Cezary Namirski Livres

Rok 1066 jest kojarzony przede wszystkim z bitwą pod Hastings, w której normański książę Wilhelm pokonał króla Anglii Harolda Godwinsona i wkrótce objął angielski tron. Kilka tygodni wcześniej w północno-wschodniej części kraju miały miejsce dwa nie mniej dramatyczne starcia. Król Norwegii Harald III Srogi (Hardrada) podjął próbę zdobycia angielskiej korony, znajdując sojusznika w Tostigu, wygnanym bracie Harolda Godwinsona. We wrześniu licząca ok. 10.000 zbrojnych armia norweskich wikingów rozpoczęła pustoszenie wybrzeży Northumbrii. Pod Fulford, na południe od miasta York, drogę zastąpiły jej siły anglosaskie dowodzone przez earlów Edwina i Morkara. Najeźdźcy odnieśli zdecydowanie zwycięstwo, ale już pięć dni później dali się zaskoczyć pod Stamford Bridge, gdzie doszło do jednej z najkrwawszych bitew angielskiego średniowiecza. Armia norweska poniosła klęskę i uległa niemal całkowitemu zniszczeniu, a Harald Srogi i Tostig polegli. Zwycięstwo odniesione przez Harolda Godwinsona drogo go jednak kosztowało, gdyż wykrwawione oddziały anglosaskie musiały zaraz pomaszerować na południe, gdzie wylądowali Normanowie. Temu przeciwnikowi już nie sprostały. Książka wydana w serii Historyczne Bitwy przedstawia norweską inwazję Anglii w szerokim kontekście historycznym, przybliżając dzieje Anglii i Norwegii w epoce wikingów, jak również pasjonujący żywot Haralda III Srogiego, jednej z najbarwniejszych postaci europejskiego średniowiecza.

Książka stanowi pierwsze w języku polskim opracowanie poświęcone pradziejom Balearów. Obejmuje ono okres od kolonizacji archipelagu ok. połowy III tysiąclecia p.n.e. do rzymskiego podboju wysp w 123 r. p.n.e. Prehistoryczne kultury Balearów przez długi czas rozwijały się w znacznym stopniu izolacji, tworząc formy kultury materialnej i architektury unikatowe dla archipelagu, m.in. podłużne kamienne domostwa (naviformes) z epoki brązu oraz wznoszone w epoce żelaza talayots, monumentalne wieże znane z Majorki oraz Minorki. Omówione zostały także późniejsze kontakty Balearów ze światem antycznym, zwłaszcza Fenicjanami oraz Kartaginą.

Datowane na neolit i wczesną epokę brązu petroglify są jednymi z najbardziej fascynujących prehistorycznych zabytków Wysp Brytyjskich. Tysiące motywów, głównie geometrycznych (m.in. koncentryczne pierścienie, spirale i prostokąty), występują zarówno na naturalnych skałach w krajobrazie, jak i na monumentach takich jak menhiry, kamienne kręgi i grobowce korytarzowe. Niniejsza książka stanowi pierwsze opracowanie w języku polskim poświęcone prehistorycznej sztuce naskalnej na terenie Brytanii i Irlandii. Problematyka ta została omówiona z uwzględnieniem szerszego kontekstu pradziejowych petroglifów w Europie oraz metodologii ich badań oraz konserwacji.

