Jerzy Jedlicki Livres

The book explores a century-long debate among Polish intellectuals regarding the suitability of the Western model of liberal progress and industrial civilization for Poland. It examines opposing ideas such as native cultures versus cosmopolitan civilization and traditional customs versus a mobile society. The author analyzes these themes while providing a revised English edition that includes explanatory notes, a chronology, maps, and a new Introduction that draws parallels between historical discussions and contemporary issues facing Poland after communism.

Modernism and pessimism seem to go hand in hand. What are the sources of the historical pessimism we see in the legions of writers and thinkers over the past three centuries who saw modern civilization as degenerate and despicable, happily marching to its own doom? Why did so many educated and intelligent people despise the innovations that were the work of their contemporaries? This book focuses on English and Polish thought during the 19th and early 20th centuries, a time of relative political stability and great success in science and industry, when many nevertheless voiced concern that Europe is moving in the wrong direction, to its own destruction. After WWI, these warnings became even more dire and have left their mark on the European culture of our times.

Chroniczna ambiwalencja takich pojęć jak inteligencja i wyrazy bliskoznaczne odzwierciedla zarówno obiektywne zmiany uwarstwienia społecznego, jak i ich postrzeganie przez współczesnych, w tym zbiorowe oceny i samooceny. Chcąc zmiany takie obserwować, nie możemy przyjmować z góry żadnych idealizujących warunków definicyjnych, dotyczących etosu inteligencji, jej formatu moralnego czy poczucia misji społecznej. Sugerowano nam takie ograniczenie wielokrotnie, ale pozostajemy w tej materii przy swoim zdaniu: że nie etos tworzy i określa inteligencję, lecz inteligencja współtworzy kulturę moralną i horyzont umysłowy swojej epoki. Próba ich opisu ma być wynikiem badania, a nie założeniem wstępnym. Z przedmowy Jerzego Jedlickiego

Jerzy Jedlickis glänzend geschriebene Geschichte der Verzweiflung und des Kulturpessimismus ist eine spannende Lektüre: Der polnische Historiker zeichnet nach, unter welchen Ängsten die Intellektuellen im Europa des 19. und 20. Jahrhunderts zu leben hatten. Einsicht in Schattenseiten des Fortschritts entstand keineswegs nur an den europäischen Peripherien. Auch im viktorianischen England oder im Frankreich des Fin de siècle erkannten viele Denker, daß »die Zeit des Fortschritts in mancher Hinsicht eine Zeit des Rückschritts ist, und die schöne neue Welt, die von den Propheten der Moderne angekündigt wird, sich als eine Welt der Unsicherheit und der Krise herausstellt« (Jerzy Szacki). Jedlicki macht demgegenüber klar, daß »die permanente Krise die Voraussetzung für die Entwicklung der europäischen Zivilisation darstellt und daß in jeder Phase ihrer Geschichte die Kritiker der Moderne meinten, daß es eine Krise, wie sie sie gerade erfuhren, nie zuvor gegeben habe«.