Michal Jagiello Livres

„Tatry. Koncert na dwóch” to wybór dwudziestu pięciu wierszy tatrzańskich Michała Jagiełły i pięćdziesięciu czterech fotografii autorstwa Krzysztofa Wojnarowskiego. Ten poetycki album jest próbą nawiązania artystycznego dialogu między wierszem i obrazem, próbą przekazania emocji, nastrojów, skojarzeń i wspomnień dwóch niezależnych twórców: każdy z nich stara się „po swojemu nasycać przestrzeń”, a jednak udaje im się zagrać koncert – koncert na dwóch.

Opracowanie przedstawione przez Michała Jagiełłę [...] jest imponujące. Autor swoimi badaniami, poszukiwaniami i szperaniami objął olbrzymi zakres czasowy - od końca XVIII wieku do jego początków, ściślej - do przedproża niepodległości nie tylko Polski, także Litwy oraz podjęcia tego zagadnienia w Ukrainie i Białorusi (drugi tom sięga 1918 roku). Rzeczpospolita, która została poddana rozbiorom, składała się z tych czterech narodów czy narodowości (także Żydów, o których jest mowa), więc dzieje przemian wzajemnych relacji w czasie kształtowania się nowoczesnej świadomości narodowej i nowoczesnych nacjonalizmów stanowią swego rodzaju odyseję ideowo-kulturowo-polityczną. Autor tego opracowania tę odyseję, w jej księgach poszczególnych, chce nam przedstawić, a przedstawienie to opiera na niesłychanie bogatym materiale zaczerpniętym zarówno z prac rozwiniętych, jak i z artykułów gazetowych. Kwerenda, jaką przeprowadził i z jakiej zdaje plastyczne sprawozdanie w swoim opracowaniu, jest doprawdy imponująca! O ile mi wiadomo nikt dotąd podobnej nie przeprowadził, zarówno jeśli idzie o zakres czasowy, jak i materiałowy. Drugą przesłanką mojej wysokiej oceny tego opracowania jest jego dialogowy charakter - przedstawia ono tytułową problematykę nie tylko przez prezentację różnych stanowisk strony polskiej (choć ona, co zrozumiałe i uzasadnione, jest dominująca), ale i w odniesieniach do budzących się, rozwijanych i przybierających coraz bardziej dojrzałe, nowoczesne formy stanowisk adwersarzy. Ten sposób dialogowego przedstawienia całej, poniekąd podstawowej dla XIX wieku problematyki narodowej, pozwala sądzić, że opracowanie to nie tylko wejdzie do kanonu źródeł polskich, ale także litewskich, ukraińskich i białoruskich.

Autor swoimi badaniami i poszukiwaniami objął olbrzymi zakres czasowy - od końca XVIII wieku do początków wieku XX, ściślej - do przedproża niepodległości nie tylko Polski, także Litwy oraz podjęcia tego zagadnienia w Ukrainie i Białorusi (drugi tom sięgnie 1918 roku). Rzeczpospolita, która została poddana rozbiorom, składała się tych czterech narodów czy narodowości (także Żydów, o których jest mowa), więc dzieje przemian wzajemnych relacji w czasie kształtowania się nowoczesnej świadomości narodowej i nowoczesnych nacjonalizmów stanowią swego rodzaju odyseję ideowo - kulturowo - polityczną. Autor tego opracowania tę odyseję, w jej księgach poszczególnych, chce nam przedstawić, a przedstawienie to opiera na niesłychanie bogatym materiale zaczerpniętym zarówno z prac rozwiniętych, jak i z artykułów gazetowych. Nikt dotąd podobnej nie przeprowadził, zarówno jeśli idzie o zakres czasowy, jak i materiałowy. Opracowanie to powinno wejść do kanonu źródeł polskich, ale także litewskich, ukraińskich i białoruskich.

Zbiór bardzo ekspresyjnych, mocnych wierszy, będących swego rodzaju rozliczeniem poety z życiem, z tym, co go bolało, z tym, co go cieszyło. Mierzy się w nich też z własną niedoskonałością. Jak we wszystkich utworach Jagiełły tak i tu tłem są góry, i wiejska zagroda.

Zbójnictwu tatrzańskiemu poświęcono już niejedną publikację. Góralskie opowieści i pieśni o 'chłopcach z gór' pobudzały wyobraźnię twórców literatury wysokiej, a zbójnik tatrzański stał się bohaterem przekazów ludowych, wpisał się na karty wspomnień, literatury pięknej i 'poważnych studiów naukowych'. Imponujący materiał - zebrany przez Autora i przytaczany niekiedy w postaci większych fragmentów opisujących zarówno samo zjawisko zbójnictwa tatrzańskiego, jak i postaci poszczególnych zbójników - stanowi o atrakcyjności pracy Michała Jagiełły dla czytelników zainteresowanych tematyką tatrzańską, gotowych wydać w Zakopanem ostatni grosz na kolejną książkę o górach. Atrakcyjności już potwierdzonej - pierwszy nakład przygotowany przez Bibliotekę Narodową w koedycji z Wydawnictwem 'Iskry' został wyczerpany. Te opowieści, mogłyby snuć się przy ogniu gdzieś w górskim schronisku, dla schodzących ze szlaków turystów, z których żaden, nawet spóźniony, niczego by z niej nie tracił, bo każdy z wątków powróciłby do niego znowu w kolejnej pieśni, wspomnieniu, wierszu - niekończące się 'Sabałowe bajanie' o Janosiku i jego towarzyszach...

Na ostatni przygotowany przez poetę tomik składają się wiersze nowe i drukowane już w periodykach.Czasem przybierają formę relacji, innym razem pytań bądź spowiedzi.Przejmująco osobiste, z g�rami w tle, tworzą opowieść o poszukiwaniu prawdy o sobie i świecie.