Faik Bulut Livres

Ali'siz Alevilik; Türkiye'de Aydınlanma ile Şeriatçılık arasındaki fikirsel ve ideolojik mücadelede turnusol kağıdıdır, köşe taşıdır. Aleviliğin ilk kaynaklarını, tarihsel köklerini, dış etkilerini, Arap-İslam, Türk-İslam, İran-İslam dünyasındaki oluşum ve gelişimini irdeliyor. Alevi fikriyatının "Türklük veya Kürtlük"le özdeşleştirilmesini eleştiriyor. Aleviliği, Türk-İslam sentezi çerçeve- sinde Sünnileştirmeye çalışan görüşleri teşhir ediyor. Aleviliğin " İslam dışı" bir inanç, kültür ve yaşam tarzı olduğunu savunuyor. Genelde; Alevilik konusunda yazanların çoğu, bilimsel kafayla değil, inancın baskısı altında fikir üretiyorlar. Atadan dededen kalma menkıbeleri bilim- sel veri diye sunuyorlar. Bu tip yazarlar, "Kerbela Kompleksi"nden kurtulabilmiş değiller. Oysa Alevileri aydınlanmaya götürecek yol "Kerbela İntikamcılığı" değil. Şeriatçılığa ve irticanın her türüne; açık, bilimsel ve çağdaş tavır almaktan geçer. Kitap, Alevilerin kafasındaki Hz. Ali imajını zedelemeden, Gerçek Ali ile Efsane Ali arasında net bir çizgi ortaya koymaktır. Bu yüz- den, ilk baskısı kısa zamanda tükenen kitap, hala gündemdedir ve Alevilikle ilgili tartışmaların odağında bulunuyor.

Bu kitap, bir dil manifestosudur. Hint-Avrupa dil ailesinin 6000 yıllık geçmişinden süzülüp gelen Kürtçe'nin dil bildirgesidir. Farsça, Arapça ve Türkçe'nin bir lehçesi değil, bağımsız bir dildir Kürtçe. Toplumunun anadili olması sıfatıyla fizik, biyoloji, etnokültür, biyokültür, dilbilim, linguistik, düşünce, sosyoloji, hukuk, siyaset ve felsefe düzleminde mücadele ederken; yapay, geri, feodal ve yetersiz bir dil olmadığını; tam tersine, çağın ihtiyaçlarına cevap verebileceğini beyan ediyor. Yeter ki fırsat tanınsın.

Ehmedê Xanî, sadece bir Kürt aydını ve yurtseveri değildir. O, aynı zamanda bir şair, düşünür, siyasetçi ve filozoftur. Xanî, bir yanıyla Kürtlerin Yunus Emre’si gibidir. Yunus kadar bilgedir; O’nun felsefi izinden yürürken, dünyanın ve evrenin sırlarına ulaşabilmektedir. Yunus Emre, insan adına Tanrı’yı yargılayan halk ozanıdır; Ehmedê Xanî ise, Kürtler adına Tanrı’ya kafa tutan asi bir şair. Yunus’un kıblesi ve Kâbe’si insandır. Xanî’ninki de öyle. Faik Bulut’un bu kitabını okurken, Ehmedê Xanî’yi daha yakından tanıyıp seveceksiniz. O’nun tek yönlü biri olmadığını görecek; bilgeliğine hayran kalacaksınız. Kürt şairin satırlarında şunları bulacaksınız: Kürt toplumunda siyasal ve sınıfsal mücadele; Kürt şiirinde efsane, erotizm, astronomi ve gökbilimi; Kürt Sufi düşüncesinin perde arkası; Kürt müziğindeki sayısız çalgı ve makam adları; gelenekler, görenekler, töreler, toplumsal kurallar. Kısacası; Ehmedê Xanî’nin Kaleminden Kürtlerin Bilinmeyen Dünyası’na yolculuk yaparken, O’nu daha önce tanımadığınıza yazıklanacaksınız. Bu arada Kürt kültür ve sanatının doyumsuz estetiğini ve gizemli kaynaklarını da keşfetmiş olacaksınız.