Roberto Ciri Livres

Estese sul vasto territorio montuoso compreso fra il Lago d'Idro a ovest e il Lago di Garda a est, le Prealpi Gardesane Occidentali costituiscono un variegato ambiente montano che offre ampie possibilità escursionistiche, sia estive che invernali, con panorami dominati dall'azzurro specchio d'acqua del Lago di Garda e dalla Catena del Monte Baldo. Questa guida presenta una selezione di 130 cime che permettono di soddisfare sia le preferenze degli escursionisti che le esigenze degli alpinisti, con pareti verticali su cui sono stati ricavati sia percorsi attrezzati e vie ferrate, sia impegnative vie di roccia, come nell'area di Cima Capi e sulle pareti intorno ad Arco. L'escursionista amante dei percorsi lungo panoramiche creste e dorsali potrà trovare in questa guida numerosi itinerari per piacevoli escursioni coronate dal raggiungimento delle cime proposte, le cui vie normali non presentano particolari difficoltà e sono ideali nelle mezze stagioni o in inverno. Il tutto accompagnato dalle importanti testimonianze storiche della Grande Guerra 1915-18, il cui fronte montano ha oltremodo interessato le Prealpi Gardesane che ancora oggi presentano numerosi resti di trinceramenti e fortificazioni.

L'attesa e più; completa guida alle cime delle Prealpi Lecchesi e Bergamasche dal Lago di Lecco alla Valle Camonica a sud delle Alpi Orobie: 165 cime in 11 gruppi montuosi dalle Grigne alla Concarena passando per la Presolana, Regina delle orobie. Una guida che spazia dalle vie di arrampicata sulle torri della Grignetta alle vie di cresta delle selvagge cime del gruppo dell'Arera, alla scoperta dei fantastici panorami dominati dai giganti delle Orobie. Ben 165 vie normali, molte delle quali poco conosciute ma degne di interesse, suddivise in schede con descrizione dettagliata dei percorsi di avvicinamento e salita, difficoltà, dislivelli, foto a colori con tracciato della via, schizzi di salita per le vie di roccia, difficoltà, foto di dettaglio, cenni storici e curiosità turistiche da vedere in zona. Si tratta del primo di tre volumi dedicati alle Prealpi Lombarde e prende in considerazione gli 11 gruppi montuosi compresi nelle Prealpi Centrali, dette anche Prealpi Bergamasche ma comprendenti anche le montagne di Lecco: Grigne, Resegone, Campelli-Aralalta, Valbona-Sornadello, Alben, Arera-Menna, Torrezzo, Formico-Misma, Presolana, Pora, Camino-Concarena. Un vasto territorio che copre le tre province di Lecco, Bergamo e Brescia e, da ovest ad est, 16 valli: Valsassina, Val della Grigna, Valtorta, Val Taleggio, Valle Imagna, Val Brembana, Val Secca, Val Canale, Val Parina, Val di Riso, Val Seriana, Val Nembo, Val di Scalve, Valle Borlezza, Val Cavallina e Valle Camonica.

Il gruppo della "Regina delle Dolomiti" ha un numero insospettabile di cime. In questa guida vengono relazionate le salite in Monzoni-Vallaccia, Catena Costabella-Cima Uomo, Collac-Buffaure, Catena del Padon, Massiccio della Marmolada, Ombretta e Ombrettola, Lusia-Bocche.

C'è una stretta valle, compresa fra le vette rocciose delle Dolomiti di Brenta e la verde dorsale della Paganella, dove sorgono due ameni paesini dolomitici, Molveno e Andalo, accompagnati dalle altre tre località turistiche con cui formano la Comunità della Cavedago, Spormaggiore e Fai della Paganella. Nel complesso un'area da cui godere di visioni privilegiate sulle guglie e le torri del Brenta, fra tutte la Brenta Alta, il celeberrimo Campanile Basso, la Torre di Brenta e tutte le vette della Catena Centrale. Escursioni panoramiche per tutti i gusti, in cui ritrovare spazi di quiete e silenzio prima di rigettarsi nella vivace mondanità di Molveno, Andalo e dei paesi vicini. Fra questi scenari naturali e lungo questi sentieri accoglienti auguro a chi vorrà percorrerli di trovare la pace, l'armonia e la serenità che hanno accompagnato le mie escursioni.

