Literariness is present on all levels of the literary work, in the tensions between the artificiality and naturalness of speech, experimentation and revitalization of tradition, objective observation and a biased vision of the world, its visibility and invisibility, expressibility and inexpressibility, and a realistic and an imaginative focus.
Balcerzana nie zadawalają ani proste pytania, ani proste odpowiedzi. Pokazuje, że pytanie dotykające czegoś istotnego zawsze pozostaje wyzwaniem, zawsze otwiera w sobie przestrzeń dla myśli niepokornej i poszukującej, głodnej prawdy. Taka jest myśl Balcerzana – jest odważna i wolna. Warto iść jej śladem. Paweł Próchniak
Nowa książka wybitnego literaturoznawcy, tłumacza, poety - poświę-cona poetyce przekładu i zagadnieniom translatologii, o których Autor we wstępie pisze: 'Co nowego wnosi przekład literacki do poetyki? Jakie cechy łączą, jakie dzielą krytykę tłumaczeń od krytyki dzieł oryginalnych? Dlaczego tak trudno opowiedzieć narodową historię sztuki tłumaczenia? Co ma począć tłumacz z utworami, w których odzywają się głosy nieznanych jego czytelnikom dzieł obcojęzycznych? Jakimi drogami do utworów oryginalnych przenikają pokusy poliglotyzmu? Czym odznacza się sfera wzajemnych oddziaływań twórczości autorskiej i translatorskiej? Co traci, co zyskuje tłumacz, który próbuje grać rolę 'autora pomocniczego' przekładanego utworu? Co to znaczy, że w każdym przekładzie pozostają elementy 'nieprzekładu'? Na czym polega mechanizm niezamierzonego komizmu tłumaczeń? O jakie wartości toczą się 'wojny' między tłumaczami tego samego utworu? Które tradycje oraz innowacje komparatystyczne zasługują na wznowienie? Czym są 'polasobowtóry' w literaturach oddalonych od siebie kulturowo i geograficznie? Którędy biegną granice między przekładem literackim a intersemiotycznym? Na pytania powyższe, i na wiele innych, szukam w swej najnowszej książce odpowiedzi, z których Czytelnik wysnuje dylematy własne, bo taka jest natura żywej wiedzy o tajnikach sztuki (nie tylko przekładu)'.
Poezję wybitnego literaturoznawcy, która wprawdzie była jego zajęciem pierwszym, ale dość wcześnie stała się drugim, a potem na długo porzuconym na rzecz nauki, wyróżnia najwyższa samoświadomość twórcza i bogactwo warsztatu. Edward Balcerzan nie zapomina o swej podwójnej roli i postrzega sztukę słowa arcykrytycznie. Laboratorium lingwisty okazuje się wciąż czynne i wydaje się niezbędne jako uniwersalne wyposażenie poety, gdyż refleksja metajęzykowa stanowi konieczny warunek tworzenia i niejako podszewkę każdego wiersza, jego przemilczany kontekst. Poetyckie rozważanie problemów języka wykracza poza refleksję nad warsztatem artystycznym, obejmuje bowiem odwieczne problemy logiki, etyki i epistemologii, konfrontowane z konkretem sensorycznie doznawanej rzeczywistości. z posłowia Piotra Michałowskiego