Born in Kalisz, Poland, in 1926, Alina Szapocznikow studied in Prague and
Paris, spent her life in France, and created an impressive number of
sculptures and drawings that are defined as post-surrealist and proto-
feminist. This title presents research on the work of Alina Szapocznikow.
Piotr Piotrowski (1952–2015) stał się jedną z głównych postaci w dyskursie o
historii sztuki w Europie Środkowo-Wschodniej, a także globalnej historii
sztuki, będąc wśród tych, którzy rozumieli, że nowa sytuacja geopolityczna na
świecie wymaga rewizji sposobów, w jakie art sformułowany jest dyskurs
historyczny. Jego koncepcja „horyzontalnej historii sztuki”, opracowana w
trakcie pisania historii sztuki powojennej tworzonej w Europie Środkowo-
Wschodniej, okazała się mieć znaczenie na całym świecie.1 Jednak znaczenie
pism i działań Piotrowskiego wykracza poza to, a w tej książce koncentrujemy
się na innym aspekcie, mniej znanym międzynarodowej publiczności - mianowicie
na jego zainteresowaniu politycznym zaangażowaniem sztuki, artystów i
historyków sztuki.
Agata Jakubowska, Wielkopolanka z urodzenia, od lat mieszka w podpoznańskim
Puszczykowie. Absolwentka kulturoznawstwa na UAM w Poznaniu. W młodości wiele
publikowała, lecz potem przyszedł czas na dom, rodzinę i pracę, która stała
się jej pasją. (Autorka z powodzeniem zajmuje się renowacją starych mebli).
Wiersze wtedy rodziły się niejako w podziemiu. Bezsłowie jest jej debiutem
poetyckim. Na tomik składają się liryki, głównie miłosne, lecz ich wymowa
wcale nie jest jednoznaczna i oczywista.
Autorka przedstawia zawartą w twórczości Marii Pinińskiej-Bereś analizę
kobiecego doświadczenia jako powiązaną z procesami zachodzącymi w
socjalistycznej Polsce, m.in. z rozwojem wiedzy seksuologicznej i poradnictwa,
silnym wpływem nauk Kościoła, obecnością środowisk kontrkulturowych, rozwojem
socjalistycznego konsumpcjonizmu, ze zmieniającą się ikonosferą erotyczną, z
docierającymi zza żelaznej kurtyny ideami drugiej fali feminizmu. Analiza
sprzężenia między nimi a sztuką artystki pozwala dostrzec i zrozumieć lokalny
kontekst tej twórczości zawierającej treści feministyczne, zarówno te jego
elementy, które sprzyjały jej rozwojowi, jak i te, które ją hamowały. The Art
and Emancipation of Women in Socialist Poland. The Case of Maria Pinińska-
Bereś The author analyses female experience, present in Maria Pinińska-Bereś’
works, as connected with the processes taking place in socialist Poland: the
development of sex knowledge and counselling, the strong influence of Catholic
Church, counter-culture groups, socialist consumerism, the changing erotic
iconosphere and the ideas of the second wave of feminism coming from the other
side of the Iron Curtain. The analysis of the relationship between them and
the works of the artist allows us to perceive and understand the local context
of her feminist works and the elements which favoured and hindered their
development.