Monumentalna praca poświęcona chrystianizacji krajów skandynawskich (Dania, Szwecja, Norwegia, Islandia), wzbogacona o obszerny materiał ikonograficzny (m.in. kamienie runiczne, mapy, szkice), pełny aparat naukowy oraz bogatą bibliografię a także wyczerpujące streszczenie w języku angielskim. Jedyna jak dotąd tego typu pozycja na polskim rynku wydawniczym, jedna z nielicznych polskojęzycznych poświęcona Normanom. Autor, dr Przemysław Kulesza z Wrocławia, jest wytrawnym badaczem młodego pokolenia podejmującym trudną tematykę z wykorzystaniem sprawnego warsztatu historyka - znajomość dawnej i najnowszej obcojęzycznej literatury, tekstów źródłowych oraz umiejętności interpretacji odkryć archeologicznych. W opracowaniu szkicuje historię krajów normańskich IX/X w., opisuje wpływ religii chrześcijańskiej na możne rody, działania chrystianizacyjne dworów królewskich, rolę kobiet w krzewieniu nowej wiary, wreszcie działania misyjne Kościołów niemieckiego oraz z Wysp Brytyjskich. W pracy nie brak odniesień do chrystianizacji krajów sąsiednich, m.in. Polski. Książka znakomicie wzbogaci warsztat każdego, kto pasjonuje się dziejami Skandynawii. O wartości pracy świadczy recenzja zredagowana przez prof. dr hab. Lecha Leciejewicza: Rozprawa zajmuje istotne miejsce w studiach nad przełomem cywilizacyjnym, który nastąpił w Europie Północnej we wczesnym średniowieczu. Autor korzysta też swobodnie z innych kategorii źródeł, głównie archeologicznych, które ma do dyspozycji badacz dziejów dawnej kultury Normanów. Nowoczesny kwestionariusz pytań wiedzie go w głąb zagadnień podstawowych dla zrozumienia początków przyswajania sobie przez Skandynawów wiary chrześcijańskiej, która niosła ze sobą daleko sięgające konsekwencje we wszystkich dziedzinach życia. Ta perspektywa antropologiczno-historyczna pozwala lepiej zrozumieć istotę przełomu zapoczątkowanego w północnej Europie w IX-X wieku. Podjęcie tej tematyki przez badacza polskiego sprawia przy tym, że czynione obserwacje mają szerszy walor poznawczy. Mogą być one pomocne jako cenne dane porównawcze dla zrozumienia podobnych przemian, które w tym samym czasie zostały zapoczątkowane po drugiej stronie Bałtyku, nad Odrą i Wisłą, wśród społeczności słowiańskich. Przejrzysta konstrukcja pracy i jasny sposób wykładu sprawią, że książka będzie, jak sądzę, interesująca również dla nieprofesjonalnego czytelnika.
Przemysław Kulesza Livres



Kontakty mnożnych rodów z rejonu Europy Północnej z przedstawicielami Imperium frankijskiego zintensyfikowały się dość gwałtownie pod koniec VIII wieku, gdy władza w tym mocarstwie należała do Karolingów, a monarchowie z tego rodu wytyczyli nowe kierunki ekspansji. Niniejsze studium poświęcone jest zagadnieniu konfrontacji, a także współpracy wikingów z dowódcami i wojownikami frankijskiej armii.
Die vorliegende Bibliographie erscheint als gemeinsame Publikation des Herder-Instituts mit dem Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych der Universität Breslau und dem Slezský ústav Slezského zemského muzea in Troppau. Während die deutsch- und westsprachlichen Publikationen am Herder-Institut erfaßt wurden, wurde die in Polen und Tschechien erschienene Literatur zur Geschichte Schlesiens von den beiden Partner-Institutionen gesammelt. Durch diese 1994 begonnene Kooperation in der Literaturdokumentation ist eine erheblich größere Erfassungstiefe gewährleistet als in früheren, getrennt publizierten schlesischen landesgeschichtlichen Bibliographien. Die Bibliographie für das Berichtsjahr 1995 bietet insgesamt 3150 Titel, die durch ein Personen- und ein Autorenregister sowie ein dreisprachiges Sach- und Ortsregister erschlossen werden. Ausgewertet wurden mehr als 500 Zeitschriften und Schriftenreihen. Die in der Bibliographie für das Jahr 1995 enthaltenen Titel sind auch in der über das Internet recherchierbaren Literaturdatenbank zur Geschichte Ostmitteleuropas enthalten.