Jarosław Sochacki Livres

Prapoczatki Niemiec siegaja czasow odleglej starozytnosci plemiona germanskie toczyly wowczas nieustanne boje zarowno miedzy soba jak i z cesarstwem rzymskim Jednak prawdziwym poczatkiem niemieckiego poczucia narodowego jest pierwsza polowa IX wieku kiedy w panstwie wschodniofrankijskim powstalym po podziale imperium Karola Wielkiego w 843 r do wladzy dochodzi saska dynastia Liudolfingow Zadanie konsolidacji tego panstwa przypadlo Henrykowi I z ktorego wywiazal sie na tyle dobrze ze jego synowi Ottonowi I udalo sie siegnac po korone cesarska Niemcy powiekszone o nabytki na wschodzie Burgundie i wiekszosc ziem Italii staja sie najwiekszym panstwem sredniowiecznej Europy by obok papiestwa stanac rowniez do rywalizacji o pierwszenstwo ideowe Pomimo rozbicia feudalnego i rywalizacji najwiekszych ksiestw w pierwszych wiekach swego istnienia beda prawdziwym hegemonem a ich pretensje do sprawowania wladzy nad ludami i krolestwami oraz papiestwem i Rzymem stana sie rzeczywistoscia

Z przytoczonego powyżej streszczenia rezultatów pracy wynika, że za niewątpliwe uznaję uregulowanie płaszczyzny stosunków publicznoprawnych między Polską a cesarstwem na zasadzie lenna, w połączeniu z płaceniem trybutu za cały obszar kraju, na poziomie regnum – co doznało modyfikacji za rządów Ottona III (w zasadzie przeciągając się do pierwszych lat panowania Konrada II) i Henryka IV oraz przez bunt Bolesława II, dążącego do całkowitego zerwania tych związków przy oparciu się o papiestwo. Do elementów, które należy uznać za pewne, można dodać fakt, że od 1054 r. państwo piastowskie znalazło się na niższym szczeblu zależności od Niemiec niż Czechy, oraz brak podstaw do stwierdzenia zawarcia formalnego sojuszu polsko-saskiego za panowania Bolesława II, uznanie wystąpienia biskupa Stanisława na tle politycznym w powiązaniu z opozycją możnowładczą i w porozumieniu z wrogimi Szczodremu władcami, postrzeganie informacji Kosmasa o koronacji Wratysława II na króla Polski jako poszerzenie jego tytułu króla czeskiego, wreszcie równy podział państwa Władysława Hermana między synów bez wyznaczenia księcia zwierzchniego. […] Równocześnie należy także podkreślić, że nie można uważać problemu relacji publicznoprawnych polsko-cesarskich w interesującym nas czasie za zamknięty. Chociaż prawdopodobieństwo znalezienia nowych źródeł jest równe zeru, to jednak perspektywę stanowi dla nas zainteresowanie tą epoką ze strony historyków, zarówno polskich, jak i niemieckich, działających w sposób autonomiczny i zintegrowany. Umożliwi to w przyszłości optymalne zbliżenie się do prawdy, tym bardziej że kwestia ta stale będzie powracać, ponieważ każda epoka przyniesie nowe spojrzenie na zagadnienie stosunków publicznoprawnych między Polską a cesarstwem we wczesnym średniowieczu. ?

Wiek X, a zwłaszcza panowanie dynastii ottońskiej w królestwie Franków Wschodnich, czyli późniejszych Niemiec, był dla naszego kontynentu okresem wielkich przemian, tak w sferze politycznej, jak i religijnej i kulturowej. Mające wówczas miejsce ożywienie literacko-artystyczne (tzw. renesans ottoński), objawiło się wśród wykształconych elit kościelnych powstaniem wielu utworów hagiograficzno-historycznych, odzwierciedlających ówczesną wrażliwość religijną oraz zainteresowanie autorów także sprawami bieżącej polityki. Jednym z nich był Żywot Brunona arcybiskupa Kolonii autorstwa benedyktyńskiego mnicha Ruotgera. Arcybiskup koloński, św. Brunon (925965) był przedstawicielem dynastii ottońskiej, młodszym bratem króla, a później cesarza Ottona I Wielkiego. Poza administrowaniem swoją archidiecezją, w której rozwój i podniesienie poziomu religijności wiernych był mocno zaangażowany, Brunon był także współuczestnikiem wielu ważnych wydarzeń na zachodnim obszarze królestwa. Dał się też poznać jako bliski współpracownik swego cesarskiego brata i jego przedstawiciel na terenie Lotaryngii. Biografia poświęcona osobie Brunona, chociaż w założeniu będąca utworem hagiograficznym, mającym za zadanie wsparcie rodzącego się kultu arcybiskupa, nawiązuje także do wielu faktów historycznych, mających wówczas miejsce tak w stosunkach wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Poza bogatą warstwą literacką, zdradzającą zainteresowania literackie Ruotgera oraz oczytanie w dziełach autorów antycznych i chrześcijańskich, posiada zatem wartość jako ważne źródło historyczne, prezentowane tutaj razem z tekstem łacińskim w pierwszym polskim przekładzie i opracowaniu naukowym dr. hab. Jarosława Sochackiego. ISBN 978-83-7730-671-0, format B5, oprawa miękka ze skrzydełkami, s. 120, wyd. I, Kraków 2024