ALERGIA NA ABSURD Zebrane tu teksty są efektem moich spontanicznych reakcji na absurdy otaczającej nas rzeczywistości. Absurdy gospodarcze, społeczne, polityczne, a nawet sportowe. Nie ma tu jakiejś wyrafinowanej ideologii. Absurd nie ma barw partyjnych ani aksjologicznej proweniencji. Głupota jest transcendentna, wymykająca się zwykłemu ludzkiemu poznaniu. Świat zwierząt jest logiczny i uporządkowany. Świat homo sapiens jest wewnętrznie sprzeczny i zwariowany, często wręcz debilny. Dlaczego rządzą nami także idioci i nieudacznicy, których sami wybraliśmy? Dlaczego grożą mi 3 lata więzienia za próbę wyrzucenia z własnego mieszkania kobiety, której wygasła umowa najmu, a i tak nie płaciła? Dlaczego od kilkudziesięciu lat kolejne rządy mówią o elektrowni jądrowej, zamiast ją zbudować? Dlaczego 500 plus dostają rodzice multimilionerzy? Dlaczego zakazuje się handlu w niedzielę, skoro ktoś chce sprzedawać, a ktoś kupować? W swoich felietonach nie staram się znaleźć odpowiedzi na te pytania. Nie wyleczę rzeczywistości z chronicznej choroby absurdu. Mogę tylko diagnozować problemy, cynicznie zwalczając głupotę. Czy ograniczę jej rozmiary? Nie. Bo nie ma w Polsce mody na liberalne, zdroworozsądkowe myślenie. Poklask zdobywają za to socjalne fanaberie realizowane za kasę, którą Polacy wypłacają sami sobie w postaci kolejnych projektów typu „plus”. Życzę miłej lektury, a zwłaszcza wyciągnięcia wniosków. Jerzy Wysocki O AUTORZE Jerzy Wysocki - absolwent filozofii na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego. W latach 80. XX w. był działaczem opozycji demokratycznej i dziennikarzem prasy podziemnej (m.in. tygodnika „Wola”). Pracował jako reporter podczas strajków robotniczych. Był także sprawozdawcą obrad Okrągłego Stołu. Za działalność podziemną został odznaczony przez prezydenta Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011). W wolnej Polsce kojarzony z Forum Prawicy Demokratycznej i Kongresem Liberalno- Demokratycznym. Dziennikarz i publicysta tygodników: „Ład”, „Spotkania” i „Młoda Polska”. W latach 1990-1996 zastępca redaktora naczelnego dziennika „Życie Warszawy”, potem jeden z twórców i wydawca dziennika „Życie” oraz prezes Domu Wydawniczego „Wolne Słowo” i Agencji Reklamowej „Życie”. Od 2001 r. dyrektor generalny Business & Media Consulting, partner agencji AM Art- Media, ekspert w obszarze public relations. Był amatorskim piłkarzem, nadal jest tenisistą, ale bez większych osiągnięć. Mieszka w Warszawie od 1962 r., czyli od urodzenia.

Spis treści: Wstęp I Zarys sytuacji politycznej i społecznej na terenie Irlandii we wczesnym średniowieczu II Wojskowość na terenie Irlandii w IX i X w. III Wczesnośredniowieczna południowa Irlandia (Leth Moga) do bitwy pod Ballaghmoon IV Flann Sinna: arcykról Irlandii V Cormac mac Cuilennin: biskup, król i wojownik VI Ostatni bój biskupa Cormaca: bitwa pod Ballaghmoon (13 IX 908) VII Irlandia po bitwie pod Ballaghmoon Epilog Ballaghmoon 13 IX 908 (English summary) Bibliografia Objaśnienia skrótów użytych w tekście Wykaz ilustracji Spis map

Stoczona w Wielki Piątek 23 kwietnia 1014 roku bitwa pod Clontarf była najważniejszą batalią wczesnego średniowiecza w Irlandii. Zapisała się trwale w pamięci Irlandczyków, osiągając status narodowego zwycięstwa. Arcykról Irlandii Brian Boru, któremu w 1011 roku udało się uzyskać zwierzchność nad królestwami Zielonej Wyspy, wiosną 1014 roky wyruszył pod Dublin, aby poskromić tamtejszego skandynawskiego władcę Sigtrygga Jedwabnobrodego i jego wuja Mela Mórdę, króla Leinster, którym pomocy udzielili wikingowie z Orkadów i wyspy Man. Bój na położonych na północ od Dublina polach Clontarf był niezwykle krwawy. I choć wojska Briana Boru odniosły zdecydowane zwycięstwo, to arcykról i jego najstarszy syn zginęli, co przekreśliło szanse na zjednoczenie Irlandii. Książka przybliża zarówno samą bitwę, jak i jej szerszy kontekst historyczny, dając czytelnikowi obraz epoki wikingów na Zielonej Wyspie.

Średniowieczna Sardynia była miejscem krzyżowania się wpływów licznych potęg świata śródziemnomorskiego wVI wieku wyspa została przyłączona do Bizancjum, wXI wieku wpełni ukształtowały się na niej cztery niezależne królestwa (giudicati), zaś wkolejnych stuleciach była ona obszarem rywalizacji Genui, Pizy iKrólestwa Aragonii. Jednym ze świadectw burzliwych średniowiecznych dziejów Sardynii są zamki, stanowiące ważny element kulturowego krajobrazu wyspy. Książka jest monografią poświęconą warowniom wznoszonym na Sardynii od czasów bizantyjskich po aragońskie, zostaje wniej zaprezentowany także ich szeroki kontekst historyczny.

Sardyńska kultura nuragiczna stworzyła charakterystyczną architekturę, nie spotykaną gdzie indziej, zachowując trwałość form i ciągłość rozwoju. Odcisnęła ona trwałe piętno na krajobrazie wyspy, znacząc go liczbą ponad 7 tysięcy zachowanych nuraghes - kamiennych wież w kształcie stożka z komorami o tolosowej konstrukcji. Książka stanowi poprawione i poszerzone drugie wydanie opracowania poświęconego epokom brązu i żelaza na Sardynii. Autor przedstawia kulturę materialna, architekturę, gospodarkę oraz strukturę społeczną na terenie wyspy w okresie rozwoju kultury nuragicznej.

