Michał Heller Livres

Deux dissidents en exil, historiens de formation, "ayant vécu le soviétisme dans leur chair", présentent une histoire de l'Union soviétique qui prend ses distances par rapport à la version historique officielle véhiculée à l'intérieur par le régime. Leur analyse des faits s'appuie sur une importante documentation occidentale et soviétique.

GEORGES LEMATRE, belgijski duchowny i kosmolog, należy do tych uczonych XX wieku, którzy jako pierwsi postawili sobie za cel stworzenie pełnego modelu ewolucji wszechświata w ramach nowej teorii grawitacji Einsteina. Niniejsza książka przedstawia sylwetkę Lematre'a zarówno w perspektywie biograficznej, jak i naukowej. Prezentuje też przekłady dwóch jego prac. Pierwsza to słynna Hipoteza Pierwotnego Atomu, próbująca opisać osobliwość początkową, z której wziął swój początek wszechświat, druga zaś to esej zatytułowany Rozszerzający się wszechświat. Esej ten zawiera spójną wizję ewolucji wszechświata od najwcześniejszych stadiów procesu kosmicznego po powstawanie galaktyk oraz gromad galaktyk i pokazuje, że Lematre w pełni zasłużył na miano ojca kosmologii Wielkiego Wybuchu.

Za sprawą K.R. Poppera metoda krytyczna stała się w XX wieku synonimem nie tylko metody naukowej, lecz w ogóle racjonalnego dyskursu. Idea metody krytycznej jest jednak ideą kontrowersyjną. Dla kontynuatorów myśli Hume'a jest ona nadal synonimem sceptycyzmu poznawczego. Dlatego deklaracja Poppera z lat 50. ubiegłego stulecia, iż od zawsze uważał siebie za realistę, wywołała konsternację nawet wśród jego najbardziej zagorzałych zwolenników. Czyż można być zwolennikiem krytycyzmu i zarazem realistą? Istnieje wszakże inna tradycja krytycyzmu mająca swe korzenie w myśli Sokratesa i Kanta. Jest ona drogą pośrednią pomiędzy niekrytycznym dogmatyzmem a hiperkrytycznym sceptycyzmem. Łączy ze sobą dwa przeciwne elementy: negatywną krytykę zasad z pozytywnym ich potwierdzeniem. Metoda krytyczna Poppera wyrasta z tradycji filozofii krytycznej Kanta. Nie jest jednak jej prostą kontynuacją, lecz rezultatem złożonego procesu. Był to proces krytycznej modyfikacji podstawowych pojęć i założeń filozofii Kanta, rozpoczęty przez J.F. Friesa i kontynuowany w jego szkole. Autor podejmuje się w obecnej pracy analizy tego złożonego procesu w celu pokazania zarówno intelektualnych związków Poppera z tą tradycją, jak i jego nowatorstwa.

W jakiego Boga wierzą naukowcy? Co wspólnego z modlitwą ma rozwiązywanie równań? Michał Heller, w rozmowie z włoskim dziennikarzem Giulio Brottim, eksploruje złożoną relację między nauką a religią, które ukształtowały jego życie. Heller, wybitny uczony, dzieli się osobistymi doświadczeniami, od trudów dzieciństwa na Syberii po pracę duszpasterską w czasach komunizmu. Refleksyjnie podchodzi do kondycji współczesnego chrześcijaństwa oraz powszechnej znajomości nauki. Zauważa, że zarówno nauka, jak i religia są kluczowe dla godnego życia, ale często pozostają w konflikcie. Heller podkreśla, że nauka eksploruje Dzieło Stworzenia, a nie powinna być wykorzystywana do wypełniania luk w wiedzy. Krytycznie odnosi się do płytkich stwierdzeń na temat relacji między nauką a wiarą, proponując poważne zadanie formacji „ludzi-mostów”, którzy łączą te dwie sfery. Dialog między nauką a wiarą, jak zauważa, często przypomina rozmowę dwóch głuchych, a Heller jest jednym z nielicznych, którzy potrafią harmonijnie połączyć te wartości w swoim życiu.

