące problemy bliskie jego współpracownikom i wychowankom. Autorami tekstów są nie tylko badacze z katowickiego ośrodka, ale również z Krakowa, Warszawy, Łodzi, Lublina, Rzeszowa i wielu większych lub mniejszych ośrodków naukowych.

Książka Kuchnia w języku i kulturze dawniej i dziś powstała z inspiracji światem kuchni, dostarczającym nieustannych wrażeń zmysłowych. Większość opublikowanych artykułów, zamieszczonych w monografii, została wygłoszona podczas konferencji naukowej Kuchnia w języku i kulturze dawniej i dziś (Katowice, 9 maja 2017 r.), natomiast niektóre powstały w wyniku ożywionych dyskusji nad zaprezentowanymi wystąpieniami i zainteresowaniem tematyką kuchenną. Inicjatywa wydarzenia została podjęta przez Instytut Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej we współpracy z Katedrą Międzynarodowych Studiów Polskich oraz Szkołą Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autorzy artykułów podjęli różnorodną problematykę związaną z tym zagadnieniem w ujęciu historycznym i współczesnym. Ważnym aspektem badań była także kuchnia narodowa i regionalna. Wymienione kręgi tematyczne stały się podstawą do wydzielenia trzech części niniejszej pracy. W pierwszej z nich - Kulinaria przeszłości - dawna kuchnia w języku i tekście - znalazły się prace poświęcone analizom dawnej leksyki i tekstów (najstarsza polska książka kulinarna Compendium ferculorum autorstwa Stanisława Czernieckiego, zestawiona ze współczesnymi publikacjami o tematyce kulinarnej; leksyka związana z nazwami dawnych naczyń i narzędzi kuchennych; analiza dzieła De herba vetonica Antoniusza Muzy, łączącego w sobie wątki z kilku dziedzin: kuchni, religii i medycyny). W drugiej części - Nowoczesność i tradycja - współczesne odsłony kulinarne znajdują się cztery teksty podejmujące różnorodne funkcjonowania sfery kulinarnej w różnych przestrzeniach (recepcja kuchni włoskiej w najnowszej literaturze polskiej; przestrzeń telewizyjna i ewoluujący w jej obrębie gatunek poradnika kulinarnego; przekształcenia gatunku przepisu na podstawie dwóch przykładowych tekstów, oddzielonych ponad stuletnim czasem powstania: przepisu pochodzącego z Uniwersalnej książki kucharskiej Marii Ochorowicz-Monatowej tekstu zawartego w książce autorstwa Kingi Paruzel Niezwykła kuchnia, bo każdy jest inny; porównanie zróżnicowanych czasowo wydań znanej książki kucharskiej Kuchnia polska (z roku 1959 oraz wersji późniejszych z roku 1985 i 1993). Z kolei artykuły zebrane w części trzeciej - Smaki świata i bliskiej okolicy - kuchnie narodowe i regionalne - łączy tematyka sygnalizowana tytułem działu, powstała z chęci charakterystyki sfery kulinarnej łączącej ludność zamieszkującą dane państwo lub region (kuchnia gruzińska, kirgiska oraz śląska). Artykuły zgromadzone w tej książce, pomimo iż wykorzystują często odmienne założenia metodologiczne, potwierdzają, że tematyka kulinarna stanowi impuls inspiracji badawczych. Poczynione analizy i obserwacje prezentują bogaty materiał źródłowy, świadcząc tym samym o niezmiennie istotnej roli sztuki przyrządzania potraw w życiu człowieka. Złożoność i różnorodność podjętej problematyki przekonuje o możliwości dalszych, wieloaspektowych badań nad kuchnią w języku, literaturze czy kulturze. Publikacja skierowana jest do badaczy, zajmującymi się zagadnieniami kulinarnymi z różnych perspektyw, a także do studentów kulturoznawstwa, filologii, antropologii, zainteresowanych tematyką kuchni. Książka stanowi również ciekawy przewodnik po świecie kuchni od czasów najdawniejszych do tych współczesnych.

