Joanna Krakowska Livres

Anarchistyczna, a więc z definicji antytotalitarna, odmieńcza rewolucja była totalna. Polegała bowiem na przekraczaniu wszelkich granic – tego, co piękne, tego, co stosowne, tego, co uznane, tego, co bezpieczne i tego, co silne. Jej narzędziem był performans – gatunek sztuki, a zarazem strategii społecznej, który zagarnia na swój użytek cudze przestrzenie, sprawiając, że literatura, teatr, sztuki wizualne, taniec i życie nieodwołalnie tracą autonomię wobec siebie nawzajem. Narzędziem performansu była zaś często odmieńczość, czyli queer – brak uznania dla kulturowych norm pętających wyobraźnię, pragnienia, ekspresję i fantazję.Ta książka to tylko mały wycinek historii performansu, historii queeru, historii Nowego Jorku, historii kontrkultury i zarazem popkultury. Wycinek trochę inny niż te najbardziej znane i najczęściej opowiadane, bo więcej tu kobiet, a mniej muzyki, więcej teatru, a mniej Warhola, choć i teatr nie ten, co zwykle. Opowiada o historii odmieńczego performansu (słowo to rozumiane jest tu bardzo szeroko) na Manhattanie – na scenie, w piwnicy, w klubie i na ulicy – od lat sześćdziesiątych po dziewięćdziesiąte, z wycieczkami w przyszłość i w przeszłość, a nawet do Polski.

Książka Justyny Kowalskiej-Leder jest książką ważną, odważną, a i nowatorską. Widać to na tle wielu znaczących przecież publikacji dotyczących Zagłady wydanych w Polsce w ostatnich latach, a może właśnie dopiero na tle tychże prac. Stanowi świetną i niezwykle sumienną rekapitulację, ale i rewizję ustaleń dotychczasowych. Autorka wskazując na złożoność relacji pomocowych proponuje perspektywę badań do tej pory na gruncie polskim nie podejmowaną. Zwraca uwagę na nieoczywistość kategorii epistemologicznych i kwalifikacji etycznych zazwyczaj używanych w opisie doświadczeń granicznych. Wydobywa chętnie pomijaną moralną ambiwalencję widoczną w postawach i w relacjach ofiar, świadków i ratujących. Również konsekwencje pomijania splotu ambiwalencji czynnych w konstruowaniu krytycznego namysłu nad pamięcią indywidualną, namysłu nad uwikłaną w historyczne zaszłości pamięcią zbiorową, a wreszcie nad debatą publiczną na temat polskiego doświadczenia wojny i Zagłady. Te zabiegi prowadzą do krytycznej refleksji nad pojęciami używanymi do konceptualizacji stosunku Żydów i Polaków (i odwrotnie) i nad emocjonalną intensywnością debaty - zarówno tej publicystycznej, jak i naukowej. Nie bez znaczenia jest też i to, że autorka podnosi rolę zaniedbywanych do tej pory czynników różnicujących doświadczenia związane z Zagładą, takich jak płeć, wiek, stan cywilny, poziom edukacji, pochodzenie klasowe oraz czynniki osobowościowe i psychologiczne - słowem, podkreśla wagę miejsca, z którego mówi i działa podmiot świadczący/świadkujący. Z recenzji prof. Marka Zaleskiego

Autorka podąża tropem Mariana Pankowskiego piszącego historię Auschwitz postrzeganą jako irracjonalne jasełka, prywatną, nieoficjalną, obsceniczną, skupioną na cielesnym detalu, głodną zmysłowych doświadczeń, pamiętaną przez dźwięki, smaki, zapachy. Tytuł książki jest zaczerpnięty z dramatu Chrabąszcze. Niech się pan nie wyteatrza! mówi Dziennikarz, reprezentujący oficjalną wersję pamięci zbiorowej, do pojawiającej się znikąd zjawy Andrzeja, emanacji przeszłości, wnoszącej na scenę całą ambiwalencję i skomplikowanie naszej historii. Wszystko, co w niej uwiera, rodzi dyskomfort, co w owej oficjalnej narracji się nie mieści, co próbujemy stłumić, zatuszować, wymazać. Ale teatr zdaje się mówić Pankowski z jego wywrotowym potencjałem, zapomnieć nam nie pozwoli. Oficjalny rytuał upamiętnienia zmieni w groteskowy karnawał. Wyzwoli to, co stłumione. W imię Nocy i Mowy. W imię ciała i śmiechu, historii i pamięci pisanych małymi literami.

PRL. Przedstawienia przedstawia subiektywną , nieoczywistą historię teatru publicznego w Polsce od 1765 roku do dziś.?Książka PRL. Przedstawienia Joanny Krakowskiej stanowi pasjonującą lekturę, gdyż autorka posiada niebywałą zdolność kojarzenia związk�w nieoczywistych. Świetnie zna okres, kt�ry opisuje i z niebywałą swobodą i trafnością, dyskretnie wspierając się faktografię i dokumentację, steruje uwagę czytelnika. Nawet jeśli stawiane tezy wydają się zaskakujące, mają silne oparcie w źr�dłach.Niewątpliwym walorem książki jest doskonale płynąca narracja, zawsze zachowująca jasność i zaskakująca błyskotliwymi zderzeniami opisywanych zjawisk.Dziesięć esej�w tu zawartych składa się na wnikliwe studium o sztuce teatru, środowisku teatralnym i szerzej ? inteligencji w ciągu czterech powojennych dekad

1\. Lulajże, Jezuniu; 2. Jezus malusieńki; 3. Bóg się rodzi; 4. Gdy śliczna Panna; 5. Cicha noc; 6. Gdy się Chrystus rodzi; 7. Dzisiaj w Betlejem; 8. Wśród nocnej ciszy; 9. Mędrcy świata, monarchowie; 10. Przybieżeli do Betlejem; 11. Pójdźmy wszyscy do stajenki; 12. W żłobie leży; 13. Mizerna, cicha stajenka; 14. Do szopy, hej, pasterze; 15. Oj, Maluśki; 16. Tryumfy. schovat popis