Św. Tomasz z Akwinu Livres

W tym punkcie rozważań dochodzimy do ich najciekawszego punktu, mianowicie konfrontacji przeświadczenia o wieczności Bożego aktu zachowywania świata z dogmatem głoszącym koniec świata. Te dwie idee są ze sobą potencjalnie w konflikcie ? wydaje się, że najprostszym i intuicyjnie akceptowalnym wyjaśnieniem końca świata może być ustanie zachowywania go przez Boga. Ono zostało jednak wykluczone we wcześniejszych artykułach kwestii. Zatem w pozostałej partii kwestii Tomasz tłumaczy, co naprawdę znika wraz z końcem świata, a co jest r�wnież po nim podtrzymywane w istnieniu przez Boga. Kres rzeczywistości oznacza według Tomasza nie jej koniec w sensie absolutnym, ale istotne przekształcenie. Po końcu świata, kt�ry jest przede wszystkim przeniesieniem wszystkich byt�w z czasu do wieczności, musi ustać to wszystko, co jest związane z przemianami, czasem, rodzeniem się i ginięciem (fieri). I tak się stanie, gdyż zjawiskiem wyznaczającym kres epoki stawania się będzie zatrzymanie się ruchu nieba i zanik powodowanych przez nie ruch�w byt�w świata podksiężycowego. Ustanie ruchu w naszym świecie ozna-cza rozpad wszystkich ciał złożonych z element�w na te elementy, kt�re wraz z nieruchomym niebem i substancjami oddzielonymi stanowić będą świat stworzeń. Jedynym wyjątkiem, czyli jedyną mieszaniną, kt�ra trwać będzie w Apokaliptycznym (21, 1) nowym niebie i nowej ziemi, będą opisane w ostatnim (10) artykule kwestii ciała zmartwychwstałych ludzi. (Fragment Wprowadzenia do kwestii V Mikołaja Olszewskiego)

Dziewiąta kwestia w zbiorze kwestii dyskutowanych O�mocy Boga św. Tomasza z Akwinu dotyczy w gł�wnej mierze pojęcia ?osoba? i sposobu stosowania go w�myśleniu i�m�wieniu o Bogu. Wierzący, kt�ry z�całego serca stara się kochać objawionego i objawiającego się Boga, może przez całe życie nie zadawać sobie pytań zawartych w tej kwestii, a mimo to w szczerej prostocie, poprawnie i dokładnie ujmować dyskutowane tutaj prawdy wiary. Z�drugiej jednak strony zadanie pytań zawartych w tej kwestii i�prześledzenie odpowiedzi Akwinaty może przynieść wierzącemu wiele nieuchwytnego dotychczas światła i�sprawić subtelną radość, bo odkrywanie rozumności tajemnic wiary jest jedną z najszlachetniejszych i�najbardziej uprzywilejowanych pomocy w�jednoczeniu się z żywym Bogiem. Tomaszowy spos�b przyjmowania Bożego objawienia sprawia, że wyrażenie ?rozumność wiary? nie musi być oksymoronem�można wręcz powiedzieć, że usilne staranie o�odnajdywanie rozumności wiary opartej na objawieniu jest dla Tomasza imperatywem. Atrakcyjność wyjaśnień Akwinaty polega r�wnież na tym, że rozważania o�Bożym byciu kimś osobowym można analogicznie zastosować do myślenia o�ludzkim byciu kimś osobowym, a�więc do odkrywania własnej tożsamości, jak też do myślenia o�byciu kimś osobowym każdego człowieka.