Unia Europejska znalazła się w drugiej dekadzie XXI wieku w kryzysie egzystencjalnym. Przyczyną tego stanu było współwystępowanie (nakładanie się) wielu kryzysów i stosunkowo słabe efekty podejmowanych działań zmierzających do ich rozwiązania. Celem badawczym książki jest poddanie analizie najważniejszych kwestii dotyczących głównych przyczyn i przejawów kryzysów występujących w UE w drugiej dekadzie XXI wieku oraz wskazanie na możliwości ich rozwiązania, a także na ich implikacje dla dalszej realizacji europejskiego projektu integracyjnego. Prezentowany praca zbiorowa zawiera dwadzieścia cztery artykuły, które zostały pomieszczone w czterech częściach zatytułowanych: Teoretyczne aspekty kryzysów w Unii Europejskiej, Uwarunkowania kryzysów w Unii Europejskiej, Przejawy kryzysów w Unii Europejskiej oraz Implikacje kryzysów w Unii Europejskiej. Autorami poszczególnych opracowań są badacze z wielu polskich ośrodków akademickich. Opracowanie adresowane jest do szerokiego grona Czytelników. Artykuły zamieszczone w publikacji powinny zainteresować badaczy procesów integracji europejskiej, studentów, dziennikarzy, polityków oraz tych wszystkich, którzy chcieliby poszerzyć swoją wiedzę na temat głównych przyczyn, przejawów i implikacji kryzysów występujących w Unii Europejskiej w drugiej dekadzie XXI wieku (m.in. kryzysu strefy, euro, kryzysu uchodźczo-migracyjnego, kryzysu polityki bezpieczeństwa i obrony, kryzysu aksjologicznego, kryzysu uznanego (powszechnie akceptowanego) przywództwa Niemiec w UE).

Biblia Nazaretańska. List do Rzymian, List do Galatów w przekładzie z języka greckiego z komentarzem Tłumaczenie Listu do Rzymian oraz Listu do Galatów Pawła z Tarsujest częścią projektu o nazwieBiblia Nazaretańskai stanowi próbę przekładu Pism Nowego Testamentu z języka greckiego z uwzględnieniem pierwotnego kontekstu kulturowego oraz całości objawienia zawartego w Biblii. Tłumaczenie korzysta z trzechgreckich tekstów źródłowych Nowego Testamentu: aleksandryjskiego, bizantyńskiego oraz textus receptus. Celem tego przekładu jest wyjście poza dotychczasowe schematy interpretacyjne i słownikowe, by spojrzeć na Listy Pawła z nowej perspektywy (niezależnej od dzisiejszych denominacji chrześcijańskich). Skutkiem przywiązania do dotychczasowej uzależnionej teologicznie interpretacji pism Pawła jest utarta iwręcz uznana za kanoniczną jedna linia egzegetyczna, która na tyle zadomowiła się wumysłach czytelników, że trudno im nieraz przyjąć, iż pewne fragmenty można zupełnie inaczej przetłumaczyć irozumieć. To przywiązanie do utartych schematów translatorskich oraznarzucanych pojęć isłów (np. usprawiedliwienie, łaska itp.) stworzyło uczytelników przez tyle lat wrażenie, że dotychczasowe rozumienie Listów Pawła jest jedynie słuszne iprawdziwe, awszelkie inne propozycje są wręcz heretyckie. Tymczasem jest zupełnie inaczej wyjście poza dotychczasowe ramy pozwala ujrzeć przesłanie Listów Pawła w nowej optyce, która odsłania niedostrzeżone do tej pory znaczenia. Głównym celem Listów Pawła z Tarsu było wyjaśnienie adresatom, jakie jest miejsce nie-Izraelitów (ludzi znarodów) - którzy uwierzyli w Boga Izraela (Boga Abrahama, Izaaka i Jakuba) oraz w Mesjasza Jeszuę - wobec przykazań Tory oraz społeczności Izraela. W celu uchwycenia tego problemu oraz związanego z nim szerszego kontekstu biblijnego służą załączone do niniejszego przekładu Dodatki, które umożliwią czytelnikowi zapoznanie się zbardziej szczegółowymi zagadnieniami iuzasadniają linię interpretacyjną niniejszego wydania: Apostołowie iTora (dotyczy stosunku apostołów do Prawa Mojżeszowego), Przybysz iinni cudzoziemcy (dotyczy różnych określeń nie-Izraelitów oraz charakteryzuje ich stosunek do Jedynego Boga, Tory oraz społeczności Izraela), Przymierze (dotyczy przymierza na Synaju iNowego Przymierza oraz ich relacji zludźmi znarodów), Prawo/Tora (dotyczy tego, czym jest Prawo, oraz oużyciu tego słowa wlistach Pawła), Obrzezanie (dotyczy znaczenia, powinności iprzywilejów, zktórymi obrzezanie jest związane).

Dzieje nauki i oświaty, osobnej dyscypliny uprawianej w Krakowie, to przedmiot, który wciąż oferuje uczonym duże możliwości badawcze. Jest to niezwykle zaskakujące, gdyże świadoomść ciągłości i powagi życia akademickiego w lokalnym środowisku była zawsze na tyle silna, że przekładała się na publikowanie efektów badań w tym zakresie. A jednak, co swymi odciekaniami naukowymi udowodniła Renata Dutkowa, tematyka ta daje wciąż ogromne szanse nowym pokoleniom badaczek i badaczy. [...] Renata Dutkowa (1927-2015) to wydawnictwo powstałe w dużej mierze w wyniku współpracy Pracowni Historii Kultury, Nauki i Edukacji Historycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Archiwum Nauki. Wybór tych partnerów nie był przypadkowy - z obydwoma, chociaż noszącymi poprzednio inne nazwy i funkcjonującymi winnych realiach organizacyjnych, związan abyła zawodowo Renata Dutkowa, w swojej biografii łączaca świat archiwistyki i nauki. [...] (ze wstępu)