Rozmowa ze światowej klasy polskim uczonym i myślicielem o jego drodze życiowej, która prowadziła przez Sybir, seminarium duchowne, studia filozoficzne na KUL-u, wykłady na wielu renomowanych uczelniach świata aż do Pałacu Buckingham, gdzie odebrał prestiżową Nagrodę Templetona za pokonywanie barier między nauką a religią. Kłopoty młodego wikarego, praca nad modelami kosmologicznymi, radość uczonego, któremu udało się znaleźć rozwiązanie matematycznego problemu, pierwszy komputer, spotkania z Janem Pawłem II, rozwijane przez lata pomysły filozofii w nauce i teologii nauki oto niektóre motywy tej barwnej i wielowątkowej opowieści, do której Michała Hellera sprowokowali Wojciech Bonowicz, Bartosz Brożek i Zbigniew Liana.

Dlaczego Bóg i geometria? Dla kogoś, kto nie liznął historii filozofii, zestawienie to może być zaskakujące, ale każdy, kto cokolwiek słyszał o Platonie, wie, że Bóg geometryzuje. A jeżeli cała historia filozofii sprowadza się do kilku przypisów do Platona, jak utrzymywał Alfred North Whitehead, to któreś z nich muszą się odnosić do relacji między geometrią a Bogiem. Ponieważ zarówno filozofia, jak i geometria od dawna należą do obszarów moich zainteresowań, nie mogłem nie zastanawiać się nad tym, co to znaczy, że Bóg uprawia matematykę. Istnieje wiele opracowań historii geometrii i całościowych, i dotyczących poszczególnych okresów. Nie jest moim zamiarem pisanie jeszcze jednego. Istnieje również wiele podręczników historii filozofii i wcale nie mniej podręczników i monografii historii dogmatyki chrześcijańskiej. Także nie chcę dodawać do tej listy mojego własnego przyczynku. Interesuje mnie to, co można wyczytać, studiując obydwa te rodzaje dzieł, a czego w żadnym z nich nie napisano wprost, przynajmniej w wystarczająco pełnym zakresie. I ja nie pretenduję do pełności, ale może uda mi się przetrzeć szlak i uchwycić kilka idei, których nie widać, gdy się drąży tylko jedną z zaangażowanych stron. Michał Heller Książka otrzymała nagrodę Złotej Róży, przyznaną za najlepszą polską książkę popularnonaukową sezonu 2014/2015 Michał Heller uczony, kosmolog, filozof i teolog. W 2008 roku otrzymał Nagrodę Templetona. Autor kilkudziesięciu książek, m.in. Granice nauki (CCPress 2014), Filozofia kosmologii (CCPress 2013), Bóg i nauka. Moje dwie drogi do jednego celu (CCPress 2013), Wszechświat Maszyna czy Myśl? (wspólnie z Józefem Życińskim, CCPress 2014). Dlaczego Bóg i geometria? Dla kogoś, kto nie liznął historii filozofii, zestawienie to może być zaskakujące, ale każdy, kto cokolwiek słyszał o Platonie, wie, że Bóg geometryzuje. A jeżeli cała historia filozofii sprowadza się do kilku przypisów do Platona, jak utrzymywał Alfred North Whitehead, to któreś z nich muszą się odnosić do relacji między geometrią a Bogiem. Ponieważ zarówno filozofia, jak i geometria od dawna należą do obszarów moich zainteresowań, nie mogłem nie zastanawiać się nad tym, co to znaczy, że Bóg uprawia matematykę. Istnieje wiele opracowań historii geometrii i całościowych, i dotyczących poszczególnych okresów. Nie jest moim zamiarem pisanie jeszcze jednego. Istnieje również wiele podręczników historii filozofii i wcale nie mniej podręczników i monografii historii dogmatyki chrześcijańskiej. Także nie chcę dodawać do tej listy mojego własnego przyczynku. Interesuje mnie to, co można wyczytać, studiując obydwa te rodzaje dzieł, a czego w żadnym z nich nie napisano wprost, przynajmniej w wystarczająco pełnym zakresie. I ja nie pretenduję do pełności, ale może uda mi się przetrzeć szlak i uchwycić kilka idei, których nie widać, gdy się drąży tylko jedną z zaangażowanych stron. Michał Heller Książka otrzymała nagrodę Złotej Róży, przyznaną za najlepszą polską książkę popularnonaukową sezonu 2014/2105. Michał Heller uczony, kosmolog, filozof i teolog. W 2008 roku otrzymał Nagrodę Templetona. Autor kilkudziesięciu książek, m.in. Granice nauki (CCPress 2014), Filozofia kosmologii (CCPress 2013), Bóg i nauka. Moje dwie drogi do jednego celu (CCPress 2013), Wszechświat Maszyna czy Myśl? (wspólnie z Józefem Życińskim, CCPress 2014).