W Dolomitach jest sporo szczytów, których wysokość przekracza 3000 metrów. Zazwyczaj przychodzą na myśl słynne kolosy: Marmolada, masyw Tofane, Antelao, Pelmo, Sassolungo, Cristallo, Sorapis, Civetta, Tosa czy Cima Brenta. Przy czym wystarczy przestudiować mapę, by odkryć, że liczba dolomickich wierzchołków sięgających powyżej 3000 metrów przekracza 100. Przewodnik zawiera opisy dróg na 86 głównych szczytów, jeśli jednak doliczyć informacje o wejściach na niektóre boczne wierzchołki, można w nim znaleźć aż 113 propozycji tras. Dolomickie trzytysięczniki są podzielone, patrząc od zachodu na wschód, na 16 grup górskich: Dolomiti Brenta, Catinaccio, Sassolungo, Odle- Puez, Sella, Tofane, Sasso Croce Lavarella Fanes, Dolomiti di Braies, Dolomity Seksteńskie i Auronzo, Cristallo, Sorapis, Antelao, Pelmo, Marmolada i Pale di San Martino. Najwyższe wzniesienie to Punta Penia w masywie Marmolada. Grupy z największą liczbą trzytysięczników to Marmolada i Dolomiti Brenta, na ostatnim miejscu natomiast plasuje się masyw Catinaccio z jednym wzniesieniem przekraczającym wysokość 3000 metrów, szczytem Catinaccio dAntermoia. Budowa geologiczna Dolomitów i wysokości ich szczytów powodują, że wejście na dowolny, nawet najłatwiejszy trzytysięcznik często jest wyzwaniem i nie należy go lekceważyć. Załamanie pogody może skutkować oblodzeniem, co utrudnia już i tak niebezpieczne wejście i zejście. Większość klasycznych dróg na wierzchołki została wytyczona w drugiej połowie XIX wieku przez tzw. pionierów Dolomitów. Spośród wszystkich odkrywców na czoło wysuwa się - jako największy pogromca szczytów - Austriak Paul Grohmann. To on jako pierwszy zdobył niektóre z najważniejszych dolomickich trzytysięczników: Tofana di Mezzo, Tofana di Dentro, Tofana di Rozes, Antelao, Marmolada, Sorapis, Cristallo, Punta dei Tre Scarperi i Sassolungo, a także Cima Grande, szczyt, któremu do 3000 metrów brakuje zaledwie metra. Za każdym opisanym w przewodniku szczytem kryją się historie nie tylko o alpinizmie, ale i o ludziach. Historie, o których świadczą liczne pozostałości - sztolni, tuneli i ścieżek - na jakie można natrafić na drogach pośród skalnych ścian, a które są ukryte w wąwozach i na grzbietach tych wspaniałych gór.

Przyjazd do Madonny di Campiglio jest jak podróż w czasie tak wiele historii kryją zarówno ścieżki tej perły Dolomitów, jak i otaczające ją góry. Pośród wszystkich grup górskich w Dolomitach grupa Brenta wyróż-nia się różnorodnością krajobrazów i widoków, a także bogactwem tras trekkingowych i dróg wspinaczkowych, które być może nie mają sobie równych. Od wędrówek przepięknymi dolinami w otoczeniu potężnych skalnych ścian po śmiałe trasy biegnące powyżej 3000 m n.p.m. półkami przecinającymi pionowe ściany. Tysiące szczytów i turni, nad którymi górują takie olbrzymy jak Cima Brenta, Cima Tosa, Crozzon di Brenta, Torre di Brenta, Pietra Grande oraz wspaniała, niebywale strzelista turnia Campanile Basso. I jakby tyle piękna nie wystarczało, aby uczynić dolinę Valle di Campiglio atrakcyjną, tej wschodniej, typowo dolomickiej części towarzyszy zachodnia część o charakterystyce tak alpejskiej, jakbyśmy znaleźli się w dolinie Val dAosta. Tu, w Grupie Presanella i Adamello, królują wysokie szczyty z rozsianymi u ich podnóży pełnymi uroku jeziorami polodowcowymi kraina łąk, skał i wody, która oczy syci kolorami, a duszę napełnia spokojem. To właśnie do tych dwóch światów trafiają turyści przemierzający ścieżki Dolomitów Brenta; mogąc każdego dnia podróżować przez dwie odmienne krainy, tak jakby przeżywali różne wakacje w ramach jednego wyjazdu. Wędrowcom, którzy zechcą ruszyć na wędrówkę tymi gościnnymi ścieżkami wśród zadziwiających natu-ralnych scenerii, życzę, aby znaleźli spokój, harmonię i pogodę ducha, które towarzyszyły mi podczas moich samotnych wypraw wokół Madonny di Campiglio. Roberto Ciri.