Focusing on the Polish-Ukrainian conflict over Lviv, the narrative explores the struggle for dominance in a post-war Europe. It details the outbreak of fighting in a city once shared by both nations, culminating in a Polish victory. Additionally, the book addresses the tragic ethnic cleansing of Jews and examines the lingering memories and tensions that continue to affect Polish-Ukrainian relations today.
Pierwszego listopada 1918 roku we Lwowie wybucha powstanie zbrojne koordynowane przez tajny Ukraiński Komitet Wojskowy. Skierowane jest bezpośrednio przeciwko upadającym władzom austriacko-węgierskim, jednak nie mniej ważnym celem staje się udaremnienie zajęcia Lwowa przez polskie władze. W obronie polskich interesów występują samorzutnie pojedyncze grupy wojskowych oraz ochotników cywilnych. Miasto staje się terenem zaciętej walki, do której stają przeciwko sobie Polacy, Ukraińcy i Żydzi – jeszcze do niedawna sąsiedzi z tej samej ulicy… Damian Markowski z dokładnością badacza, ale i rozmachem godnym mistrza pióra kreśli dramatyczną historię walki o wielonarodowy Lwów, który po upadku monarchii austro-węgierskiej staje się krwawą areną sporów między wykluwającymi się organizmami państwowymi. Opierając się na solidnych naukowych źródłach, autor odtwarza przebieg wydarzeń dzień po dniu, pokazuje ich przyczyny oraz skutki, a także zastanawia się nad konfliktem pamięci wokół lwowskiego listopada.
Der polnisch-ukrainische Konflikt um Lemberg im Jahr 1918 steht im Mittelpunkt dieser Untersuchung. In der Zeit nach dem Ersten Weltkrieg, als neue europäische Strukturen entstanden, kämpften beide Nationen um die Etablierung eigener staatlicher Identitäten. Das Buch beleuchtet die politischen und sozialen Dynamiken, die zu diesem Konflikt führten, und bietet einen tiefen Einblick in die nationalen Bestrebungen in einer Zeit des Umbruchs.
Gdy latem 1943 roku Armia Czerwona przejęła inicjatywę na froncie wschodnim i spychała niemiecki Wehrmacht na zachód, stało się jasne, że rychło wkroczy na przedwojenne terytorium Polski. Komenda Główna Armii Krajowej w porozumieniu z rządem RP w Londynie opracowała plan akcji Burza strefowych powstań przeciwko wycofującym się Niemcom. Dzięki nim oddziały AK i władze administracyjne miały wystąpić przed Sowietami jako gospodarze terenu.
'Płonące Kresy' to pierwsza w polskim piśmiennictwie książka, kt�ra relacjonuje przebieg operacji Burza na całym obszarze Ziem Wschodnich Rzeczypospolitej od Wileńszczyzny po Karpaty. Do walki o polskie Kresy stanęło wtedy podobnie jak w Powstaniu Warszawskim kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy Armii Krajowej. Przez p�ł roku toczyli zacięte boje z oddziałami niemieckimi (w tym z doborowymi dywizjami Wehrmachtu i SS) i siłami Ukraińskiej Powstańczej Armii. We wsp�łdziałaniu z Armią Czerwoną zdobyli Lw�w, Wilno i wiele innych kresowych miast. Autor przedstawia przebieg najważniejszych akcji militarnych, opowiada o ludziach, kt�rzy wierzyli w sens swej walki, podejmowanej w imię wolności, całości i niepodległości ich Ojczyzny.
Hanaczów, kresowa wieś w powiecie przemyślańskim (przed wojną w województwie tarnopolskim II RP), w latach 1943?1944 stała się schronieniem dla około 3 tys. Polaków i Żydów, ratujących się przed niemieckim terrorem i napaściami ukraińskich nacjonalistów. Byli wśród nich uciekinierzy z Wołynia, gdzie UPA dokonywała krwawych rzezi. Wieś ochraniał miejscowy oddział AK oraz grupa żydowskich partyzantów. Odparli oni dwa napady oddziałów UPA wspieranych przez ukraińską policję pomocniczą. W kwietniu 1944 roku część mieszkańców ewakuowała się Przemyślan. Ci, którzy pozostali, 2 maja padli ofiarą niemieckiej pacyfikacji. Hanaczów przestał istnieć. Damian K. Markowski, opierając się na relacjach świadków, stworzył przejmującą opowieść o wsi i jej bohaterskich mieszkańcach, którzy próbowali za wszelką cenę przetrwać krwawą pożogę. To także historia ratowania Żydów przed Holokaustem i polsko- żydowskiego braterstwa broni w obronie Hanaczowa.
„To mocna lektura i dobra książka. Uważam, że to jedna z ważniejszych prac na temat antypolskich czystek UPA, jakie dotąd powstały” – prof. Grzegorz Motyka Chociaż rzeź wołyńska z 1943 roku należy obecnie do najbardziej nagłośnionych w Polsce wydarzeń historycznych, nie wszyscy zdają sobie sprawę, że nie była to jedyna masowa zbrodnia ukraińskich nacjonalistów na ludności polskiej w okresie II wojny światowej. Ludobójstwo dokonane w latach 1943–1945 na obszarze Galicji Wschodniej pochłonęło prawdopodobnie około 30 tysięcy istnień ludzkich i było nie mniej brutalne od ludobójstwa wołyńskiego. Książka Damiana Markowskiego, znakomitego historyka, znawcy dziejów Europy Wschodniej, byłego członka Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, jest pierwszą publikacją poświęconą wyłącznie tym zapomnianym wydarzeniom. Praca zawiera najdokładniejsze jak dotąd ustalenia, powstałe w oparciu o polskie, ukraińskie, niemieckie i sowieckie źródła, niekiedy zupełnie wcześniej nieznane. W jakim stopniu wydarzenia w Galicji Wschodniej przypominały te z Wołynia? Jak przebiegała czystka i co oznaczała dla polskich mieszkańców regionu? Jak wyglądały próby oddolnej samoobrony, a jak reakcja zorganizowanego polskiego podziemia? W jaki sposób ustosunkowali się do niej niemieccy, a następnie sowieccy okupanci? I wreszcie – na czym polega polskoukraiński konflikt pamięci historycznej? Przelana podczas tamtych wydarzeń krew na dziesiątki lat podzieliła dwie bliskie sobie społeczności żyjące na wspólnej ziemi. Podczas pracy autorowi przyświecał ważny cel: ponownie zbliżyć Ukraińców i Polaków. Książka W cieniu Wołynia napisana jest z szacunkiem dla ofiar poległych po obu stronach, ale przede wszystkim z pokorą i respektem wobec źródeł. Podejmuje temat bolesny, przy całej świadomości tego, że dopiero rzetelne mówienie o historycznej prawdzie, a nie przemilczanie faktów, zbuduje wolne od resentymentów relacje polsko- ukraińskie.