Przełom XIV i XV w. był w dziejach Anglii burzliwym okresem – detronizacja Ryszarda II oraz początek panowania Henryka IV, problemy finansowe oraz działania wojenne w Walii nie pozwalały na stabilizację sytuacji angielskiej korony. W tym czasie doszło też do kolejnych militarnych konfrontacji ze Szkocją, które były nieodłącznym elementem dziejów obu królestw w późnym średniowieczu. Stoczona 14 września 1402 r. bitwa pod Homildon Hill była jednym z najświetniejszych angielskich zwycięstw nad północnymi sąsiadami, odniesionym głównie dzięki skuteczności długiego łuku. Zwycięzcy, broniący północnej granicy Anglii ród Percy, rychło popadli w konflikt z królem Henrykiem IV, a ich rebelia doprowadziła do kolejnej krwawej konfrontacji – 21 lipca 1403 r. pod Shrewsbury armia królewska po zaciętym boju pokonała buntowników, a korona Lancastera została uratowana. Niniejsza książka przybliży czytelnikowi jeden z najbardziej dramatycznych epizodów w średniowiecznej historii Wysp Brytyjskich, a także jego głównych bohaterów – Henryka IV, pierwszego Lancastera na angielskim tronie, Henryka Percy i jego syna „Hotspura”, a także Sir Archibalda Douglasa, wojowniczego szkockiego możnego, który w obu bitwach walczył po stronie pokonanych... Cezary Namirski (ur. 1990), archeolog, ukończył studia w Wielkiej Brytanii, uzyskując na University of Durham tytuł doktora. Obecnie adiunkt w Dziale Archeologii Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej. Autor opracowań naukowych poświęconych pradziejom Sardynii (Nuragiczna Sardynia, Kraków 2016; Nuragic Settlement Dynamics: The East Coast of Sardinia, Oxford 2020) oraz Balearów (Pradzieje Balearów. Od najwcześniejszej obecności człowieka do podboju rzymskiego, Kraków 2020), prehistorycznej sztuce naskalnej Brytanii i Irlandii (Prehistoryczna sztuka naskalna Wysp Brytyjskich, Kraków 2019), a także wczesnośredniowiecznym konfliktom na Wyspach Brytyjskich (Fulford – Stamford Bridge 1066, Warszawa 2021; Ballaghmoon 13 IX 908, Zabrze – Tarnowskie Góry 2021). Jego zainteresowania obejmują m.in. epoki brązu i żelaza w środkowej części basenu Morza Śródziemnego, pradziejową sztukę naskalną w Europie Północnej oraz średniowieczne dzieje Wysp Brytyjskich

Spis treści: Wstęp I. Sytuacja polityczna na terenie Szkocji w latach 1437-1446 II. Zarys historii klanu Lindsay III. Wojskowość szkockich konfliktów klanowych w XV i XVI w. IV. Arbroath: średniowieczna historia miasta i klasztoru V. Bój u klasztornych murów: bitwa pod Arbroath VI. Upadek czarnych Douglasów i końcowe lata panowania Jakuba II Epilog Arbroath 23 I 1446: a Scottish clan battle (summary) Bibliografia Wykaz ilustracji i map O książce: Połowa XV w. była niespokojnym okresem w dziejach Szkocji dążenie Jakuba II do wzmocnienia władzy królewskiej, jego konflikt z potężnym magnackim rodem czarnych Douglasów, walki klanowe oraz przygraniczne starcia z Anglikami nie dawały królestwu wytchnienia. Lata 40. i 50. były szczególnie ważne dla klanów Lindsay i Gordon, które toczyły rywalizację o dominację w północno-wschodniej Szkocji. W styczniu 1446 r. u murów opactwa w Arbroath doszło do zbrojnej konfrontacji, w której klan Lindsay odniósł zdecydowane zwycięstwo, jakkolwiek za cenę śmierci sir Davida Lindsay, 3. earla Crawford. Choć bitwa pod Arbroath jest jednym z lepiej udokumentowanych szkockich starć klanowych, wiele informacji na jej temat pochodzi z nowożytnych źródeł, a oddzielenie prawdy historycznej od późniejszej tradycji nie jest łatwe. Niniejsza książka jest nie tylko próbą omówienia bitwy, ale też przedstawienia jej kontekstu historycznego oraz następstw na scenie politycznej Królestwa Szkocji za panowania Jakuba II O autorze: Cezary Namirski (ur. 1990), archeolog, ukończył studia w Wielkiej Brytanii, uzyskując na University of Durham tytuł doktora. Obecnie adiunkt w Dziale Archeologii Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej. Autor opracowań naukowych poświęconych pradziejom Sardynii, prehistorycznej sztuce naskalnej Brytanii i Irlandii, a także wczesnośredniowiecznym konfliktom na Wyspach Brytyjskich.