Radosław Biskup Livres

Kolejny, czwarty już tom z serii zatytułowanej „Ecclesia clerusque temporibus medii aevi” został poświęcony prezentacji wyników badań nad parafiami na obszarze władztwa zakonu niemieckiego w Prusach. Badania te zostały przeprowadzone w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki pt. „Parafie w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1243–1525” (DEC–2011/01/B/HS3/00828). Znalazło się w nim trzynaście artykułów poświęconych różnym aspektom działalności parafii oraz duchowieństwa parafialnego. W tekstach tych omawiane są zagadnienia z zakresu historii, w tym dziejów osadnictwa w kontekście powstawania sieci parafialnej, historii sztuki, a także źródłoznawstwa. W ramach realizacji wspomnianego grantu powstaje również baza danych zawierająca podstawowe dane na temat kościołów parafialnych w państwie zakonu niemieckiego w Prusach (www.parafie.umk.pl). Zarówno opracowana baza danych, jak również przedstawione badania wpisują się ściśle w profil badawczy nowego Zakładu Historii Krajów Bałtyckich, który istnieje w Instytucie Historii i Archiwistyki od 2013 r. Fragm. „Wprowadzenia” do książki.

Durch die Bindung an die Regel des Deutschen Ordens unterschieden sich die Domkapitel der preußischen und livländischen Bistümer Kulm, Samland, Pomesanien, Kurland und Riga deutlich von den anderen deutschen Domkapiteln des Mittelalters. Obwohl innerhalb ihrer Territorien eigenständige Landesherren, waren die Kanoniker als Priesterbrüder zum Gehorsam gegenüber der Ordensführung verpflichtet. Die Ordensregel hatte Auswirkungen auf die Verfassung der Kapitel, ihre Binnenstruktur und die soziale Zusammensetzung ihrer Mitglieder. Neben aktuellen Forschungsbeiträgen und einer Übersicht zum Stand der preußischen und livländischen Domkapitelforschung enthält der Sammelband auch zwei bislang ungedruckte Königsberger Dissertationen, die damit erstmals einer breiteren wissenschaftlichen Öffentlichkeit zur Verfügung gestellt werden.