Tom rozważań dotyczących kwestii ontologicznych, etycznych i aksjologicznych. Zebrane w nim artykuły wyrażają pewne stanowisko filozoficzne, które sam Autor określa mianem: transcendentalny racjonalizm. Na publikację składają się teksty opublikowane już w XXI wieku z wyjątkiem jednego, który dopełnia powstałe później.
Znaczną część tomu stanowią teksty, które Autor nazywa publicystycznymi felietony, wywiady, listy. Odnosi się w nich do bieżących tematów, wydarzeń i sytuacji z przełomu XX i XXI wieku. Przekonuje, że filozofia jako wytrawiony logiką sposób myślenia ma uniwersalne zastosowanie i jest dostępna każdemu. Drugie wydanie tekstów prof. Bogusława Wolniewicza (pierwsze w WUW). W filozofii nie potrzeba wielkiej erudycji. By ją skutecznie uprawiać, starczy spełnić trzy warunki: mieć coś do powiedzenia, umieć to jasno wyrazić, nie bać się tego zrobić. Gdy brak choć jednego, nie ma filozofii. Bogusław Wolniewicz, Nadchodzi czas filozofii Znaczną część tomu stanowią teksty, które można nazwać publicystycznymi. Często są takimi już z formy felietony, wywiady, listy. W nazwaniu owym kryje się przygana: że ta filozoficzna publicystyka to jakaś filozofia drugiego gatunku myśli ulotne, dziś żywe, jutro uschłe. Ta przygana nie wydaje się słuszna. We wszelkiej publicystyce objaśnia się sens tego, co się właśnie dzieje, i co swą aktualnością nieodparcie przykuwa do siebie uwagę publiczności. Publicystyka jest artykulacją opinii publicznej: hermeneutyką tego kalejdoskopu, jaki stanowią wydarzenia dnia. Sens bieżących wydarzeń jest jednak wielowarstwowy i trudny do zgłębienia. Dlatego potrzebne są różne rodzaje publicystyki, o różnym zasięgu. A im dalej ona sięga, tym luźniej wiąże się z interesem chwili: jest on dla niej zawsze punktem wyjścia, ale bynajmniej nie dojścia. Ze Wstępu
Publikacja jest kontynuacją tomu Filozofia i wartości I. Autor porusza w niej różne zagadnienia filozoficzne: od bardzo konkretnych po abstrakcyjne. W tej rozmaitości dochodzi pośrednio do głosu przeświadczenie, że filozofia jest uniwersalna. Nie ma w niej specjalizacji: można mówić o wszystkim jak za Sokratesa. Tym między innymi różni się od nauki. Drugie wydanie tekstów prof. Bogusława Wolniewicza (pierwsze w WUW). [...] porusza się tu sprawy nader różne, od bardzo konkretnych po całkiem abstrakcyjne. W tej rozmaitości dochodzi pośrednio do głosu przeświadczenie autora, że filozofia jest uniwersalna. Nie ma w niej specjalizacji: można mówić o wszystkim - jak za Sokratesa. Tym, między innymi, różni się od nauki. Ze Wstępu
Wydana po raz pierwszy w 1985 roku, Ontologia sytuacji jest istotnym osiągnięciem Bogusława Wolniewicza w dziedzinie metafizyki, logiki i filozofii języka, które ugruntowało jego status jako wybitnego filozofa. Podjęty tu projekt, realizowany metodami logiki formalnej, można określić jako zbudowanie na fundamencie wczesnej filozofii Wittgensteina spójnego systemu ontologicznego, którego zadaniem jest opisanie wzajemnego stosunku języka i rzeczywistości (bytu), gdzie poprzez sytuację rozumiemy fragment świata będący korelatem semantycznym zdania. Drugie wydanie książki powstało przy współpracy profesora Mieczysława Omyły, który wzbogacił je przedmową, oraz profesora Jana Zygmunta, który wykonał gruntowną redakcję naukową całego tekstu oraz opatrzył go dodatkowymi przypisami i indeksem.
Zebrane w tomie rozprawy i wypowiedzi łączy nie tylko osoba autora i luźna wspólnota tematyki zaznaczona w tytule. Reprezentują one także pewien sposób uprawiania filozofii, odmienny od obu dziś panujących: pozytywistycznego i hermeneutycznego. Odzwierciedla się w nim pogląd autora na jej naturę.
Profesor Bogusław Wolniewicz (1927-2017) jeden z największych filozofów polskich XX wieku i współczesności, mistrz słowa. Po roku od zawarcia umowy Wydawnictwa UW odstąpiły od wydania niniejszej książki, w imię walki z mową nienawiści. Piąty tom z cyklu Filozofia i wartości został wydany dzięki staraniom Fundacji Katedra Bogusława Wolniewicza. Bogusław Wolniewicz (ur. 1927 w Toruniu, zm. 2017 w Warszawie) profesor, wybitny filozof, logik, publicysta, patriota. Wywarł ogromny wpływ na nurt metafizyczny w filozofii polskiej. Wpierw częściowo elzenbergista i marksista, później już jako autor własnego systemu racjonalista tychiczny, bliski chrześcijaństwu. Tłumacz Traktatu logiczno-filozoficznego (1970) i Dociekań filozoficznych (1972) Ludwiga Wittgensteina oraz Pism semantycznych Gottloba Fregego (1977). Jeden z największych znawców myśli Wittgensteina. Autor 17 książek, m.in. Rzeczy i faktów (1968, 2019), Ontologii sytuacji (1985, 2019) oraz Filozofii i wartości (tom 1 1993, 2019, tom 2 1998, 2018, tom 3 2003, 2018, tom 4 2016). W latach 19471951 studiował filozofię pod kierunkiem Tadeusza Czeżowskiego i Henryka Elzenberga na UMK, gdzie następnie do 1953 roku był asystentem w Katedrze Logiki. W latach 19541955 pracował jako robotnik, bibliotekarz i tłumacz. Od 1956 roku wykładał logikę i filozofię w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku, wstępując też do Gomułkowskiej PZPR. Doktorat na UMK obronił w 1962 roku, następnie, przeniesiony na Uniwersytet Warszawski, w 1967 roku uzyskał habilitację i został docentem, a ze względu na nieprawowierność dopiero w 1982 profesorem nadzwyczajnym, i w 1990 zwyczajnym. W 1981 wystąpił z partii. Wykładał gościnnie w USA na University of Chicago (1967) oraz Temple University w Filadelfii (1972). Kierownik Zakładu Filozofii w Instytucie Filozofii UW (w latach 19691972), a w wolnej Polsce Zakładu Filozofii Religii (19911999). W czerwcu 1999 usunięty z uczelni przez radę Wydziału Filozofii i Socjologii UW. Przez kolejne niemal dwie dekady szczególnie aktywny naukowo (12 książek) i publicznie (m. in. w Internecie, Radiu Maryja czy Najwyższym Czasie).