Złoty łańcuch należy do najbardziej znanych dzieł Akwinaty. Jeden z wybitnych angielskich tłumaczy tego dzieła napisał, że ukazuje ono mistrzowskie opanowanie wszystkich zagadnień teologicznych. Księga obejmuje obszerny zbiór tekstów patrystycznych odpowiednio powiązanych i uporządkowanych, tak że tworzą jeden wspólny komentarz do czterech Ewangelii. Święty Tomasz, czerpiąc z bogatego skarbca dokumentów soborowych pierwszych wieków chrześcijaństwa oraz z pism wschodnich i zachodnich ojców Kościoła, pozwala odkryć głębię poszczególnych fragmentów Ewangelii. Moim celem w tej pracy - pisze wielki Doktor Kościoła - nie było jedynie oddanie dosłownego sensu danego fragmentu, lecz również uwypuklenie jego znaczenia mistycznego; pragnę nie tylko zwalczać istniejące błędy, lecz również utwierdzać prawdę katolicką. Wydaje się to potrzebne, ponieważ z Ewangelii w sposób szczególny czerpiemy normy wiary katolickiej, jak również reguły postępowania dla całego chrześcijańskiego życia. Niniejszy tom stanowi obszerny wybór z Tomaszowego dzieła, uporządkowany w taki sposób, że poszczególne komentarze przyporządkowane są perykopom ewangelicznym na niedziele i święta całego roku liturgicznego. Dzięki temu księga ta może być doskonałą pomocą w osobistej medytacji nad Ewangelią. Może również posłużyć jako świetna pomoc kaznodziejska!

Szczeg�ły ?Komentarz do O duszy Arystotelesa? napisał Tomasz z Akwinu podczas swego pobytu w Rzymie w latach 1267-1268. W tym pierwszym ze swych komentarzy do dzieł filozoficznych Arystotelesa, Tomasz posłużył się nową techniką komentatorską, bardziej krytyczną i bliższą literze objaśnianego tekstu. Możemy przypuszczać, że wynikało to z dążenia do zneutralizowania niebezpieczeństwa, zawartego w rzetelnym, literalnym Commentarium magnum Awerroesa, dla kt�rego ortodoksyjnej przeciwwagi nie mogły stanowić prace poprzednik�w Tomasza, takie jak odchodząca często od litery parafraza Alberta Wielkiego. Akwinata nie tylko porzucił wcześniejszą praktykę swobodnego parafrazowania tekstu Arystotelesa, ale zarazem był pierwszym, kt�ry oparł sw�j komentarz na zrewidowanym i poprawionym przez Wilhelma z Moerbeke łacińskim przekładzie tego dzieła. Tomasz m�gł posiłkować się w pracy notami translatorskimi Wilhelma, a także po raz pierwszy udostępnionym łacińskiemu Zachodowi komentarzem Temistiusza do De anima.

Św. Tomasz z Akwinu należy do niekwestionowanych klasyków katolicyzmu. Kościół uznał nie tylko osobistą świętość Tomasza z Akwinu (1323), lecz ogłosił go swoim Doktorem Powszechnym (1567). Od tego czasu nieustannie wskazuje go jako wzór. W dziele pisarskim św. Tomasza miejsce uprzywilejowane zajmują monumentalne wykłady wiary, w tym zwłaszcza Suma Teologii. Ich Autor podejmował jednak także próbę objaśnienia najważniejszych zagadnień chrześcijańskich w wersji o wiele krótszej. Na tej linii znajduje się Streszczenie Teologii, którego pierwszą część jedyną ukończoną znajdzie czytelnik w tym tomie. Tekst budzi zainteresowanie i imponuje. Czytelny jest jego podział na dwie części, odpowiadające dwóm prawdom stanowiącym samo serce wiary chrześcijańskiej: prawdzie o Trójcy Świętej i prawdzie o Wcieleniu. Widoczne jest przy tym staranie Autora o większą prostotę i przejrzystość niż w innych utworach, przeznaczonych dla teologów. 'Warto dzisiaj zapoznać się z traktatem O wierze i do niego wracać by budzić w sobie głód rozumienia prawd wiary, a potem kształcić zmysł dociekania Misteriów. Recytacja Credo to akt wyznania wiary. Lektura O wierze to staranie o jej zrozumienie.' Paweł Milcarek 'O wierze to jeden z najważniejszych punktów odniesienia w badaniach myśli św. Tomasza oraz w poznawaniu jej rozwoju. Zwłaszcza, że zwięzłość tego dzieła wzmogła jeszcze tak charakterystyczną dla św. Tomasza przejrzystość myśli oraz przyczyniania się do zwracania uwagi na samą istotę omawianych zagadnień. Wspomniane walory dzieła predestynują je na idealny wręcz tekst inicjacji tomistycznej. Trudno sobie wyobrazić, żeby komuś, kto nigdy nie miał kontaktu z twórczością św. Tomasza, można było proponować na pierwszą lekturę co innego niż właśnie traktat O wierze' Jacek Salij OP, tłumacz