'Pod egidą trzech lubelskich instytucji naukowych: Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Uniwersytetu Medycznego i Lubelskiego Towarzystwa Naukowego odbywały się w Lublinie, w latach 2003-2012 interdyscyplinarne spotkania naukowe przedstawicieli świata medycznego i badaczy literatury. Ich owocem są prezentowane w tej książce eseje. Dzięki trafnemu doborowi ilustracji owa interdyscyplinarność została dopełniona obecnością dzieł sztuki'.
Gł�wny, tytułowy rozdział książki jest intelektualnym efektem podr�ży po niezwykłych miejscach Ameryki, jaką autor odbył w 1978 roku szlakiem wyznaczonym wierszami i esejami Czesława Miłosza. Kresem tej podr�ży było spotkanie i rozmowa z poetą?profesorem w Berkeley. To wspomnienie zostało dopełnione relacją z 1984 roku, z drugiego amerykańskiego spotkania z Miłoszem, w�wczas już laureatem Nagrody Nobla. Niewiele brakowało, a tekst Książka fałszywych prognoz przyczyniłby się do krajowego wydania Zniewolonego umysłu jeszcze przed transformacją ustrojową. Andrzej Miłosz, w porozumieniu z bratem, zaproponował, by artykuł ten wykorzystać jako przedmowę, kt�ra mogła ułatwić otrzymanie zgody cenzury na publikację. Zanim jednak doszło do definitywnych decyzji autora, wydawcy i cenzora, nastąpiła zmiana ustroju politycznego w Polsce. Zniewolony umysł ukazał się ? na szczęście ? bez żadnych ?bezpiecznik�w? czy politycznego alibi w rodzaju przedmowy. Pełniejsze przedstawienie Czesława Miłosza jako dyplomaty w służbie Polski Ludowej okazało się możliwe dopiero wtedy, gdy opublikowano jego Raporty dyplomatyczne (2013). Ten okres w biografii poety staje się bardziej zrozumiały w świetle jego przedwojennych związk�w z lewicą, o kt�rych informuje rozdział Przygody młodego umysłu. Gdyby nie szczeg�lne okoliczności i kontekst, w jakim poeta zdecydował się przypomnieć wiersz Nar�d i, co więcej, podać go ? rzekomo po raz pierwszy ? do druku w 1983 roku, nie byłoby zapewne w tej książce rozdziału poświęconego temu utworowi. O ostatnich latach życia Czesława Miłosza i jego �wczesnej tw�rczości traktują dwa inne rozdziały. Tematem jednego z nich jest osiedlenie się poety, w jesieni życia, w Krakowie (tu poleca się szczeg�lnej uwadze jego opinię o Osipie Mandelsztamie i reakcję, z jaką została ona przyjęta); drugi ? wyraża zainteresowania autora p�źną poezją noblisty.
O Iwaszkiewiczu napisano sporo. Do tej pory nie powstała jednak obszerniejsza praca ukazująca autora Sławy i chwały w jego działalności publicznej, nie tylko jako jednostkę artystę, lecz także jako kogoś, kto pełni rozmaite społeczne funkcje przedstawicielskie, a jego praca nie ma już wyłącznie indywidualnego wymiaru artystycznego, ale stanowi część kierowniczą dokonań zespołowych. Na tle rozległych i złożonych uwarunkowań literatury pokazuje się Iwaszkiewicz jako żywy człowiek, uwikłany, jak każdy, w codzienne i dziejowe troski, kłopoty, tragedie, chwile szczęścia, zachwytu, zwątpień i klęsk. Profesor Stępień, skupiając się na innym aspekcie biografii Iwaszkiewicza niż czysto prywatne i indywidualne twórcze życie, pokazuje go w nowej perspektywie poznawczej, buduje obraz mniej znany, często zaskakujący, niejednokrotnie fascynujący, a przy tym niepozostawiający czytelnika obojętnym. Taki Iwaszkiewicz zadziwia, intryguje, czasami budzi współczucie, niekiedy może irytację i Schadenfreude, refleksję nad czysto ludzkimi cechami kogoś co najmniej niebanalnego, jeśli nie zgoła wybitnego. dr hab. Włodzimierz Próchnicki, prof. em. UJ