Ukazujący się w serii Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego fragment powieści Tylko martwi nie kłamią Katarzyny Bondy, opracowany przez Tomasza Gęsinę, skierowany jest do osób uczących się języka polskiego na poziomie średnio zaawansowanym (B1B2). Fragment powieści kryminalnej został wykorzystany dwukrotnie dla poziomu B1 tekst zaadaptowano w przystępny sposób, dla poziomu B2 wykorzystano oryginalny tekst. Wszystkie zadania opierają się na materiale gramatycznym i leksykalnym użytym w obu tekstach. Z publikacji mogą korzystać zarówno studenci, chcący samodzielnie doskonalić swój język, jak i nauczyciele podczas pracy z grupą lektoratową, a także polscy odbiorcy, zainteresowani współczesną literaturą polską, którzy chcą kształtować kompetencje językowo-kulturowe w zakresie języka i kultury polskiej. Książka została opracowana z uwzględnieniem standardów egzaminacyjnych Państwowej Komisji ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.

Francuski teatr kobiet z przełomu XIX i XX wieku można by określić jako feministyczny, choć nie stworzył on jakiejś jednej i koherentnej poetyki, co nie powinno zresztą dziwić, ponieważ przedstawiane w tym tomie pisarki sprzyjały ideałom anarchistycznym, a te odrzucały wszelakiej maści dogmaty, jednotorowość myśli; broniły natomiast wielogłosu w dyskusji na ważkie tematy. W tym kontekście każda z dramatopisarek reprezentowała swój oryginalny i rozpoznawalny styl, którego wspólnym celem była troska o polepszenie sytuacji kobiet w systemie społecznym zdominowanym przez tzw. silną płeć. Nie pragnęły bynajmniej jakiejś uprzywilejowanej pozycji dla siebie, sprzeciwiały się po prostu wszelkim przejawom nierówności społecznej, nie faworyzując jednej grupy względem innej. Wiedziały bowiem, iż prawdziwie demokratyczne społeczeństwo może składać się jedynie z wolnych jednostek. Vra Starkoff domaga się w swoich tekstach równości kobiet i mężczyzn, pokazując na przykładzie swych bohaterek, że są one pełnowartościowymi obywatelkami, które mają prawo decydować o sobie, nie bacząc na tyleż przestarzałe, co opresyjne nakazy często o wątpliwie moralnej proweniencji. Nelly Roussel jest o wiele bardziej nieprzejednana od swojej poprzedniczki w krytyce kapitalistycznego ustroju państwowego. Nie przebiera w słowach, zarzucając zniewolenie kobiet Kościołowi katolickiemu, którego religijne podstawy doktrynalne przyczyniły się do stworzenia i utrwalenia przez tysiąclecia niesprawiedliwego społeczeństwa podzielonego na uprzywilejowanych mężczyzn i wyrzucone na margines społeczny niewiasty. Podobnie jak Starkoff i Roussel, także Louise Michel pragnęła ukazać w teatrze patriarchalny paradygmat, który poprzez edukację (fallokratyczną tresurę) produkuje spolegliwych obrońców systemu, gotowych do wychowywania kolejnych pokoleń niewolników. Tomasz Kaczmarek

Merytoryczna zawartość publikacji odzwierciedla przedmiotowo szeroki wachlarz naukowych pasji Profesora, które charakteryzując się różnorodnością, zawsze jednak dotykały węzłowych problemów prawa i administracji. Tę wieloaspektowość wyraża przyjęty układ pracy. Jej poszczególne części odnoszą się bowiem do tradycyjnie wyodrębnionych pięciu obszarów, określanych wspólnym mianem nauk prawno-administracyjnych. Spoiwem dla różnych w swej tematyce metodologii i głębi opracowań drugiego tomu Gdańskiej Koncepcji Prawa Administracyjnego jest, jak się okazuje, ponadczasowa myśl Profesora Dawidowicza, inspirująca do badań nad podstawowymi problemami prawa administracyjnego i nadal zachowująca swój doniosły naukowo walor. Dorobek pozostawiony przez Uczonego pobudza też do weryfikacji i konfrontacji sformułowanych w nim twierdzeń ze współczesnymi uwarunkowaniami prawnymi, społecznymi, gospodarczymi i politycznymi. Wydaje się, że równie skutecznie dorobek ten zachęca do podążania intelektualnymi ścieżkami, które wytyczał Profesor Wacław Dawidowicz przez połowę XX w., w znacznej mierze niełatwego dla nauki, w tym nauki prawa administracyjnego.