Nawet krótki wypoczynek upycha się gdzieś między obowiązkami. Kazanie wysłuchane lub może przeczytane rozrywa ten napięty ciąg i kieruje myśl do obszarów, nad którymi czas nie ma takiej władzy. Temat czasu zawsze mnie fascynował jako temat filozoficzny, egzystencjalny, głęboko teologiczny. Świadectwa tej fascynacji można znaleźć rozsiane we wszystkich poprzednich tomikach. Nawet w samych tytułach: 10.30 u Maksymiliana to przecież wyraźnie wskazana godzina na zegarze; Zakład o życie wieczne to rozgrywka między czasem a wiecznością; a Daj nam oczy widzące prośba o wzrok tak przenikliwy, by mógł wznieść się ponad czas. Gdy rozerwą się więzy czasu... prowadzi ten ciąg refleksji do momentu, w którym nasz czas się urwie, a trzy kropki zawieszą perspektywę na brzegu Nieznanego. Ta perspektywa jest perspektywą wszystkich rozważań w tym tomie. Michał Heller uczony, kosmolog, filozof i teolog, który w matematycznych równaniach teorii naukowych potrafi dostrzec dzieła sztuki, a wielkich fizyków uważa za genialnych artystów, tworzących swe kompozycje z liczb i matematycznych formuł. Sam w swoich licznych książkach i artykułach naukowych z powodzeniem odnajduje się w obu rolach: naukowca-artysty i pisarza-uczonego.

Jak oswoić przypadek? Czy jest on wyłomem w racjonalności, czy można go ująć w matematyczne ramy? Michał Heller stawia pytanie, czy światem rządzi Bóg, czy przypadek. Przyznaje, że mógłby zadedykować swoją pracę Richardowi Dawkinsowi i Williamowi Dembskiemu, którzy spierają się o biologiczną ewolucję. Przypadek w ewolucji odgrywa kluczową rolę, będąc źródłem zmienności gatunków. Autor proponuje szersze spojrzenie, badając historię pojęcia przypadku i jego miejsce w strukturze Wszechświata. Przypadki są wplecione w tę strukturę, co sprawia, że ich istnienie traci sens bez kontekstu. Możemy spoglądać na Kosmos z różnych perspektyw: jako na wynik ślepego przypadku lub jako na dzieło Inteligentnego Projektu. Obie te interpretacje są jednak problematyczne. W Kosmicznej Matrycy nie ma szczególnych miejsc; wszystko jest jedną całością. Można by ją określić jako Inteligentny Projekt, ale lepiej użyć terminu „Zamysł Boga”, który Einstein często powtarzał. Celem nauki jest odcyfrowanie tego Zamysłu. Prawa fizyki działają jak sieć, w którą wkomponowane są wolne miejsca na działanie przypadków. Ich obecność jest niezbędna do funkcjonowania całej struktury, a przypadki są kluczowymi punktami tej architektury.

Nowe, uzupełnione wydanie książki przedstawiającej fenomenalny świat wybitnego kosmologa Rozmowa ze światowej klasy polskim uczonym i myślicielem o jego drodze życiowej, która prowadziła przez Sybir, seminarium duchowne, studia filozoficzne na KUL-u, wykłady na wielu renomowanych uczelniach świata aż do pałacu Buckingham, gdzie odebrał prestiżową Nagrodę Templetona „za pokonywanie barier między nauką a religią”. Kłopoty młodego wikarego, praca nad modelami kosmologicznymi, radość uczonego, któremu udało się znaleźć rozwiązanie matematycznego problemu, pierwszy komputer, spotkania z Janem Pawłem II, rozwijane przez lata pomysły „filozofii w nauce” i „teologii nauki” – oto niektóre motywy tej barwnej i wielowątkowej opowieści, do której Michała Hellera sprowokowali Wojciech Bonowicz, Bartosz Brożek i Zbigniew Liana. Michał Heller – ksiądz katolicki, filozof, kosmolog. Współtwórca Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ w Krakowie. Laureat licznych nagród i wyróżnień, autor kilkudziesięciu książek, takich jak m.in.: Nowa fizyka i nowa teologia, Logos Wszechświata, Podróże z filozofią w tle, Granice nauki, Bóg i geometria.