Lidija Dimkovska Livres

Zlata and Srebra are 12-year-old twins conjoined at the head. It is 1984 and they live in Skopje, which will one day be the capital of Macedonia but is currently a part of Yugoslavia. A Spare Life tells the story of their childhood, from their only friend Roze to their neighbor Bogdan, so poor that he one day must eat his pet rabbit. Treated as freaks and outcasts--even by their own family--the twins just want to be normal girls. But after an incident that almost destroys their bond as sisters, they fly to London, determined to be surgically separated. Will this be their liberation, or only more tightly ensnare them? At once extraordinary and quotidian, A Spare Life is a chronicle of two girls who are among the first generation to come of age under democracy in Eastern Europe. Written in touching prose by an author who is also a master poet, it is a saga about families, sisterhood, immigration, and the occult influences that shape a life. Funny, poignant, dark, and sharply observed, Zlata and Srebra reveal an existence where even the simplest of actions is unlike any we've ever experienced.

Exploring the deep bond between Grandma Nedjeljka and her granddaughter, the novel spans from 1938 to 2016, weaving through their lives in Split, Croatia, and Sicily. The narrative unfolds through imagined conversations, highlighting themes of cross-cultural love, family, and the impact of war and migration. Grandma Non-Oui's youthful romance with an Italian soldier during WWII sets the stage for reflections on their differing experiences, showcasing the generational ties that connect their stories across time and place.

Náhradní život je dokonale komponovaným příběhem siamských dvojčat a současně alegorií dramatických změn, které se na sklonku devadesátých let odehrály na Balkánském poloostrově. Zlata a Srebra, jejichž jména odkazují na zlato a stříbro, žijí ve Skopji, dnes hlavním městě Makedonie, která je ještě součástí někdejší Jugoslávie. Sledujeme příběh dvojčat, jež si nepřejí víc, než žít jako ostatní. Bude chirurgický zákrok, který podstoupí, osvobozením, nebo obě sestry sváže ještě těsněji než dosavadní fyzické spojení? Zároveň se děj odehrává na pozadí společenských změn, Zlata i Srebra patří k první generaci, jež zažívá proměnu poměrů ve své zemi a její rozpad. Cenami ověnčená kniha makedonské literární hvězdy Lidije Dimkovske je kronikou jednoho života a jedním dechem historickou freskou zobrazující dobu, již jsme nedávno žili.

Sentymentalna podróż wnuczki śladami babci, nie zawsze miła, często odkrywająca przykre karty rodzinnej historii. W tle splickie ulice, druga wojna światowa, wielka miłość i śmiertelna nienawiść. Nedjelka młoda chorwacka dziewczyna zakochuje się we włoskim żołnierzu Carlu i pod koniec wojny zostawia wszystko rodzinę, przyjaciół, pracę i wyjeżdża za swoją miłością na Sycylię, do Castellammare del Golfo. Nie wie, że od tej pory na zawsze pozostanie cudzoziemką, nie do końca rozumianą przez otoczenie i najbliższych. Powieść napisana jest w formie pamiętnika, to wymiana myśli i doświadczeń życiowych między babcią i jej wnuczką. Ich wyimaginowana rozmowa ukazuje życie dwóch różnych kobiet i głęboką więź międzypokoleniową łączącą te dwie kobiety. Wychowane w odmiennej kulturze i odmiennych warunkach historycznych, często różnią się w podejściu do wielu spraw. Kiedy jednak rozmawiają o międzykulturowej miłości, życiu rodzinnym, wojnie i migracji zanika bariera, okazuje się, że niektóre wartości są uniwersalne, niezależne od wieku i kulturowo-społecznego. To wzruszająca historia o przyjaźni, tożsamości, trudnościach w adaptacji do nowego miejsca, o faszyzmie, który wraca do Europy. To ludzki dramat samotności, (nie)przynależności, obcości i alienacji.

Bohaterką jest macedońska pisarka, Lila, o życiorysie do złudzenia przypominającym biografię autorki, narratorką zaś tytułowa ukryta kamera – mikroskopijny chip znajdujący się w palcu nogi bohaterki. Centrum opowieści stanowi trzymiesięczny pobyt Lili na artystycznym stypendium w Wiedniu. Pokój dzieli Lila z albańską fotografką i pakistańskim śpiewakiem, a ciąg zdarzeń przebiega w schemacie: wzajemne relacje trójki stypendystów – znajomość, która przeradza się w przyjaźń – miłość Lili i Pakistańczyka – choroba Albanki – rozstanie. Lila prowadzi dziennik, ciepły i niebanalny opis dzieciństwa i wczesnej młodości, studiów w Rumunii i pracy w Bukareszcie, pełen reminiscencji z wyjazdów literackich do USA, Tajwanu, Szwecji... Bywanie i przebywanie w różnych krajach to główne zajęcie Lili. Każdy z odwiedzanych krajów staje się jej domem, każdy porzuca dla kolejnego. W gruncie rzeczy jest to książka o nomadyzmie, o nieustannym zmienianiu miejsca, o byciu zawsze u siebie i wszędzie obcym.

Wiersze zawarte w tomie pH neutralna wobec życia i śmierci – podobnie jak w sześciu innych książkach poetyckich Dimkovskiej – pełne są bogato rozgałęzionych asocjacji, ostrych ripost, parodystycznych parafraz, zaskakujących skojarzeń i metafor. To poezja niezależna, odważna i skłonna do autodestrukcyjnej refleksji. Dimkovska w pełni korzysta z wolności tworzenia własnego poetyckiego świata, którego nowoczesność godzi z macedońską tradycją kulturową i religijną. „Odkopuje” to, co jest w nich żywe i co żywe jest w poezji. Wyzwolona z banalności, poszukuje sensu, nie stroniąc od ironii. Aktualnym zagadnieniom naszych czasów potrafi nadać odpowiednią formę poetycką. Śmiało porusza problemy ciała i cielesności, niezależna od konwencji społecznych i poetyckich. Silna, często radykalna, pozostaje wierna własnej ars poetica. Żyje i tworzy na swój nomadyczny sposób, a wyznawana przez nią wolność wyróżnia ją nie tylko wśród pisarzy macedońskich.

Lidija Dimkovska, geb. 1971 in Skopje, studierte Komparatistik an der Universität Skopje und promovierte an der Universität Bukarest. Sie lebt und arbeitet gegenwärtig als Lyrikerin, Prosaschriftstellerin, Essayistin und literarische Übersetzerin in Ljubljana. Seit 1991 erschienen sechs Gedichtbände und drei Romane. Ihr Werk wurde in mehrere Sprachen übersetzt und vielfach ausgezeichnet, u. a. 2009 mit dem Hubert-Burda-Preis für junge osteuropäische Lyrik und dem Literaturpreis der Europäischen Union (2013). Mit ihrem Gedichtband Anständiges Mädchen (2010) stand sie überdies 2013 auf der Shortlist für den Brücke-Berlin-Preis. Der Band 'Schwarz auf weiß' wurde von dem Wiener Übersetzer Alexander Sitzmann aus dem Mazedonischen übertragen.